Την περιπέτεια ετών ανάμεσα σε υπουργεία και επιτροπές που αφορά στο «Χάνι Βρέντζου» επί της οδού Π. Τσαλδάρη διηγείται ο Γιώργος Αποστολίδης
Έμεινε να ρημάζει μέχρι οι ιθύνοντας να αποφασίσουν αν θα το αποχαρακτηρίσουν από διατηρητέο…
Μία ακόμη περίπτωση γραφειοκρατικής παράνοιας στη χώρα μας, που αυτή τη φορά αφορά σε ένα κτίσμα της Ξάνθης και συγκεκριμένα στο «χάνι Βρέντζου», επί της οδού Παναγή Τσαλδάρη διηγείται ο ξανθιώτης Γιώργος Αποστολίδης, επίτιμος δικηγόρος του δικηγορικού συλλόγου Αθηνών, με αφορμή τη δική του παρουσία στη δικαστική περιπέτεια των συνιδιοκτητριών που για χρόνια προσπαθούσαν να το απαλλοτριώσουν, αλλά τελικά δεν τα κατάφεραν. Αντίθετα, βρέθηκαν οι ίδιες υπόλογές για την εικόνα παρακμής και εγκατάλειψης που αποπνέει σήμερα το κτίριο.
Τι κτίσμα στο μεγαλύτερό του μέρος έχεις πια καταστραφεί. Στην είσοδο αναγράφεται πιθανότατα το όνομα των πρώτων ιδιοκτητών, Δημήτριου Μοράβα και Μαργαρίτη Ησαήου, με καταγωγή από την Ήπειρο, καθώς και το έτος 1880. Δυστυχώς, αποτελεί άλλο ένα ερείπιο της περιοχής, «πνιγμένο» στα ψηλά χόρτα και τα σκουπίδια, ενώ μόνο ένα μέρος του έχει επισκευαστεί και στεγάζει ένα σπίτι και ένα οδοντιατρείο.
Το «Χάνι Βρέντζου» και η διαδρομή της υπόθεσης
Στα λίγα σχετικά χρόνια που έζησα στη Ξάνθη , δεν είχα αντιληφθεί ότι περί το μέσον της οδού πρώην Κομοτηνής και ήδη Παναγή Τσαλδάρη υπήρχε κτίσμα «υψίστης καλλιτεχνικής αξίας» (sic) με την ονομασία «Χάνι Βρέντζου». Το πληροφορήθηκα πολλά χρόνια αργότερα, όταν μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το εν λόγω κτίσμα, με απόφαση του τότε Υπουργού Πολιτισμού Κ. Τρυπάνη, και προφανώς με πρωτοβουλία κάποιας Δημόσιας ή Δημοτικής Υπηρεσίας της Ξάνθης (δεν νομίζω ότι ο κ. Υπουργός είχε ποτέ επισκεφθεί την Ξάνθη) το Χάνι Βρέντζου κηρύχθηκε διατηρητέο , για την ιστορική ή καλλιτεχνική του αξία.
Αργότερα ζήτησαν οι κληρονόμοι του εν λόγω κτίσματος να εξετάσω -ως δικηγόρος Αθηνών- στο αρμόδιο Υπουργείο, το οικονομικό πρόβλημα που προέκυπτε με τη δέσμευση του περιουσιακού των στοιχείου, όπως το εκτιμούσαν οι ίδιοι, οι οποίοι αμφέβαλαν – μη όντες ειδικοί- και για την καλλιτεχνική αξία του κτίσματος που είχαν κληρονομήσει.
Χρειάστηκε κατόπιν τούτου προ εικοσιπέντε και πλέον ετών σε επίσκεψή μου στη Ξάνθη να επισκεφθώ το «διατηρητέο ΧΑΝΙ -ΒΡΕΝΤΖΟΥ» και να διαπιστώσω ότι επρόκειτο για οικόπεδο 600 Μ2 με ερειπωμένο κτίσμα, με είσοδο από την οδό Κομοτηνής και έξοδο προς τον χώρο της Ζωαγοράς (Παζάρι), με τη γνωστή εικόνα σκουπιδιών, απορριμμάτων και με ό,τι γενικώς χαρακτηρίζει τους εγκαταλελειμμένους χώρους στην Ελλάδα. Η υπόθεση παρά ταύτα απασχόλησε επί έτη τις Τεχνικές Υπηρεσίες Ξάνθης και Θεσσαλονίκης τις οποίες το Σεβαστόν Υπουργείο Πολιτισμού έκρινε αρμοδιότερες.
Τελικά μετά από σχετικές μελέτες και ενώ το διατηρητέο εξακολουθούσε να καταρρέει – κατά το έτος 2007 από τον τότε Υπουργό Πολιτισμού κ. Λιάπη -ελήφθη απόφαση να απαλλοτριωθεί ή να αγοραστεί, πλην όμως, εντός του ιδίου έτους εδηλώθη στους ενδιαφερομένους συνιδιοκτήτες ότι δυστυχώς τα διαθέσιμα για την απαλλοτρίωση ή αγορά χρήματα είχαν εξαντληθεί.
Αιφνιδίως, μετά επτά ολόκληρα έτη, και προ μηνός περίπου, οι συνιδιοκτήτες (τέσσερις κληρονόμοι-κυρίες μεγάλης ηλικίας-στη Ξάνθη και στη Θεσσαλονίκη) ειδοποιήθηκαν από το Υπουργείο Πολιτισμού ότι κάποια «Επιτροπή Νεωτέρων Μνημείων» θα αποφάσιζε για την τύχη του διατηρητέου. Η εν λόγω Επιτροπή συνήλθε τελικά στις 29/5/2014, και αποφάσισε την άρση της απαλλοτρίωσης και αναμένεται η έκδοση του σχετικού Διατάγματος για να επανέλθει το Χάνι Βρέντζου στην πρότερη κατάσταση, δηλαδή του διατηρητέου , ως Μνημείου Λαϊκού Πολιτισμού.
Στο διάστημα τούτο όμως και η Ελληνική Δικαιοσύνη δεν παρέλειψε το καθήκον της και παρέπεμψε τις ιδιοκτήτριες στο Πλημμελειοδικείο, το οποίο και τις κατεδίκασε με οκτώ μηνών φυλάκιση, ως υπαίτιες για την σημερινή κατάσταση του διατηρητέου.
Κατά τα άλλα, η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει, ούτε βέβαια και η Ελληνική Γραφειοκρατία.
