Πώς το άγχος μπορεί να μετατραπεί σε σύμμαχος των υποψηφίων
Το δικό τους αγώνα δίνουν οι υποψήφιοι της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης μια ανάσα πριν τις Πανελλαδικές εξετάσεις
Αναμφισβήτητα οι Πανελλαδικές εξετάσεις αποτελούν μια ψυχοπιεστική κατάσταση τόσο για τους υποψηφίους, όσο και για τους γονείς τους. Όντας μια ανάσα πριν την έναρξη των εξετάσεων, τα σπίτια των υποψηφίων ζουν στους δικούς τους ρυθμούς. Παρά την επιφανειακή ησυχία, λόγω του διαβάσματος, υποβόσκει η ένταση και η αγωνία, οι οποίες πολλές φορές εκδηλώνονται σε ξέσπασμα των εφήβων με κλάματα ή νεύρα.
Ο φόβος της αποτυχίας δυσκολεύει την προσπάθεια
Κάποιοι από τους παράγοντες που προκαλούν άγχος στους μαθητές είναι η πίεση που νιώθουν από τους γονείς και τους καθηγητές τους, ο ανταγωνισμός, αλλά και το φορτωμένο πρόγραμμα. Η κύρια «πηγή του κακού», όμως, είναι η ίδια η διαδικασία της εξέτασης, καθώς ο μαθητής φοβάται μήπως δεν καταλάβει την ερώτηση ή δεν μπορεί να θυμηθεί την απάντηση.
«Νιώθω αγχωμένη, γιατί φοβάμαι ότι δεν θα τα καταφέρω. Πιστεύω ότι θα συμβεί κάτι στο τέλος και θα τα ξεχάσω όλα, με αποτέλεσμα να πάει χαμένος ο κόπος τόσων μηνών και τα έξοδα που έχει κάνει η οικογένεια μου» αναφέρει στο «Ε» η 18χρονη Αλεξάνδρα Α. και συμπληρώνει απαντώντας σε σχετική ερώτηση «η επανάληψη κάποιες φορές μου αναπτερώνει το ηθικό και κάποιες άλλες όχι. Για παράδειγμα, όταν βλέπω ότι θυμάμαι την ύλη νιώθω πιο σίγουρη και συνεχίζω πιο δυναμικά, όταν όμως βλέπω ότι κάποια πράγματα δεν τα θυμάμαι, απογοητεύομαι πάρα πολύ και καμία φορά ξεσπάω και σε κλάματα. Εκεί ευτυχώς έχω δίπλα μου τους καθηγητές μου και τους γονείς μου. Επιπλέον, επειδή και όλοι μου οι φίλοι είναι στην ίδια κατάσταση, τα συζητάμε μεταξύ μας και ο ένας στηρίζει τον άλλον».
Μια δοκιμασία και για τους γονείς
Το ίδιο ή και περισσότερο αγχωτική είναι η διαδικασία και για τους γονείς, οι οποίοι προσπαθούν να στηρίξουν το παιδί τους σε αυτή τη δοκιμασία του παιδιού τους, η οποία καθορίζει σε ένα βαθμό το μέλλον του, τουλάχιστον για τα επόμενα χρόνια. Οι ίδιοι, βέβαια, πολλές φορές υπερβάλλουν κανακεύοντας τα παιδιά τους ή προβάλλοντας τους της ανησυχίες τους, δημιουργώντας μεγαλύτερο βάρος στους εφήβους, οι οποίοι δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να τους απογοητεύσουν.
«Αν και προσπαθώ πολλές φορές δεν καταφέρνω να μην μεταδώσω το άγχος μου. Πολλές φορές, ίσως, το δείχνω με την υπερβολική μου φροντίδα. Ωστόσο, αποφεύγω να την ρωτάω αν διάβασε, προσπαθώντας να συζητάω άλλα πράγματα» αναφέρει στο «Ε» η κ. Ελένη Ζ. Μάλιστα, η ίδια μοιράζεται με τους αναγνώστες και την αλλαγή της συμπεριφοράς της κόρης της σημειώνοντας «Έχει αλλάξει η συμπεριφορά της. Έχει γίνει πιο ευερέθιστη και πιο συναισθηματική. Ίσως να συμβάλει σε αυτές τις μεταπτώσεις που έχει η συμπεριφορά της και το γεγονός ότι τελειώνει το σχολείο, γεγονός που σηματοδοτεί το κλείσιμο ενός μεγάλου κύκλου». Κλείνοντας, η ίδια αναφέρει πως το άγχος για την επόμενη ημέρα τρέφεται τόσο από την ενδεχόμενη επιτυχία, όσο και από την αποτυχία.
Είναι, όμως, κακός σύμβουλος το άγχος;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το άγχος αποτελεί μια φυσιολογική αντίδραση του εφήβου, ο οποίος προσπαθεί να ανταπεξέλθει στην απαιτητική πραγματικότητα που δημιουργούν οι πανελλήνιες εξετάσεις. Όταν αυτό είναι λειτουργικό κινητοποιεί και βοηθάει το άτομο να είναι δημιουργικό. Από την άλλη, όταν υπάρχουν έντονες εκδηλώσεις του, δημιουργεί προβλήματα στη συναισθηματική ηρεμία του ατόμου και μειώνει τις ικανότητές του.
Επομένως, οι γονείς θα πρέπει αν κατανοήσουν ότι στόχος δεν είναι να εξαλείψουν το άγχος, το οποίο, όπως είπαμε, αποτελεί ένα φυσιολογικό συναίσθημα, κυρίως σε μεταβατικές και δύσκολες καταστάσεις, αλλά να βοηθήσουν τα παιδιά τους να το διαχειριστούν.
Ορισμένοι τρόποι για να το επιτύχουν αυτό είναι οι συχνές επαναλήψεις της ύλης, η οργάνωση και ο προγραμματισμός του χρόνου τους, να μάθουν να αναγνωρίζουν το εν λόγω συναίσθημα και να το μοιράζονται με τους γονείς τους και τα άτομα που εμπιστεύονται, αλλά και να μάθουν να εμπιστεύονται τον εαυτό τους και τις ικανότητες τους. Τέλος, θα πρέπει να μάθουν να σκέφτονται θετικά και οι προσδοκίες τους να είναι ρεαλιστικές με βάση τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντά τους.
Είναι σημαντικό, να θυμούνται και οι γονείς και οι μαθητές ότι οι Πανελαδικές εξετάσεις δεν αποδεικνύουν την αξία των εφήβων ως άτομα. Η εξέταση είναι μια διαδικασία που κρίνει της γνώσεις των μαθητών τη συγκεκριμένη στιγμή στα συγκεκριμένα αντικείμενα. Επιπλέον, είναι αποδεδειγμένο ότι η εισαγωγή σε κάποια σχολή δεν εξασφαλίζει ταυτόχρονα επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία.
Το σημαντικό είναι ο έφηβος μέσα από τη διαδικασία αυτή, που έχει υποβληθεί καθώς εισέρχεται στην ενήλικη φάση της ζωής του, να μάθει να αγαπάει τη μάθηση και να προσπαθεί να πετυχαίνει τους στόχους του λαμβάνοντας αποφάσεις και παίρνοντας πρωτοβουλίες.
Γεωργία Ταραξοπούλου
