Η Θάλεια Δραγώνα μιλά στο «Ε» για το έργο του ΠΕΜ: «Πέτυχε αναμφίβολα τους στόχους του» σημειώνει
Η πρόσβαση στο γυμνάσιο αυξήθηκε κατά 163% και στο λύκειο κατά 402%!
Η συμμετοχή των κοριτσιών πλησίασε τον εθνικό μέσο όρο
16 χρόνια παρουσίας και παρέμβασης στην εκπαιδευτική διαδικασία των μουσουλμανοπαίδων έχει το Πρόγραμμα «Εκπαίδευση των παιδιών της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης». το γνωστό μας ΠΕΜ. 16 χρόνια παρέχει τη δυνατότητα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας στα παιδιά της μειονότητας μέσα από τις δομές των ΚΕΣΠΕΜ που λειτουργεί στους τρεις νομούς της Θράκης με στόχο την μείωση της σχολικής διαρροής και την ομαλή ένταξη των παιδιών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Η υπεύθυνη του προγράμματος κα Θάλεια Δραγώνα μιλά στο «Ε» για την πορεία του προγράμματος, τους στόχους τους και τα επιτεύγματα του.
– Μιλήστε μας για την Πορεία του προγράμματος “Εκπαίδευση των παιδιών της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης” Πότε ξεκίνησε, με τι στόχους και ποια χρηματοδότηση;
Θ. Δραγώνα: Το ΠΕΜ έχει παρέμβαση 16 πλέον χρόνων στα εκπαιδευτικά πράγματα της μειονότητας. Είναι πρόγραμμα του υπουργείου Παιδείας. Ξεκίνησε το 1997 με χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και γενικό στόχο την αρμονική ένταξη των παιδιών της μειονότητας στην κοινωνία μέσα από την εκπαίδευση και την καλή γνώση της ελληνικής γλώσσας. Το ΠΕΜ είναι μέρος της από το 1990 νέας πολιτικής του ελληνικού κράτους απέναντι στη μειονότητα, πολιτικής ισονομίας και ισοπολιτείας, μαζί με την ποσόστωση για την εισαγωγή στα ΑΕΙ και στη συνέχεια στα ΤΕΙ που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο, συνέβαλαν στην πολύ σημαντική βελτίωση των εκπαιδευτικών δεδομένων και επέτρεψαν να γίνουν πολλές και μεγάλες αλλαγές στην κοινωνία της Θράκης γενικά. Το ΠΕΜ έκανε όλα αυτά τα χρόνια παρεμβάσεις μέσα στο σχολείο. Δημιούργησε νέα σχολικά βιβλία για το δημοτικό και το γυμνάσιο, κατάλληλα για μαθητές που έχουν άλλη μητρική γλώσσα από την ελληνική, προσέφερε πρόσθετες ώρες σχολείου σε δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια, με στόχους την καλή γνώση της ελληνικής και τη βελτίωση της επίδοσης, πολύωρη και συστηματική επί χρόνια επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.
Βασικές παράμετροι που επέτρεψαν στο ΠΕΜ να συμβάλει στις εκπαιδευτικές αλλαγές ήταν η μακριά του διάρκεια, η υψηλή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και κυρίως η συνέχεια στην πολιτική βελτίωση των εκπαιδευτικών δεδομένων, καθώς την πολιτική αυτή στήριξαν από το 1997 όλες οι κυβερνήσεις, και παρά τις διαφορές ανάμεσα στα πολιτικά πρόσωπα, όλοι οι υπουργοί Παιδείας μέχρι σήμερα».
– Εκτιμάταεπως επέτυχε στους στόχους του στα χρόνια της υλοποίησής του;
Θ. Δραγώνα: «Αν δούμε τα ποσοστά συμμετοχής στο σχολείο στη μακριά διάρκεια, τα αποτελέσματα είναι θεαματικά καλά. Βεβαίως οι αλλαγές δεν οφείλονται μόνο στο πρόγραμμα, η ποσόστωση και οι γενικότερες κοινωνικές αλλαγές των τελευταίων 15 χρόνων συνέβαλαν αποφασιστικά μαζί με το ΠΕΜ στη σημαντική βελτίωση των εκπαιδευτικών δεδομένων. Το ποσοστό που δεν ολοκλήρωνε το υποχρεωτικό γυμνάσιο ήταν το 2000 πάνω από 65% του συνόλου των μαθητών. Η πρόσβαση στο γυμνάσιο αυξήθηκε κατά 163% και στο λύκειο κατά 402%. Η συμμετοχή των κοριτσιών πλησίασε τον εθνικό μέσο όρο.
Πέτυχε αναμφίβολα τους στόχους του. Όπως αναφέρθηκε, ο γενικός στόχος του ΠΕΜ, διατυπωμένος από το υπουργείο Παιδείας, είναι η αρμονική ένταξη των παιδιών της μειονότητας στην κοινωνία μέσα από την εκπαίδευση. Ο στόχος αυτός είναι διττός, αφορά την επίδοση όσο και την κοινωνικοποίηση στην ταυτότητα του πολίτη της Ελλάδας. Τα ΚΕΣΠΕΜ έχουν γίνει κέντρα κοινωνικοποίησης, με την ανάμιξη των ταυτοτήτων και των γλωσσών, τη συνεργασία και συμβίωση. Είναι χώροι μοναδικοί, όπου δεν ισχύουν τα τοπικά ταμπού, οι ταυτότητες δεν είναι μονολιθικές αλλά πολλαπλές, οι γλώσσες εναλλάσσονται και κανένα άτομο δεν αισθάνεται «άλλος», αλλά όλοι και όλες (ενήλικες και παιδιά: προσωπικό, δάσκαλοι/ες, μητέρες και μαθητές/ριες) μαθαίνοντας και δημιουργώντας διαμορφώνουν κάθε μέρα τη συνεύρεση. Τα συλλογικά έργα των παιδιών – ομάδων αποτυπώνουν την υπέρβαση της διαίρεσης, την εκμάθηση της επικοινωνίας με το διάλογο, την αναγνώριση των ταυτοτήτων, την πορεία από την αντιπαράθεση στη διαπραγμάτευση. Τα παιδιά στα ΚΕΣΠΕΜ δημιουργούν το μέλλον αντί να αναπαράγουν το παρελθόν».
1. Κάντε μας έναν απολογισμό και μια αποτίμηση της σχολικής χρονιάς στα ΚΕΣΠΕΜ της Ξάνθης. Πόσα παιδιά φοίτησαν, ποιος είναι ο κύκλος των δραστηριοτήτων τους;
Θ. Δραγώνα: «Από το 2003, στα Κέντρα του προγράμματος, τα ΚΕΣΠΕΜ, που 5 από τα συνολικά 9 Κέντρα βρίσκονται στο νομό Ξάνθης (στην Ξάνθη, το Δροσερό, το Εύλαλο, τον Εχίνο και το Σέλερο), πραγματοποιούνται μαθήματα ελληνικής γλώσσας και δημιουργικής απασχόλησης (Δημιουργικά Εργαστήρια Νέων) σε όλες σχεδόν τις ηλικιακές ομάδες συγκεντρώνοντας φέτος 1.298 περίπου αιτήσεις από παιδιά προσχολικής ηλικίας, μαθητές/τριες του δημοτικού, του γυμνασίου και του λυκείου. Ενδιαφέρον υπήρξε και από ενήλικες, κυρίως μαμάδες των μαθητών, για τις οποίες δημιουργήθηκαν τελικά τμήματα για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας στην Ξάνθη, στο Εύλαλο, στο Σέλερο, στην Ηλιόπετρα και στον Κένταυρο.
Τα ΚΕΣΠΕΜ λειτουργώντας και ως κέντρα κοινωνικοποίησης έδωσαν την ευκαιρία στα παιδιά να δουλέψουν με project, να συνεργαστούν μεταξύ τους και να καλέσουν τους γονείς τους σε συναντήσεις για να τους δείξουν την πρόοδο και τις εργασίες τους. Τα παιδιά του δημοτικού οργάνωσαν, σε συνεργασία με τις δασκάλες τους, μικρές γιορτές για να αναδείξουν τη δουλειά τους, να καλωσορίσουν το νέο έτος, να γιορτάσουν τις μέρες του καρναβαλιού. Τα μεγαλύτερα παιδιά του γυμνασίου συμβουλεύτηκαν ειδικούς από το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου ενώ μαθητές και μαθήτριες του λυκείου είχαν την ευκαιρία να συναντήσουν και να μιλήσουν για τις επιλογές των σπουδών τους με τον υπεύθυνο του Κέντρου Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού (ΚΕΣΥΠ) στο χώρο του ΚΕΣΠΕΜ Ξάνθης. Υψηλή συμμετοχή έχει φέτος και στα μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας που πραγματοποιούνται στα δημοτικά σχολεία με περίπου 687 φοιτούντες και στα κινητά ΚΕΣΠΕΜ με περίπου 300 συμμετοχές (για το ν. Ξάνθης).
Να σημειώσουμε ότι ο αριθμός συμμετεχόντων στο σύνολο δράσεων του ΠΕΜ είναι φέτος μειωμένος (τα 3 προηγούμενα χρόνια συμμετείχαν συνολικά κοντά 7 χιλιάδες παιδιά ανά έτος), επειδή το πρόγραμμα έκλεισε και το υπουργείο Παιδείας του έδωσε ένα χρόνο παράταση με μειωμένες στο περίπου μισό τις δραστηριότητές του».
– Πότε ολοκληρώνεται το Πρόγραμμα; Πρόκειται να συνεχιστεί; Έχει διασφαλιστεί η χρηματοδότησή του και από πού; Κρίνεται σημαντικό ένα νέο κύκλο για το ΠΕΜ;
Θ. Δραγώνα: «Η τρέχουσα φάση ολοκληρώθηκε τέλος του 2013 και η παράταση που μας έδωσε το υπουργείο Παιδείας κλείνει το Δεκέμβριο 2014. Το ΠΕΜ ανήκει στις θετικές διακρίσεις που αποφάσισε το ελληνικό κράτος με στόχο την αρμονική ένταξη των παιδιών της μειονότητας ως ελλήνων πολιτών. Οι θετικές διακρίσεις, με στόχο να παρέμβουν διορθωτικά σε κοινωνικές αδικίες του παρελθόντος, έχουν πάντα ημερομηνία λήξης. Το υπουργείο Παιδείας θεωρεί ότι δεν ήρθε ακόμα η ώρα να σταματήσει το πρόγραμμα, ότι έχει ακόμα δρόμο να διανύσει για την πλήρη ολοκλήρωση των στόχων του και, απ’ όσο γνωρίζουμε, θα το εντάξει στη νέα χρηματοδότηση στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο για την περίοδο 2015-2020».
Μαριάννα Ξανθοπούλου
