Η παραχώρηση από το ΔΠΘ στο δήμο, προοπτική για τη διάσωση του «Αρχοντικού Στάλιου»

Ελένη Διαφωνίδου

Μία αξιόλογη πρόταση καταθέτει, μέσω του «Ε», ο μηχανικός μελετητής Αργύρης Πλέσιας, όχι με τη θεσμική του ιδιότητα, ως γραμματέας του ΤΕΕ Θράκης, σχετικά με την προοδευτική κατάρρευση του γνωστού «αρχοντικού Στάλιου» επί της οδού Βενιζέλου στην είσοδο της Παλιάς Πόλης. Για τη διάσωση του κτιρίου, που έχει τρυπήσει από τη στέγη και με αφορμή τις δαιδαλώδεις διαδικασίες, αλλά και τη δυσχέρεια εύρεσης χρηματοδότησης από την πλευρά του Δημοκριτείου πανεπιστημίου, που είναι ο ιδιοκτήτης, ο κ. Πλέσιας προτείνει την παραχώρηση του κτιρίου στο δήμο, ώστε η αναπαλαίωσή του να προωθηθεί μέσω προγράμματος, στο οποίο ο δήμος μπορεί να το εντάξει. Σε αυτό το πλαίσιο, προτρέπει δήμο και ΔΠΘ να συνεργαστούν σε πνεύμα καλής θέλησης και ευθύνης, με τρόπο ώστε να επωφεληθούν και οι δύο πλευρές με την κατάλληλη συμφωνία, αλλά και, προπάντων, για το καλό της Παλιάς Πόλης, μέσω της ανάδειξης ενός από τα σημαντικότερα κτίσματά του, που είναι ξεχωριστό γιατί αποτελεί ένα κράμα ανατολικής και δυτικής αρχιτεκτονικής, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.

Παλαιότερα είχε ξεκινήσει μία προσπάθεια συνεργασίας μεταξύ του δήμου Ξάνθης και του πανεπιστημίου, ωστόσο δεν είχε θετική έκβαση. Έκτοτε, το προηγούμενο καλοκαίρι, με πρωτοβουλία του ΠΑΚΕΘΡΑ, πολιτιστικοί σύλλογοι της Ξάνθης ζήτησαν να εντατικοποιηθεί η προσπάθεια, ώστε άμεσα να προωθηθούν οι απαραίτητες σωστικές επεμβάσεις για να μην πληγεί ανεπανόρθωτα το κτίριο, αλλά έκτοτε δεν υπήρξε κάποια εξέλιξη. Σημείο αιχμής αποτέλεσε η έγκριση της μελέτης για την αναστύλωση του κτιρίου από την Εφορία νεωτέρων Μνημείων, αλλά και ο διαχωρισμός της μελέτης των σωστικών επεμβάσεων από την κύρια μελέτη για να προχωρήσουν οι εργασίες, κάτι με τον οποίο αρχικά η 4^η Εφορία συμφωνεί, αλλά λόγοι γραφειοκρατίας ή και διστακτικής βούλησης δεν έχουν οδηγήσει σε ανάληψη δράσης. Για το θέμα πάντως, ενδέχεται σύντομα να υπάρξουν εξελίξεις.

Η πρόταση του κ. Πλέσια περιλαμβάνει και την πολύτιμη συνδρομή του πανεπιστημίου, αλλά και την αφιλοκερδή προσφορά του ίδιου, του δικού του μελετητικού γραφείου, αλλά και όποιου άλλου επιθυμεί να συστρατευτεί σε αυτή την προσπάθεια για την πόλη.

Κυρία Διευθύντρια,

Με ιδιαίτερη θλίψη αντικρίζει κανείς ένα εμβληματικό κτήριο στην είσοδο της Παλιάς Πόλης η αποδόμηση του οποίου, είναι πλέον εμφανής με την μερική διάνοιξη της στέγης του, η οποία θα προκαλέσει σύντομα μερικές ή πλήρεις καταρρεύσεις. Η αναγκαιότητα σωστικών επεμβάσεων είναι άμεση ώστε να διακοπεί η προϊούσα φθορά από τον χρόνο και την έλλειψη συντήρησης.

Αναφέρομαι στο κτήριο στην αρχή της οδού Βενιζέλου, το γνωστό σαν “Αρχοντικό Στάλιου”, το οποίο είναι στην ιδιοκτησία του Δ.Π.Θ.. Για το κτήριο αυτό έχει συνταχθεί μελέτη αποκατάστασης – επανάχρησης. Ο προϋπολογισμός του έργου δεν μου είναι γνωστός όπως και το επίπεδο ωριμότητας για την χρηματοδότηση του (δεν ξέρω αν έχει εγκριθεί η μελέτη από το ΥΠ.ΠΟ.).

Ένα αντίστοιχο κτήριο, η Τσανάκλειος στην Κομοτηνή, που στέγασε την Πρυτανεία του Δ.Π.Θ., παραχωρήθηκε στον Δήμο Κομοτηνής, ο οποίος ανέλαβε την ευθύνη της εύρεσης χρηματοδότησης για την αποκατάσταση – επανάχρηση του.

Πιστεύω ότι θα πρέπει άμεσα, να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση της θλιβερής κατάστασης με συνεργασία του ιδιοκτήτη (Δ.Π.Θ.) και του Δήμου της Πόλης, χωρίς υπεκφυγές αρμοδιοτήτων και με πνεύμα καλής θέλησης και κυρίως ευθύνης.

Προτείνω:

1 Το Δ.Π.Θ., εφ’ όσον δεν έχει πόρους ή δυνατότητες αποκατάστασης, να παραχωρήσει το κτήριο στον Δήμο Ξάνθης, που αποδεδειγμένα έχει την δυνατότητα να διαχειριστεί θέματα εύρεσης χρηματοδοτικών πόρων για την αποκατάσταση του.

Μέσα σε ένα πνεύμα συνεργασίας και χωρίς προκαταλήψεις είναι εφικτή η από κοινού χρήση του προς όφελος και των δύο φορέων άλλα κυρίως προς όφελος της Παλιάς Πόλης, της οποίας αποτελεί εμβληματικό στοιχείο.

2 Η προώθηση από τον Δήμο Ξάνθης ενός προγράμματος άμεσων σωστικών επεμβάσεων ώστε να μην εξελιχθούν τα φαινόμενα διάνοιξης της στέγης και να αποκατασταθεί το εξωτερικό κέλυφος, ως προστασία του κτηρίου, μέχρις ότου να καταστεί ώριμη τεχνικά και χρηματοδοτικά η μελέτη αποκατάστασης – επανάχρησης. Το κόστος των σωστικών επεμβάσεων είναι δυνατόν να καλυφθεί από το διαθέσιμο προϋπολογισμό του Δήμου Ξάνθης.

3 Η Πολυτεχνική Σχολή έχει υψηλότατης στάθμης δυναμικό, ώστε να συμβάλει ενεργά στην διάσωση του κτηρίου, τόσο ως προς το μελετητικό αντικείμενο όσο και ως προς το εκπαιδευτικό αντικείμενο που θα παρείχε μία τέτοια προοπτική. Θεωρώ ότι σε μία τέτοια βάση, θα ήταν δυνατή η εφαρμογή μέτρων στερέωσης με την χρηματοδότηση του Δήμου Ξάνθης και με την προσφορά των διακεκριμένων επιστημόνων της Πολυτεχνικής Σχολής.

4 Προσωπικά ως μελετητής καθώς και το δυναμικό της μελετητικής εταιρείας ΕΥΕΡΓΟΣ Α.Ε., θέτουμε τις δυνάμεις μας στην κατεύθυνση υλοποίησης του παραπάνω στόχου χωρίς αμοιβή, όπως θα μας ζητηθεί από τον Δήμο Ξάνθης ή οποιοδήποτε φορέα αναλάβει την σωστική επέμβαση.

Με εκτίμηση

Αργύρης Πλέσιας