Κατά της προτεινόμενης κατάργησης του θεσμού του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης δηλώνουν Στυλιανίδης, Πούλιος, Ανταμπούφης
Η αδράνεια του υπουργείου να εξαλείψει το νομικό κενό και η έλλειψη συναίνεσης ανάμεσα στις δημοτικές παρατάξεις απαξίωσαν ένα θεσμό-«ασπίδα» στα δικαιώματα των πολιτών
Ένας θεσμός πολλά υποσχόμενος, σύγχρονος, απαραίτητος και ευθυγραμμισμένος με το ευρωπαϊκό κεκτημένο του σεβασμού των δικαιωμάτων των πολιτών κινδυνεύει να καταργηθεί «αθόρυβα» και «αναίμακτα», επειδή δεν κατάφερε να τεθεί σε εφαρμογή, εξαιτίας του κενού της νομοθεσίας, αλλά και της αδυναμίας των τοπικών αυτοδιοικητικών να εξασφαλίσουν τη συναίνεση που επιτάσσει η καλύτερη δυνατή διασφάλιση των δικαιωμάτων των πολιτών. Ο λόγος για το θεσμό του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης που εισήχθη στο καθεστώς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με το άρθ. 77 του νόμου του Καλλικράτη. Σήμερα, ο θεσμός λειτουργεί σε 24 δήμους της χώρας, ενώ θα έπρεπε να είχε τεθεί σε λειτουργία από το έτος 2011 σε κάθε δήμο άνω των 20.000 κατοίκων. Σε όλους εκείνους τους δήμους, που ακολουθήθηκε η προβλεπόμενη διαδικασία ψηφοφορίας, που προβλέπει ο νόμος, αλλά με βέβαιο το ναυάγιο, αφού δεν είχαν εξασφαλιστεί οι συναινέσεις, χάθηκε η ευκαιρία ενεργοποίησης ενός τοπικού Συνηγόρου του Πολίτη, ενώ βέβαια και το ίδιο το ΥΠΕΣ, που είχε δεσμευτεί να προβεί σε νομοθετική ρύθμιση, για να άρει το νομικό κενό, δεν ασχολήθηκε περαιτέρω με το θέμα, αν και υπάρχει η δέσμευση του κράτους να συμμορφωθεί με σχετική σύσταση ως μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης (Σύσταση R 85-13, Επιτροπής Υπουργών).
Τώρα μετά από τη αδράνεια των 2,5 τελευταίων ετών, η Επιτροπή Θεσμών και Ισότητας της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (Κ.Ε.Δ.Ε.), ανάμεσα στις προτάσεις που κατέθεσε προ λίγων ημερών στη Βουλή για τις αλλαγές του θεσμού της αυτοδιοίκησης, εισηγείται την κατάργηση του θεσμού του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης, αφού πρώτα «φρόντισε» η Τοπική Αυτοδιοίκηση να τον απαξιώσει πλήρως.
Αντιδράσεις για την πρόταση της ΚΕΔΕ
Παρόλα αυτά, αναπτύσσονται σε όλη την Ελλάδα φωνές, που αντιδρούν έντονα στη δρομολογούμενη κατάργηση του θεσμού, με επιχειρήματα όχι μόνο διεθνούς δικαίου για την τήρηση των επιταγών των διεθνών οργανισμών, στους οποίους η Ελλάδα είναι μέλος, αλλά κυρίως ως «θεμέλια» για την προστασία των δικαιωμάτων του δημότη απέναντι στην κακοδιαχείριση, τη γραφειοκρατία, τις καθυστερήσεις και την εν γένει πλημμελή εξυπηρέτηση των πολιτών. Ακόμη, δίνεται και η διάσταση του οικονομικού οφέλους και των ίδιων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως σημειώνεται και από το δήμο Αθηναίων, ο οποίος εξηγεί ότι με βάση τις πρόσφατες περικοπές, η μηνιαία αντιμισθία του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης (προ κρατήσεων) ανέρχεται στο ποσό των 900 ευρώ για Δήμους άνω των 100.000 κατοίκων και στο ποσό των 720 ευρώ για Δήμους από 20.000 έως 100.000 κατοίκους. Συγκριτικά αναφέρεται ότι η πάγια αντιμισθία ενός δικηγόρου παρ’ Εφέταις ανέρχεται στο ποσό των 1.669 ευρώ. Μια αυστηρή στάθμιση κόστους – οφέλους θα καταδείκνυε, ότι η κατάργηση του θεσμού, τελικώς, θα ζημίωνε οικονομικά τους Δήμους, υποβάλλοντάς τους σε πολλαπλάσια έξοδα για να ανταποκριθούν στις ανάγκες που καλύπτονται με την λειτουργία του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης, ο οποίος εκτελεί το ρόλο τοπικού θεσμού εξωδικαστικής διαμεσολάβησης.
Δυστυχώς όμως, πολλοί στήριξαν το θεσμό στα λόγια, αλλά στην πράξη δεν έδειξαν την απαιτούμενη πυγμή και πίστη στην ανάγκη λειτουργίας του θεσμού. Παράδειγμα αποτελεί και ο δήμος της Ξάνθης, όπου η εκλογή του Συμπαραστάτη πριν 2,5 περίπου χρόνια, εκτυλίχθηκε σε «φιάσκο», με 21 υποψηφίους, διαμαρτυρίες, κατηγορίες, παντελή απουσία συναίνεσης και αποχώρηση εν τέλει, της μείζονος αντιπολίτευσης από την ψηφοφορία, αφού ήταν βέβαιο ότι τα δεδομένα δεν μπορούσαν να οδηγήσουν σε ανάδειξη εκπροσώπου για το θεσμό.
Οι αιρετοί τον στηρίζουν… για αρχή στα λόγια
Σήμερα, αφότου ξεκίνησε και τη δεύτερη θητεία του το δημοτικό συμβούλιο, οι επικεφαλής των δημοτικών παρατάξεων του δήμου Ξάνθης, τάσσονται κατά της κατάργησης του θεσμού και οι δηλώσεις τους φιλοξενούνται σήμερα στο «Ε», όμως θα ήταν ενδιαφέρον να βλέπαμε αν αυτές οι προθέσεις θα ήταν ικανές να οδηγήσουν σε άλλη κατεύθυνση το εγχείρημα ανάδειξης Συμπαραστάτη στο δήμο της Ξάνθης.
Μιχάλης Στυλιανίδης, δήμαρχος Ξάνθης: «Θα πρέπει να αλλάξει η διαδικασία εκλογής, όχι να καταργηθεί ο θεσμός. Το δημοτικό συμβούλιο Ξάνθης δεν κατέστη δυνατό να αναδείξει υποψήφιο με τη μεγάλη πλειοψηφία των 2/3 που απαιτεί ο Καλλικράτης. Αυτό θα πρέπει να αλλάξει. Μπορεί να ξεκινούν πολλοί υποψήφιοι, αλλά μετά την πρώτη ψηφοφορία ο αριθμός να μειώνεται και σταδιακά να οδηγεί στην ανάδειξη του εκπροσώπου. Είναι ένα πόστο πολύ σημαντικό σε κάθε δήμο, καθώς και ο πολίτης μπορεί να βρει το κατάλληλο άτομο για να λύσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει με τη δημοτική αρχή και τις υπηρεσίες, αλλά και οι αιρετοί θα μπορούν να διαθέσουν το χρόνο τους για να λύσουν τα γενικά προβλήματα του δήμου και να μην ασχολούνται με μεμονωμένες περιπτώσεις δημοτών».
Χρίστος Πούλιος, επικεφαλής Δ.Π. «Πολίτες για την Αλλαγή»: Οι ίδιες οι δημοτικές αρχές, ανεξαρτήτως χρώματος, είναι αυτές που ευτέλισαν το θεσμό και τον έκαναν «κουρέλι». Στην ουσία, επρόκειτο για ένα πολύ καλό θεσμό που προϋπέθετε πολιτική βούληση και συναίνεση. Εμείς είπαμε στο δήμαρχο: ‘δώσε μας τρία άτομα για να επιλέξουμε’, εγώ ο ίδιος είπα στο δήμαρχο ‘πρότεινε άτομα αναγνωρισμένα με κύρος και θα σε στηρίξουμε’, αλλά δεν ήθελε να γίνει δυσάρεστος σε κανένα. Διαφωνώ με την κατάργηση και πιστεύω στο θεσμό».
Νίκος Ανταμπούφης, επικεφαλής Δ.Π. «Πολίτες για την Ξάνθη»: «Η αποτυχία της εφαρμογής του θεσμού δεν οφείλεται μόνο στην πρόβλεψη του νόμου. Πρόκειται για ένα θεσμό που μπορεί να συνεργαστεί με το δημοτικό συμβούλιο και παράλληλα να ελέγχει μαζί του τις εργασίες της δημοτικής αρχής. Ο ρόλος του Συμπαραστάτη του δημότη πρέπει να διευρυνθεί και όχι να καταργηθεί. Θα ήταν προτιμότερο ο θεσμός να στηριχτεί για να δοκιμαστεί κι έπειτα να μιλήσουμε για αναθεώρηση ή κατάργηση. Η αποτυχία στη λειτουργία του θεσμού συνδέεται και με τη μη σωστή λειτουργία της Επιτροπής Διαβούλευσης και αφορά στην αντίληψη που υπάρχει στην Τ.Α. για τη συμμετοχή. Και στο δήμο της Ξάνθης ξεκάθαρα απαξιώθηκε από την αρχή η διαδικασία. Είναι εύκολο να λέμε ότι δεν έρχεται ο κόσμος, αλλά και ο δήμος δεν έκανε κάτι για να γίνει συμμετοχικός κι ούτε προετοιμάστηκε για να έχει αποτέλεσμα».
Ο «αιώνιος εχθρός» του κινητού τηλεφώνου, επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης Γιώργος Κολλάρος, δεν κατέστη δυνατόν να εντοπιστεί για να καταθέσει και τη δική του άποψη. Στην ψηφοφορία ωστόσο για το Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης στο δημοτικό συμβούλιο, είχε αποχωρίσει με το σκεπτικό ότι «ο θεσμός δεν μπορεί να προσφέρει τίποτα στα οξυμένα προβλήματα των δημοτών, αλλά θα είναι και σε βάρος τους υπηρετώντας επιχειρηματικά συμφέροντα. Άλλωστε, οι εργαζόμενοι και τα άλλα λαϊκά στρώματα, έχουν τους δικούς τους φορείς για να διεκδικήσουν συλλογικά την αποκατάσταση της αυτοδιοίκησης».
Ελένη Διαφωνίδου
ediafonidou@empros.gr
