Συνέντευξη του π. νομάρχη Γιώργου Παυλίδη. Μιλά για τον αγώνα που έδωσε για το μεγάλο περιβαλλοντικό έργο της μεταφοράς νερών του Νέστου
Υποστηρίζει πως είναι κεκτημένο της τοπικής κοινωνίας και τίποτε δεν μπορεί να το ακυρώσει
Τη σθεναρή πεποίθησή του ότι η αυταπόδειχτη πρωτίστως περιβαλλοντική διάσταση του έργου μεταφοράς νερού του Νέστου για την αντικατάσταση των γεωτρήσεων στην πεδιάδα της Ξάνθης και η αναγκαιότητά του ως έργο ανάσχεσης της ερημοποίησής της που έχει εμπεδωθεί στη συνείδηση της τοπικής κοινωνίας θα λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης για την υλοποίηση του έργου παρά το γεγονός ότι εκκρεμεί δικαστικά στο ΣτΕ, εκφράζει σε συνέντευξη στο «Ε», ο πρώην νομάρχης Ξάνθης και νυν επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης στο περιφερειακό συμβούλιο ΑΜΘ κ. Γιώργος Παυλίδης.
Πηγαίναμε σταθερά σε ερημοποίηση της πεδιάδας μας
Ως νομάρχης εμπνεύστηκε το έργο το 1999 όταν: «…παρατηρήσαμε το καλοκαίρι ότι πολύ μεγάλες εκτάσεις νότια του Μυρωδάτου, νότια των Μαγγάνων, μεταξύ Ζηλωτής και Μαγγάνων , Αβάτου, Δεκάρχου, Δάφνης είχαν αρχίσει τα φαινόμενα της ερημοποιήσης. Τα χωράφια εκεί είχαν γίνει …γκερένια (ξεροχώραφα), όπως τα λένε οι κάτοικοι. Η μόνη λύση ήταν να ποτιστούν με γλυκό νερό καθώς είχαν γίνει υφάλμυρα Παράλληλα παρατηρήσαμε ότι απ’ την πλευρά της Καβάλας ποτιζότανε ο κάμπος μέχρι την Καρβάλη περίπου 170.000 στρέμματα, έργα που είχαν γίνει μετά την κατασκευή των αναχωμάτων του Νέστου το 1955. Ο Νέστος επιτελούσε μέσα από εκατομμύρια χρόνια μια λειτουργία. Το χειμώνα πλημμύριζε και με τις φερτές ύλες δημιούργησε όλες αυτές τις προσχώσεις. Αυτή η λειτουργία παραβιάστηκε από τον ανθρώπινο παράγοντα και στην μεν μεριά της Καβάλας έγιναν τα έργα που αποκατέστησαν το νερό που περίσσευε από τα αναχώματα, στην μεριά της Ξάνθης αρδεύτηκαν μόνο 25.000 στρέμματα στην περιοχή της Θαλασσιάς. Συνεργάστηκα με τον καθηγητή υδραυλικών έργων του Δ.Π.Θ. κ. Κωτσοβίνο . Κάναμε αρχικά μια έρευνα με βάση τα υψόμετρα. Βρήκαμε στην Εξοχή υφάλμυρα νερά και σε πηγάδι στη Διομήδεια, γεγονός που καταδείκνυε ότι είχαμε επηρεασμό στη Διομήδεια από τις 10.000 γεωτρήσεις. Η εκτίμηση ήταν ότι πηγαίναμε σταθερά σε ερημοποίηση. Θα καταστρεφόταν η πεδιάδα μας. Ήδη εκτάσεις 100 – 150.000 στρέμματα είχαν επηρεαστεί σε πολλά σημεία» , επισημαίνει ο κ. Παυλίδης αναφερόμενος στην ιστορική διαδρομή του έργου καθώς και στην αναγκαιότητα που το προκάλεσε ως ιδέα.
Ο αγώνας για τη μελέτη και την ένταξη
Από το σημείο εκείνο μέχρι την ωρίμανσή του με την ολοκλήρωση της μελέτης και την δημοπράτηση της πρώτης φάσης του, το έργο πέρασε από …40 κύματα ενώ ο ίδιος ο κ. Παυλίδης επικρίθηκε σφοδρά: « Το μόνο που εισπράξαμε στην αρχή ήταν αντιδράσεις. Φαινόταν ουτοπικό έξω από τα μέτρα και τα μεγέθη μας. Παρ’ όλα αυτά το παλέψαμε με επιμονή και υπομονή. Βρήκαμε εξωφρενικές αντιδράσεις
Το 2000 αναθέσαμε μια πρώτη μελέτη προκαταρκτική. Εκδώσαμε ένα ειδικό φυλλάδιο που περιγράφαμε μια έκταση 242.000 στρεμμάτων που θα πρέπει να αρδευτεί για να ενημερώσουμε τον κόσμο.
Τότε θεώρησαν ότι είναι φαραωνικό και ψηφοθηρικού χαρακτήρα… δέχτηκα πολλές επιθέσεις γι αυτό το λόγο. Αρχίσαμε μια εντατική πίεση στο υπουργείο
Είχαμε στήριξη του κ. Ανωμερίτη και του γενικού γραμματέα κ. Λαμπρόπουλου στο υπουργείο Γεωργίας. Είχαμε επαφές με τον κ. Πάχτα , Χριστοδουλάκη με τον κ. Δρυ, τον κ. Λουράντο( ειδικός γραμματέας του υπ. Γεωργίας). Το 2003 είχαμε ετοιμάσει τα πάντα τα υποβάλλαμε και ζητήσαμε να ενταχθεί το έργο σαν μελέτη και σαν κατασκευή. Μας είπαν τελικά ότι το έργο δεν είναι επιλέξιμο. Έστειλα επιστολή προς τον τότε Πρωθυπουργό κ. Σημίτη και κατέβηκα στην Αθήνα για να διαμαρτυρηθώ για την ασυνέπεια της κυβέρνησης. Να σημειώσω ότι υπήρχε ρητή δέσμευση του πρωθυπουργού κ. Σημίτη μέσα στη Βουλή κατά το εορτασμό των 80 χρόνων ενσωμάτωσης της Θράκης ότι στο Γ’ ΚΠΣ θα ενταχθεί η αντικατάσταση των γεωτρήσεων το περιβαλλοντικό έργο της πεδιάδας της Ξάνθης με μεταφορά νερών από το Νέστο. Αυτό έγινε με προσωπικές μου ενέργειες μέσω του κ. Αντώνη Αγγελίδη προσωπικό συνεργάτη του κ. Σημίτη. Επίσης το έργο στήριξε και ο τότε περιφερειάρχης κ. Καμπέλης. Τελικά ο κ. Σημίτης ανέτρεψε όλες τις αρνητικές και εντάχθηκε η μελέτη προϋπολογισμού 4.700.000 ευρώ. Η προκήρυξη της μελέτης έγινε τον Ιανουάριο του 2003. Από τις προσφορές αναδείχθηκαν τα συμπράττοντα γραφεία που υπέβαλλαν προσφορές. Έγινε η αύξηση του ποσού στα 6 εκ., ολοκληρώθηκε η μελέτη ένας μεγάλος αριθμός συμπραττόντων μελετητικών γραφείων. Το 2008 δεσμεύτηκαν από το «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» και δημοπρατήθηκαν τα 50 εκ. για έργα κεφαλής
Στη χρηματοδότηση του έργου συνέβαλε τα μέγιστα ο κ. Κοντός . Ήταν ευτύχημα που ήταν ο κ. Κοντός στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Ξαφνικά εμφανίστηκαν οι Οικολόγοι…», υπογραμμίζει ο κ. Παυλίδης εκδηλώνοντας παράλληλα αγανάκτηση για το γεγονός ότι οι Οικολόγοι σταμάτησαν ένα Περιβαλλοντικό έργο.
Σχήμα οξύμωρο και πολλά ερωτηματικά: «Οι Οικολόγοι σταμάτησαν ένα περιβαλλοντικό έργο…»
«Οι οικολόγοι δυστυχώς εδώ δρουν αντιπεριβαλλοντικά. Σας βεβαιώνω ότι αυτό το έργο σχεδιάστηκε μόνο για περιβαλλοντικούς λόγους από μακριά πολλά μπορείς να λες… Μπορούν όμως αυτοί οι κύριοι να μου πουν ποιος θα εμποδίσει το Νέστο να εμπλουτίζει όπως κάνει εδώ και εκατομμύρια χρόνια τον υπόγειο υδροφορέα της Ξάνθης; Ποιος έχει δικαίωμα να αποκλείσει την αποκατάσταση αυτής της φυσικής λειτουργίας; Γιατί με το ανάχωμα που έγινε είναι περιβαλλοντική εκτροπή Αν αυτό το έργο δεν γίνει θα έχει διαπραχθεί ένα περιβαλλοντικό έγκλημα και αυτό θα το καταγράψει η ιστορία. Θεωρώ όμως ότι κάποιοι θα το καταλάβουν και καλό θα είναι ακόμη και αυτή την ώρα να αποσύρουν τις προσφυγές τους Ποτέ δεν ζήτησαν να μάθουν για την περιοχή κι αυτό γεννά πολλά ερωτήματα για το ποια είναι η κατεύθυνσή τους. Γιατί δεν μίλησε κανείς για τεράστιες προσχώσεις δυτικά του Πόρτο Λάγος; Είναι απόντες …Μάχονται ένα έργο πρωτίστως περιβαλλοντικό
Το έργο θα αντικαταστήσει τις γεωτρήσεις υπ’ αυτή την έννοια θα βοηθήσει τους αγρότες. Η κύρια όμως λειτουργία του είναι ότι η αχρήστευση των γεωτρήσεων αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο υδροδοτείται η περιοχή. Δηλαδή όχι μόνο δεν αφαιρεί νερό από το έγκατα της γης όχι μόνο δεν υπεισέρχεται το θαλασσινό αλλά έρχεται και πρόσθετο νερό αυτό που περισσεύει από τον Νέστο».
Το έργο θα γίνει…
Αναφορικά με την έκβαση της δίκης και τι σημαίνει ενδεχομένως μια αρνητική απόφαση ο κ. Παυλίδης σημειώνει: «Επί της ουσίας δεν θα αλλάξουν πολλά πράγματα ή έτσι ή αλλιώς. Και μια αρνητική απόφαση δεν θα ακυρώσει το έργο απλά θα απαιτεί κάποιες διορθώσεις. Επικαιροποιείται η μελέτη και συνεχίζει».
Ο κ. Παυλίδης σημειώνει επίσης ότι το έργο μπορεί να χρηματοδοτηθεί από την επόμενη προγραμματική περίοδο και κατά συνέπεια δεν τίθεται θέμα χρηματοδότησης: «Το έργο αυτό ή λίγο νωρίτερα ή λίγο αργότερα θα γίνει. Δεν μπορεί να μην γίνει…Η κοινωνία έχει ένα κεκτημένο. Πρώτο η πίστη ότι είναι αναγκαίο και είναι σχεδιασμένο και καθ’ όλα ώριμο 20 μελέτες συνοδεύουν το έργο. Υπάρχει εγκεκριμένη μελέτη περιβαλλοντικών όρων από τους υπουργούς και λεκάνης απορροής του Νέστου και συναίνεση των πάντων δεν έλειπε τίποτε. Αυτό που έλειπε ήταν το Διαχειριστικό Σχέδιο λεκανών απορροής το οποίο τώρα γίνεται. Τότε που το ξεκινήσαμε δεν υπήρχε πουθενά στην Ελλάδα τέτοιο Σχέδιο. Πόροι υπάρχουν… έρχεται το δεύτερο ΕΣΠΑ και σ’ αυτή την προγραμματική περίοδο θα υπάρχουν χρήματα. Εξ’άλλου τα περισσότερα έργα που είχαν σχεδιαστεί σε προηγούμενες προγραμματικές περιόδους έχουν υλοποιηθεί»
Ο ίδιος δεν θα το αφήσω ποτέ…
…τονίζει ως κατακλείδα ο κ. Παυλίδης: «έκανα πολύ μεγάλο αγώνα για να το χαρίσω στη λήθη ή στην αδράνεια. Το έργο επιβάλλεται να γίνει, έχει γίνει κτήμα της κοινωνίας και κεκτημένο της».
Η συμφωνία Ελλάδας – Βουλγαρίας για τον Νέστο
Το 1976 είχε γίνει μια συμφωνία με τη Βουλγαρία για τις απορροές του Νέστου
Η Ελλάδα είχε ζητήσει να ποτιστεί και η πεδιάδα της Ξάνθης και της Ροδόπης. Γι αυτό αρχικά το έργο ήταν μεταφορά νερών από τον Νέστο στην πεδιάδα Ξάνθης – Ροδόπης. Στη συνέχεια διαχωρίστηκε καθώς δεν ήταν εφικτός ο σχεδιασμός του.
Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου
Το περιβάλλον πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο συνύπαρξης ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος και δεν μπορεί κανείς να τα
Μαριάννα Ξανθοπούλου
mxanthopoulou@empros.gr
