Με τις ρίζες της στη Βραζιλία και παράδοση 500 ετών συνδυάζει άθληση – χορό – δημιουργικότητα και όμορφο θέαμα
Τριήμερο σεμινάριο Capoeira πραγματοποίησε η «Jacobina Arte» Ξάνθης με την παρουσία διακεκριμένων δασκάλων
Στην πρώτη επαφή μας με την Capoeira (Καποέιρα), η αλήθεια είναι ότι δεν γνωρίζαμε τι ακριβώς θα συναντούσαμε. Είναι πολεμική τέχνη; Χορός; Άθλημα; Κάποια στιγμιότυπα που είχαμε παρακολουθήσει παλαιότερα έδιναν την εντύπωση ότι είναι ένας συνδυασμός όλων των παραπάνω κι έτσι σκεφτήκαμε ότι η επίσκεψη μας στο «9ο Batizado – troca de corda (μπατιζάντου – τρόκα ντε κόρντα)», που έγινε το βράδυ του Σαββάτου (23/02/2013) σε ξενοδοχείο της πόλης μας, ήταν μίας πρώτης τάξεως ευκαιρία για να γνωρίσουμε καλύτερα τη συγκεκριμένη τέχνη.
Οι ¨καποερίστας¨ της Ξάνθης
Η εκδήλωση έγινε από την ξανθιώτικη ομάδα καποέιρα «Jacobina Arte», μέλος της Φιλοπρόοδης Ένωσης Ξάνθης.
Περισσότεροι από 100 ¨καποερίστας¨ από την Ξάνθη και άλλες πόλεις (Κομοτηνή, Ιωάννινα, Θεσ/νίκη, Χαλκίδα κ.α.) βρισκόταν στην αίθουσα καθισμένοι σε Roda (κύκλο) και άλλοι τόσοι θεατές περίμεναν να αρχίσει το θέαμα.
Το βραζιλιάνικο στοιχείο ήταν έντονο, τόσο από την παρουσία Βραζιλιάνων ¨δασκάλων¨, όσο και από τις στολές, τα μουσικά όργανα που υπήρχαν στο χώρο και κυρίως από το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούσαν οι εκπαιδευόμενοι μεταξύ τους και με τους δασκάλους τους.
Όπως ενημερωθήκαμε από την κα. Σταυρούλα Ταβουλάρη, υπεύθυνη του τμήματος capoeira «Jacobina Arte»: ¨Η capoeira κατά μία εκδοχή προέρχεται από την Αγκόλα και τους σκλάβους που από την Αφρική μεταφέρθηκαν στη Λ. Αμερική, γύρω στο 1600μ.χ., κατά μία άλλη ¨γεννήθηκε¨ στη Βραζιλία. Το σίγουρο είναι ότι αυτή η πολεμική τέχνη για να μη γίνει αντιληπτή συνδυάστηκε με τη βραζιλιάνικη μουσική κι έτσι προέκυψαν τα ¨χορευτικά¨ βήματα και κινήσεις που χρησιμοποιούνται σε αυτήν. Η καποέιρα για διάφορους λόγους ήταν παράνομη στη Βραζιλία και μόλις το 1940 κηρύχθηκε η ¨αποποινικοποίηση¨ της. Ήδη μεγάλος αριθμός Βραζιλιάνων εξασκούνταν σε αυτήν με αποτέλεσμα στη συνέχεια να διαδοθεί πολύ γρήγορα εκτός συνόρων και πλέον υπάρχουν σχολές σε περίπου 100 χώρες σε όλο τον κόσμο, με την Ελλάδα να είναι ανάμεσα σε αυτές¨.
Το εργαστήρι capoeira της Φ.Ε.Ξ. ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2012 με contramestre (κόντραμέστρι – εκπαιδευτής) τον Δημήτρη Χιονίδη (Professor Ligerinho), είναι κομμάτι του Groupo International Jacobina Arte με ιδρυτή το Mestre Pitbull από την Bahia, Βραζιλία και έχει παρουσία σε 6 χώρες, ενώ στην Ελλάδα το κεντρικό τμήμα είναι αυτό της ΧΑΝΘ (Θεσσαλονίκη).
Όσο για την εκδήλωση «9ο Batizado – troca de corda» η κα. Ταβουλάρη μας ενημέρωσε:
Σ.Τ.: «Είναι η τελετή μύησης στην capoeira. Κατά κάποιο τρόπο η ¨βάπτιση¨ όπου ο μαθητής παίζει για πρώτη φορά επίσημα με προχωρημένους μαθητές και δασκάλους και στη συνέχεια δέχονται το πρώτο τους κορδόνι ή αλλάζουν κορδόνι ανεβαίνοντας επίπεδο. Στην Jacobina Arte Ξάνθης είμαστε περίπου 60 μέλη σε δύο τμήματα (αρχάριοι – προχωρημένοι) και φέτος κάναμε για 2η χρονιά την εκδήλωση που αφορούσε 3ήμερο σεμινάριο μαθημάτων με τους καταξιωμένους δασκάλους μας, ενώ η εκδήλωση είχε εορταστικό χαρακτήρα λόγω και της παρουσίας πολλών από αυτούς.
Εκτός του Βραζιλιάνου mestre (μέστρε) Pitbull που ουσιαστικά είναι ο ιδρυτής της σχολής μας, στην εκδήλωση μεταξύ άλλων ήταν καλεσμένοι και οι Βραζιλιάνοι mestre Indio, Parafusom, Capoeragem, οι professor Formado Bruno, Dudu, οι instrutor (ινστρουτόρ) Cascao και Cordaouro κ.α.».
Εντυπωσιακή η εκδήλωση της «Jacobina Arte»
Στο τελετουργικό μέρος της βραδιάς, η εκδήλωση άρχισε με μουσική από το γκρουπ κρουστών Paranane από τη Θεσσαλονίκη οι οποίοι εντυπωσίασαν με την τεχνική τους και τη μουσική υπόκρουση με παραδοσιακά βραζιλιάνικα όργανα, ενώ ακολούθησαν ασκήσεις επίδειξης – αγώνες capoeira και ολοκληρώθηκε με την απονομή των κορδονιών. Όλα αυτά μέσα σε ένα πολύ όμορφο και ευχάριστο κλίμα, με τους μαθητές να ακούν κατά γράμμα και με ¨ευλαβική¨ προσήλωση τις εντολές των δασκάλων τους, επηρεασμένοι και από τη βραζιλιάνικη παράδοση την οποία έχουν ενσωματώσει σε ένα μεγάλο βαθμό στον τρόπο σκέψης τους και την καθημερινότητα τους.
Αποχωρώντας από την εκδήλωση, καταλήξαμε στο ότι η Capoeira είναι ταυτόχρονα χορός, είδος παιχνιδιού και μια πολιτιστική, μουσική και κυρίως πολεμική τέχνη. Από την κουβέντα που είχαμε με κάποιους capoeiristas, αντιληφθήκαμε ότι οι λέξεις – «κλειδιά» για να μιλήσεις για την καποέιρα είναι δημιουργικότητα, αυτοσχεδιασμός, φαντασία και ομορφιά. Υπάρχουν όμως και άλλα, εξίσου σημαντικά, όπως τελετουργία, κίνδυνος και καμιά φορά ακόμα και βία, σε περίπτωση αυτοάμυνας.
Δημήτρης Καλτέκης
dkaltekis@empros.gr
