Από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 άρχισε να ανθεί ο θεσμός των δημοτικών επιχειρήσεων- με διάφορες μορφές, αμιγείς, ανώνυμες εταιρείες κλπ.
Θεωρητικά ήταν ένα σημαντικό και ευέλικτο εργαλείο στη διάθεση των τοπικών αρχόντων για να αναπτύξουν δράσεις που δεν ήταν εφικτές μέσα στα πλαίσια του λογιστικού των Δήμων και των Κοινοτήτων. Την τάση αυτή ενίσχυε και η Ε.Ε., που για την εφαρμογή ορισμένων προγραμμάτων της, απαιτούσε την ύπαρξη αποκλειστικά επιχειρήσεων (κοινωνική μέριμνα, «βοήθεια στο σπίτι», ΚΔΑΠ…).
Πολύ γρήγορα, όμως φάνηκε ότι οι επιχειρήσεις αυτές στην συντριπτική τους πλειοψηφία δεν ήταν βιώσιμες! Ο νέος θεσμός λειτουργούσε με όλες τις στρεβλώσεις του ελληνικού Δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Οι Δήμοι προσπαθούσαν να τις χρηματοδοτήσουν-με διαδικασίες στα όρια της νομιμότητας –προκειμένου να τις διατηρήσουν. Εν τω μεταξύ οι εν λόγω επιχειρήσεις εξελίχθηκαν σ’ ένα πολύ καλό εργαλείο για αδιαφανείς προσλήψεις προσωπικού και «νομιμοποίησης» δαπανών που δεν επέτρεπε το «σκληρό» Λογιστικό των Δήμων!
Σήμερα, μετά από δύο δεκαετίες οι περισσότερες κλείνουν μεταφέροντας χρέη στους ΟΤΑ. Θα πρέπει να ειπωθεί ότι υπήρξαν και υπάρχουν και κάποιες που λειτούργησαν σωστά και είχαν αξιοπρόσεκτα αποτελέσματα, αλλά ήταν οι εξαιρέσεις…
Στο νομό μας, δύο ανώνυμες εταιρείες-Αναπτυξιακές;-των ΟΤΑ, είναι στην επικαιρότητα. Διάφορα ακούγονται και οι απόψεις, για το μέλλον τους, διίστανται!
Ε.Α.ΠΑ.Ξ. Α.Ε. Αναπτυξιακή ΟΤΑ
Η Εταιρεία Αναβάθμισης Παλιάς Ξάνθης, δημιουργήθηκε τη δεκαετία 80-90 με σκοπό την αξιοποίηση κοινοτικών και άλλων πόρων, για την αναβάθμιση της Παλιάς Ξάνθης. Σύντομα όμως μετατράπηκε σε μηχανισμό προσλήψεων και όχι μόνον… Από ένα χρονικό σημείο και μετά ο πάγιος χρηματοδότης της έγινε ο «μεγαλομέτοχος» Δήμος Ξάνθης! Το 2006, εναρμονίζεται στις διατάξεις του νέου κώδικα δήμων και κοινοτήτων (Ν.3463/06) και μετατρέπεται από απλή ΑΕ σε Αναπτυξιακή. Μια επιχείρηση όμως που ουσιαστικά δεν έχει άλλους πόρους πλην των εσόδων που προέρχονται από το Δήμο Ξάνθης και τα ΝΠΔΔ του ιδίου –και δεν αναζητά άλλους τρόπους αύξησης των πόρων της αλλά και των δραστηριοτήτων της, πώς να επιβιώσει; Σήμερα η εν λόγω εταιρεία είναι υπερχρεωμένη με οφειλές στο Δημόσιο το ΙΚΑ, σε Τράπεζα, εργαζόμενους και ιδιώτες.
Η εταιρεία έχει ουσιαστικά πτωχεύσει. Όσοι ισχυρίζονται το αντίθετο εθελοτυφλούν! Οι μέτοχοι και όχι μόνον ο Δήμος Ξάνθης, θα πρέπει να ενεργήσουν άμεσα και να προχωρήσουν στη λύση και εκκαθάρισή της, γιατί ο χρόνος που περνά διογκώνει τα χρέη! Ένας σημαντικός αριθμός πρώην εργαζομένων της έχει μεταφερθεί στο Δήμο και τα ΝΠΔΔ του με μεθοδεύσεις που είναι σε όλους γνωστές. Για τους ελάχιστους που απομένουν να εξεταστούν όλα τα ενδεχόμενα, όμως δεν μπορεί να εξαρτάται το μέλλον της εταιρίας από αυτό το στοιχείο. Η λύση της εταιρείας θα αναδείξει και τις όποιες ευθύνες για την σημερινή κατάσταση και οι οποίες θα πρέπει να αποδοθούν! Η σημερινή διοίκηση της εταιρείας δεν έχει άλλη επιλογή από το να δρομολογήσει άμεσα τις εξελίξεις. Η ΕΑΠΑΞ ΑΕ δεν ήταν και δεν είναι βιώσιμη και αυτό προκύπτει άμεσα και εύκολα, αν εξετάσει κανείς τους ισολογισμούς των τελευταίων ετών. Άλλωστε και ο Κώδικας Δήμων &Κοινοτήτων ορίζει ότι οι ζημιογόνες επιχειρήσεις πρέπει να κλείνουν.
ΑΝ.ΞΑ. Α.Ε.
Πολλά ακούστηκαν και γράφτηκαν το τελευταίο διάστημα για την Αναπτυξιακή Ξάνθης ΑΕ. Εδώ και ένα χρόνο και πλέον η προαναφερόμενη εταιρεία βρίσκεται πλέον ανενεργή και μάλιστα χωρίς διοικητικό συμβούλιο… έχει ληφθεί (;) απόφαση για λύση και εκκαθάριση. Μια ακόμη υπερχρεωμένη επιχείρηση στην οποία το μεγαλύτερο ποσοστό των μετοχών έχουν οι Δήμοι του νομού μας. (Αναπτυξιακή ΟΤΑ). Η άλλοτε ανθούσα επιχείρηση έχει πτωχεύσει. Οι διαδικασίες που μένουν θα επικυρώσουν και τυπικά το γεγονός. Οι Δήμαρχοι του Νομού είναι ήδη σύμφωνοι για το επόμενο βήμα σύμφωνα με όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Όσοι επιχειρούν την αναβίωσή τους για απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων θα πρέπει να μας πουν με πειστικό τρόπο, πώς θα γίνει αυτό από μία επιχείρηση που δεν είναι ασφαλιστικά και φορολογικά ενήμερη και ούτε έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει εγγυητικές επιστολές από τράπεζες; Αλλά ούτε και στελεχιακό δυναμικό-επαρκές- διαθέτει, προκειμένου να τρέξει τα όποια προγράμματα.
Το να ισχυρίζεται κάποιος ότι η εν λόγω εταιρεία είναι το εργαλείο για να μπορέσουν να «μείνουν» τα κονδύλια αυτά στον νομό, είναι μάλλον αφελές. Η Αναπτυξιακή, ίσως για αρκετά χρόνια να αποτέλεσε εργαλείο για την αξιοποίηση Κοινοτικών Προγραμμάτων (;) όμως πλέον έχει κλείσει τον κύκλο της-και μάλιστα άδοξα με χρέη και αναξιόπιστο προφίλ. Η επόμενη κίνηση θα πρέπει να είναι η αναζήτηση των όποιων ευθυνών και η απόδοσή τους. Η «αναβίωση» θα αποτελούσε πισωγύρισμα με απρόβλεπτες συνέπειες για τους μετόχους ΟΤΑ.
Οι επιχειρήσεις αυτές τελικά, όπως φαίνεται από τις σημερινές εξελίξεις, πέρα από τα όποια οφέλη παρείχαν στους ΟΤΑ αποδείχτηκαν πρωταθλητές στην κακοδιαχείριση και την αδιαφάνεια!
Με αφορμή , τέλος, την αναφορά μας στις παραπάνω επιχειρήσεις να επισημάνουμε απλώς ότι η μη αντιμετώπιση με αποφασιστικό τρόπο των προβλημάτων της ΔΕΥΑΞ που είναι όχι μόνο ορατά πλέον, αλλά βοούν, θα μας φέρει προ δυσάρεστων εκπλήξεων. Και τότε η ΕΑΠΑΞ Α.Ε και η ΑΝ.ΞΑ. θα φαντάζουν ως μικροπροβλήματα.
Η Νομαρχιακή Επιτροπή της Δημ.Αριστεράς Ξάνθης
