Άρθρο του Κώστα Γούναρη για την προσφάτως καταργηθείσα επιτροπή αγοραπωλησίας ακινήτων σε παραμεθόριες περιοχές. Η αφορμή, η ιστορία και οι συνειρμοί
Ένα άρθρο του Κώστα Γούναρη για την Επιτροπή που αναλάμβανε να εγκρίνει κάθε αγοραπωλησία σε παραμεθόριες περιοχές με το πρόταγμα της «ασφάλειας της χώρας» και η οποία καταργήθηκε μόλις πρόσφατα, φιλοξενεί σήμερα το «Ε».
Ο Κώστας Γούναρης αναφέρεται στη λειτουργία της επιτροπής, την παντελή απουσία υποχρέωσης για έκδοση ή αιτιολόγηση της απόφασης, αλλά και την ενεργοποίησή της αποκλειστικά για υποθέσεις που αφορούσαν τη μειονότητα, με αφορμή την πρόσφατη τροπολογία για τη μείωση του ειδικού προστίμου αυθαίρετων κατασκευών, την πολυθρύλητη «ισονομία και ισοπολιτεία» και όχι μόνο.
Η τυπική κατάργηση της Επιτροπής με καθυστέρηση 73 χρόνων
Την τελευταία εβδομάδα μεγάλος θόρυβος ξέσπασε και πολύ συζήτηση έγινε με τη ρύθμιση που ψηφίστηκε από τη Βουλή για μείωση κατά 80% του ενιαίου ειδικού προστίμου αυθαίρετων κατασκευών για τα μέλη της μειονότητας της Θράκης. Θυμίζουμε ότι η ίδια ακριβώς ρύθμιση, δηλαδή μείωση κατά 80% του ενιαίου ειδικού προστίμου αυθαίρετων κατασκευών, έγινε το Φεβρουάριο του 2012 με το άρθρο 70 του Ν.4042/2012 για τους παλιννοστούντες ομογενείς ολόκληρης της χώρας. Τότε όμως ούτε θόρυβος ξέσπασε και ούτε συζήτηση έγινε. Η διακριτική αυτή μεταχείριση των μελών της μειονότητας ήρθε να αποκαταστήσει – έστω καθυστερημένα – την αδικαιολόγητη άρνηση της Πολιτείας για πολλά χρόνια να χορηγεί οικοδομικές άδειας σ’ αυτήν την κατηγορία των ελλήνων πολιτών. Όμως για το θέμα αυτό θα ασχοληθούμε μία άλλη φορά. Το κείμενο αυτό αναφέρεται σε μία άλλη «διακριτική» μεταχείριση μιας κατηγορίας ελλήνων πολιτών. Αυτή που αφορά τις αγοραπωλησίες ακινήτων.
Στην περίοδο της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου δημοσιεύτηκε (και δεν ψηφίστηκε, επειδή ο Μεταξάς είχε τη Βουλή στο γύψο) ο Α.Ν. 1366/1938, ο οποίος προέβλεπε ότι στις παραμεθόριες περιοχές, μεταξύ των οποίων και ολόκληρος ο Νομός Ξάνθης, απαγορευόταν οι μεταβιβάσεις ακινήτων μεταξύ ελλήνων πολιτών χωρίς την άδεια μιας Επιτροπής, την οποία αποτελούσαν ο Νομάρχης, ο στρατιωτικός διοικητής του Νομού και ο Διευθυντής Γεωργίας. Σκοπός της διάταξης αυτής, όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του νόμου, ήταν η παρεμπόδιση εγκατάστασης στις παραμεθόριες περιοχές «υπόπτων προσώπων, δυναμένων να θέσουν εν κινδύνω την ασφάλειαν της χώρας». Για να συντάξει ο συμβολαιογράφος συμβόλαιο μεταβίβασης ακινήτου έπρεπε υποχρεωτικά να προϋπάρχει άδεια της παραπάνω Επιτροπής. Σε διαφορετική περίπτωση και το συμβόλαιο μεταβίβασης ήταν άκυρο και διώκονταν ποινικά ο συμβολαιογράφος και οι συμβαλλόμενοι. Όταν η Επιτροπή θεωρούσε ένα πρόσωπο «ύποπτο, δυνάμενο να θέσει εν κινδύνω την ασφάλειαν της χώρας» και δεν επέτρεπε να μεταβίβαση του ακινήτου, όχι μόνο δεν αιτιολογούσε την απόφασή της, αλλά ούτε καν έκανε τον κόπο να εκδώσει απόφαση. Ο δε ενδιαφερόμενος Έλληνας πολίτης δεν είχε καν τη δυνατότητα να εμφανισθεί ενώπιον της πανίσχυρης, πλην όμως αόρατης Επιτροπής, για να αποσείσει το χαρακτηρισμό του «υπόπτου για την ασφάλεια της χώρας».
Ο Α.Ν. 1366/1938 καταργήθηκε το 1990, όχι όμως και οι κατάφωρα αντισυνταγματικές ρυθμίσεις του, οι οποίες παρέμειναν σε ισχύ με το Ν.1892/1990, ο οποίος ψηφίστηκε από τη Βουλή των Ελλήνων. Δηλαδή και μετά το 1990 για τις μεταβιβάσεις ακινήτων μεταξύ ελλήνων πολιτών στις παραμεθόριες περιοχές, μεταξύ των οποίων και ολόκληρος ο Νομός Ξάνθης, ήταν απαραίτητη η άδεια μιας Επιτροπής, η οποία από τριμελής αναβαθμίστηκε αρχικά σε πενταμελή (εκτός του Νομάρχη και των εκπροσώπων των Υπουργείων Γεωργίας και Εθνικής Άμυνας, προστέθηκαν και εκπρόσωποι των Υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Δημόσιας Τάξης) και αργότερα σε εξαμελή (προστέθηκε και ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών). Όλα αυτά για να αγοράσει κάποιος ένα διαμέρισμα ή ένα χωράφι σε κάποιο σημείο του Νομού Ξάνθης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αρμόδια Επιτροπή με οποιαδήποτε σύνθεση χορηγούσε την άδεια για τη μεταβίβαση ακινήτου κατά πλειοψηφία, έπρεπε όμως υποχρεωτικά να υπάρχει η θετική ψήφος του εκπροσώπου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (προφανώς ως καθ’ ύλη αρμόδιου για την ασφάλεια της χώρας).
Βέβαια «οι ύποπτοι για την ασφάλεια της χώρας» διαφέρουν κατά καιρούς ανάλογα με την κρίση όσων ασκούν την εξουσία. Αρχικά ήταν οι κομμουνιστές και οι «συνοδοιπόροι τους», στη συνέχεια οι αντιτιθέμενοι στη δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967 και από τη μεταπολίτευση και μετά οι Έλληνες πολίτες, που ανήκαν στη μειονότητα.
Από τη μεταπολίτευση και μετά η Επιτροπή αυτή λειτούργησε αποκλειστικά για τον έλεγχο των αγοραπωλησιών από τους έλληνες πολίτες, που ανήκαν στη μειονότητα. Μεγάλος αριθμός συμπολιτών μας ταλαιπωρήθηκε, άλλες τόσες αγοραπωλησίες ματαιώθηκαν ή έμειναν μετέωρες, δικαστικές διαμάχες για ακίνητα προέκυψαν και όλα αυτά για να μη τεθεί σε κίνδυνο η ασφάλεια της χώρας. Από την άλλη όμως πλευρά όλη αυτή η διαδικασία ωφέλησε και μερικούς. Κάποιοι, που κινούνταν στον περίγυρο της κάθε φοράς εξουσίας, πλούτισαν. Άλλοι σε χρήματα, άλλοι σε πολιτική δύναμη και άλλοι σε ψήφους. Χαλάλι τους, αφού με τον τρόπο αυτό «προστάτευσαν την ασφάλεια της χώρας».
Η ρύθμιση αυτή παρέμεινε σε ισχύ μέχρι πρόσφατα. Καταργήθηκε μόλις πριν από λίγους μήνες (τον Ιούνιο 2011). Βέβαια από τα μέσα της δεκαετίες του ‘90 άρχισε σταδιακά να υποχωρεί η εφαρμογή της. Παρόλα αυτά εξακολούθησε να ισχύει και η τυπική κατάργησή της – έστω και πολύ καθυστερημένη – μετά από 73 χρόνια έχει τη συμβολική και όχι μόνο σημασία της.
