Εδώ και τρία περίπου χρόνια ο ελληνικός λαός υφίσταται τα πάνδεινα, στον οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό και εργασιακό τομέα, αλλά κυρίως υφίσταται έναν άνευ προηγουμένου πόλεμο στον τομέα της παιδείας και του πολιτισμού, στον τομέα της ψυχικής και συναισθηματικής ισορροπίας, καθώς και στον τομέα της ηθικής, δηλαδή εν ολίγοις συμβαίνει αυτό που περιγράφει η Naomi Klein αναλύοντας το «Δόγμα του Σοκ» και ο Alan Watt περιγράφοντας το «Σοκ και Δέος 1».
Κι ενώ ο λαός αυτός καθημερινά χάνει και κάτι, το οποίο κέρδισε με αίμα και ιδρώτα, εν τούτοις δεν δείχνει καμία πρόθεση για να αντιδράσει. Και βέβαια, μιλώντας για αντίδραση, δεν εννοούμε τις χλιαρές συγκεντρώσεις «αγανάκτησης», αλλά δυναμικές και ουσιαστικές: Όπως αντέδρασαν οι Αγγλίδες νοικοκυρές την δεκαετία του’70, που για μήνες δεν αγόρασαν κρέας, μέχρι οι τιμές να πέσουν σε λογικά επίπεδα, όπου και παραμένουν δεκαετίες τώρα. Ή όπως αντέδρασαν οι Αργεντίνες που με το κροτάλισμα των κατσαραλών έδιωξαν κακήν-κακώς το Δ.Ν.Τ. και τα άλλα καρτάλια από την χώρα τους.
Στα έως τώρα αφιερώματα αυτής της στήλης που αφορούν την κρίση, έχουν αναλυθεί διάφορες πτυχές και παράγοντες της όλης κατάντιας μας, εκτός από μία: Το παράγοντα λαό, δηλαδή τον άνθρωπο ως άτομο και ως σύνολο.
Ως γνωστόν ο λαός είναι μια πολυστρωματική και πολυταξική έννοια 2. Ταυτόχρονα, όμως, αποτελείται και από ένα σύνολο μονάδων με ατομικές ιδιαιτερότητες και με διαφορετικές προσωπικότητες. Η προστασία των ιδιαιτεροτήτων αυτών, από την εποχή του Διαφωτισμού και ένθεν, δημιούργησε τα Ατομικά Δικαιώματα.
Ο αείμνηστος Ξενοφών Ζολώτας –ένας από τους «Επτά Σοφούς της Οικονομίας» που εάν ζούσε σήμερα θα είχε φρίξει με το παγκόσμιο γίγνεσθαι– επί δεκαετίες διακήρυττε ότι για να ευημερεί ο άνθρωπος μέσα στην κοινωνία, πρέπει η ηθική, η πνευματική ζωή, η υγεία, η οικονομία, κ.λπ. να είναι διαμορφωμένες αρμονικά, ώστε να εξασφαλίζεται «τόσο εις τα άτομα όσον και εις την κοινωνίαν ως σύνολον, η μεγαλυτέρα ηθική και υλική ικανοποίησις των αναγκών». Την πρωτοκαθεδρία του ανθρώπου τόνιζε και ο επίσης διαπρεπής οικονομολόγος Άγγελος Αγγελόπουλος, ο οποίος έθετε τον άνθρωπο στο κέντρο «εις την υπηρεσίαν του οποίου τίθενται όλοι οι σκοποί, όλοι οι μηχανισμοί, όλοι οι θεσμοί, όχι μόνον δια να ικανοποιήση τας υλικάς του ανάγκας, αλλά δια ν’ αναπτύξη και τας προσωπικάς του ικανότητας και να καλλιεργήση τας πνευματικάς του αξίας 4».
Παράλληλα όμως τα άτομα δημιουργούν την κοινωνία, εντός της οποίας λειτουργούν και δημιουργούν, ταυτόχρονα σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Από την συλλογική έννοια του λαού, όπως αυτός διαδρά μέσα στην κοινωνία, εκπορεύεται η άποψη ότι ο λαός αποτελεί την πηγή κάθε εξουσίας, που καθιερώθηκε από τον Διαφωτισμό και την Γαλλική Επανάσταση και έκτοτε υπάρχει καταγεγραμμένη στους καταστατικούς χάρτες των κρατών. Στο ελληνικό Σύνταγμα, στο άρθρο 1§3, αναφέρεται επί λέξει: «Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα 5».
Όμως αυτός ο κυρίαρχος ελληνικός λαός, στο όνομα της απληστίας, του άκρατου καταναλωτισμού και του τέρατος της Παγκοσμιοποίησης, αυτοευνουχίσθηκε και απεμπόλησε κάθε ηθική και παραδοσιακή αξία, από αυτές που τον στήριζαν να επιβιώνει ανά τους αιώνες. Έτσι κατέληξε να μετατραπεί «σε λαό πιθήκων, σε λαό ψηφοφόρων, δημοσίων υπαλλήλων, καταναλωτών, κρατικοδίαιτων επιχειρηματιών, κομπιναδόρων και συνδικαλισταράδων» για να καταντήσει «μια Ελλάδα πτωχευμένη κι ένας λαός στα όρια της οικονομικής και της ηθικής εξαθλίωσης 6». Η τόσο ρεαλιστική περιγραφή της σημερινής κατάστασης έγινε το 1983 από τον Χάρρυ Κλυνν, αλλά αποδεικνύει ότι μια κρίση σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, ξεκινά από κρίση σε ηθικό και αξιακό επίπεδο, κατά την οποία ο λαός, ως άτομο και ως σύνολο, με βήματα σταδιακά απεκδύεται την ηθική και πνευματική υπόστασή του και την αντικαθιστά με υλικές και πλασματικές ψευδο-αξίες, καταντώντας ένα άπληστο και καταναλωτικό ζώο.
Μιλάμε, δηλαδή, για ένα λαό που αντάλλαξε τα πάντα για το εύκολο χρήμα, που άρπαξε δάνεια χωρίς να διαθέτει αντίκρυσμα, προκειμένου να γεμίσει την άδεια από αληθινές αξίες ζωή του με πλαστές και πλασματικές υλικές ψευδο-αξίες. Σαν να λέμε, δηλαδή, πούλησε την ψυχή του στον σατανά της Παγκοσμιοποίησης.
Ένα λαό που έχει μετατρέψει τις παραδοσιακές του αξίες στο τρίπτυχο: «Ωχ αδερφέ. Εγώ θα σώσω τον κόσμο;», «Ας κάνω εγώ τη δουλειά μου (=κομπίνα) και βλέπουμε» και «Ό,τι φάμε, ό,τι πιούμε κι ό,τι αρπάξουμε»!
Ένα λαό που παραδίδει αμαχητί τα ιερά και όσια του, αλλά και τα κοινωνικά κεκτημένα, για τα οποία, όλον τον 20ο αιώνα, οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας, μαζί με τους πατεράδες και τις μητέρες μας, έδωσαν το αίμα και την ψυχή τους για να τα κατακτήσουνε.
Ένα λαό που βλέπει να καταργούνται τα κοινωνικά αγαθά και να αντικαθίστανται με ιδιωτικά αγαθά δημοσίου εύρους, χωρίς να κουνιέται κανείς από την άνεση του καναπέ του.
Ένα λαό που ενώ είναι φιλόπονος και δουλευταράς, που ενώ είναι συνεπής και τίμιος στις υποχρεώσεις του προς το κράτος του, εντούτοις δέχεται αδιαμαρτύρητα να πληρώνει συνεχώς τα σπασμένα των κλεφτών και αρπακτικών, και επί πλέον, υπομένει κάθε εξευτελισμό του τύπου «Μαζί τα φάγαμε», αντί να σπάσει κεφάλια ή να καταθέτει ομαδικές μηνύσεις.
Ένα λαό που διαθέτει μόρφωση και άποψη, αλλά στερείται καλλιέργειας, διότι δεν διαθέτει τον στοιχειώδη νου, ώστε να καταλάβει την απάτη της παρούσας κατάστασης και τους σχεδιασμούς μιας κοινωνικής μηχανικής εις βάρος του.
Ένα λαό που δέχεται αδιαμαρτύρητα να γίνει αντικείμενο και αποδέκτης των θεωριών του Henry Kissinger και του Milton Friedman, καθώς και των οικονομικών δολοπλοκιών του George Soros.
Ένα λαό που αφήνει μια χοντρή Γερμανίδα να τον χλευάζει καθημερινά και δεν σηκώνει το ανάστημά του, για να απαιτήσει τα οφειλόμενα του Γερμανικού Χρέους (περίπου 1,3 τρις € 7).
Ένα λαό που κληροδοτεί κενή προίκα στα παιδιά του από άποψη ηθικής, περιβάλλοντος, κοινωνίας, οικονομίας, παιδείας και πολιτισμού.
Ε, λοιπόν, ένας τέτοιος λαός καλά θα πάθει, εάν επί τέλους ζήσει τις συνέπειες των επιλογών του και καταντήσει, τουλάχιστον, Γουατεμάλα.
Βέβαια, ο σκεπτόμενος αναγνώστης θα σκεφθεί πως η άποψη αυτή είναι σκληρή και θα αναρωτηθεί, με ποιον τρόπο μπορεί να αντιδράσει ένας βαλλόμενος λαός, χωρίς να περιπέσει σε κατάσταση αναταραχής ή εμφυλίου σπαραγμού;
Όμως, λύσεις υπάρχουν πολλές, που έχουν αποδειχθεί ιστορικά εφικτές:
-Ο Γκάντι στην Ινδία διακηρύσσοντας την απλότητά, την παθητική αντίσταση και την επιστροφή στις παραδοσιακές αξίες της οικοτεχνίας, γονάτισε ολόκληρη Βρετανική Αυτοκρατορία.
-Οι γυναίκες στην Βρετανία αλλά και στην Αργεντινή, με λίγη σύνεση, με ελάχιστη κοινή λογική και με πολλή συνεννόηση, έδειξαν ότι η ειρηνική αντίδραση πετυχαίνει τα πάντα.
-Ένα άλλο είδους παθητικής αντίστασης είναι να κλειστεί ο λαός στα σπίτια του. Για μερικές ημέρες, γιατί όχι και για μία εβδομάδα, μπορούμε να καταναλώσουμε από τα υπάρχοντα στο σπίτι ξοδεύοντας όσο το δυνατό ελάχιστη ενέργεια. Φανταστείτε την εικόνα, μια χώρα έρημη με ελάχιστους ξένους και δυνάμεις ασφαλείας να κυκλοφορούν στους δρόμους, ενώ όλα τα παράθυρα στις προσόψεις των κτηρίων να είναι κλειστά.
Δυστυχώς όμως, ο δικός μας λαός, απέδειξε πως είναι ανάξιος να αντιδράσει δυναμικά και ουσιαστικά. Δεν ήταν καν άξιος να συμμετάσχει μαζικά στην απλούστερη των διαμαρτυριών: Την Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου 2012, όταν κληθήκαμε να σβήσουμε τα φώτα από ώρας 20.00 μέχρι 20.30, προκειμένου να στείλουμε ένα μήνυμα μέσα από το σκοτάδι των καταφορολογημένων (Φ.Α.Π., Τ.Α.Π., Ε.Τ.ΑΚ., Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε., χαρτόσημο, κλπ) μας κατοικιών. Και οι δικαιολογίες που ακούστηκαν ήταν από ανόητες ως φαιδρές. Άλλος δεν συμμετείχε γιατί δεν το άκουσε στην (κατευθυνόμενη) τηλεόραση! Άλλος θα έσβηνε τα φώτα του, μόνο εάν υπήρχε καθολική συμμετοχή! Άλλος φοβήθηκε μήπως του βάλει πρόστιμο η Δ.Ε.Η.! Και ένα σωρό άλλες ανοησίες. Έτσι, για μία ακόμη φορά δικαιώνεται Γιώργος Σεφέρης, που είχε πει ότι «όταν αρχίζει να κινείται η βλακεία, ποιος μπορεί να την σταματήσει;»!
Αθήνα, 3 Φεβρουαρίου 2012.
Νικόλαος Θ. Κωνσταντινίδης
[1] Βλ. Naomi Klein, Το Δόγμα του Σοκ. Αθήνα: εκδ. Λιβάνη, 2007 · Βλ. Alan Watt στο:
http://youtube.com/watch?v=TFAmmTkzc1k&feature=share.
[1] Μιχαήλ Γ. Μερακλής, Ελληνική Λαογραφία. Αθήνα, Α΄ Έκδοση, εκδ. Οδυσσέας 2004, σ. 13.
[1] Ξενοφών Ζολώτας, Οι Συντελεσταί της Κοινωνικής Ευημερίας, Αθήναι, εκδ Αργύρης Παπαζήσης, 1946, σ. 3.
[1] Άγγελος Θ. Αγγελόπουλος, Θεωρία και πολιτική της οικονομικής αναπτύξεως, Αθήναι, εκδ. Παπαζήση, 1968, σ. 22-23 και 33.
[1] Εφημερίς της Κυβερνήσεως, τ. 120Α (27.06.2008), σ. 2186.
[1] Βλ. Χάρρυ Κλυνν, «Αλλαγή και πάσης Ελλάδος» στο ΕΨΙΛΟΝ 1072(06.11.2011), σ. 35.
[1] Κατά την γερμανική κατοχή, όταν ο ελληνικός λαός πέθαινε της πείνας, γιατί οι Γερμανοί κατάσχεσαν τα τρόφιμα για τα στρατεύματά τους και οι Σύμμαχοι μας είχαν επιβάλει αποκλεισμό, κυκλοφορούσε παιδικό τραγούδι: «Πατάω ένα κουμπί και βγαίνει μια χοντρή, που λέει στα παιδάκια “Νιξ φαΐ!”. Θα πάω να το πω, στον Ερυθρό Σταυρό….».
