Η αθάνατη νύχτα των φοιτητών
«Μην φοβάστε τα τανκς», «Κάτω ο φασισμός», «Φαντάροι είμαστε αδέρφια σας. Μη γίνετε δολοφόνοι», μεταδίδει ο ραδιοφωνικός σταθμός που εκπέμπει μέσα από το Πολυτεχνείο, όπου χιλιάδες φοιτητές και εργαζόμενοι έχουν κλειστεί και πολιορκούνται από τις αστυνομικές και στρατιωτικές δυνάμεις της χούντας. Ξημερώνει το Σάββατο της 17ης Νοεμβρίου 1973. Τραυματίες και νεκροί μεταφέρονται μέσα στο κτίριο του Πολυτεχνείου, οδοφράγματα και φωτιές έχουν στηθεί σ’ όλους τους γύρω δρόμους που αναδύουν τη μυρωδιά αίματος και δακρυγόνων. Οι φοιτητές είναι αποφασισμένοι να μη λυγίσουν, καλούν τον λαό να κάνει το ίδιο. Κρεμάν πανό που διεκδικούν ‘Ψωμί- Παιδεία- Ελευθερία», κρέμονται οι ίδιοι απ’ τα κάγκελα και τραγουδούν τον εθνικό ύμνο, ενώ φωνάζουν στους φαντάρους ‘είμαστε αδέρφια’. Το χέρι του επικεφαλής αξιωματικού που υψώνεται, δίνει εντολή να ξεκινήσει το τανκ που ρίχνει την πόρτα της Πολυτεχνικής Σχολής. Αστυνομικοί και άνδρες των ΛΟΚ εισβάλλουν και ανοίγουν πυρ εναντίον των διαδηλωτών που προσπαθούν να ξεφύγουν. Λίγα λεπτά αργότερα, ψυχή δεν έχει μείνει στο χώρο του Πολυτεχνείου. η νεκρική σιγή που άφησε το τανκς στο πέρασμά του είναι ο προάγγελος της πτώσης της δικτατορίας και της αποκατάστασης της δημοκρατίας στην Ελλάδα.
36 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ηρωική εξέγερση των φοιτητών που ξεκίνησε σαν μια ολιγομελής ομάδα διαδηλωτών και κατέληξε σ’ ένα μαζικό αυθόρμητο ιδεολογικό κίνημα που πείστηκε ότι η ελευθερία κερδίζεται με θυσίες και ότι το ‘παρών’ του καθενός έχει σημασία προκειμένου να σταλεί ηχηρά το μήνυμα στην ‘υποταγμένη’ Ελλάδα.
Νέοι άνθρωποι άφησαν την τελευταία τους πνοή στο προαύλιο της Πολυτεχνικής Σχολής εκείνη τη νύχτα, ενώ άλλοι έζησαν και ζουν με την ανάμνηση μιας ηρωικής διεκδίκησης που το νεαρό της ηλικίας τους και η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο έκανε να μοιάζει με αυτονόητο αγώνα για την ελευθερία και τη δημοκρατία.
Το στοίχημα της νέας γενιάς
‘Το Πολυτεχνείο ζει στους αγώνες του σήμερα’ διαδηλώνουν εδώ και 35 χρόνια στις πορείες μνήμης αυτοί που θέλουν να τιμήσουν και να διδαχθούν από τους αγώνες του ηρωικού Πολυτεχνείου. Ποια είναι, όμως, σήμερα η εικόνα για την εξέγερση των φοιτητών; Είναι η σημερινή μέρα επέτειος, μνημόσυνο ή έμπνευση για ιδεολογικούς αγώνες και νέες διεκδικήσεις; Κάποιοι έχουν υποστηρίξει ότι η ηρωοποίηση του Πολυτεχνείου το έβγαλε από τη σφαίρα της πολιτικής και το μετέτρεψε σε είδος μουσειακό που ελάχιστα μπορεί να βρει αντίκρισμα στις διεκδικήσεις του σήμερα. Άλλοι λένε ότι η φλόγα της μαχητικότητας, της αυτοθυσίας για το κοινό καλό και της ιδεολογικής ζύμωσης αργοσβήνει λόγω της αδιαφορίας και της επικράτησης του αυταρχικού ‘εγώ’.
Ωστόσο, οι νέοι, η σημερινή γενιά του Πολυτεχνείου της Ξάνθης έχει άλλη άποψη: «οι αγωνιστές του Πολυτεχνείου μας δίνουν έμπνευση για νέους αγώνες, είναι ιστορική παρακαταθήκη για όλους. Σήμερα τα προβλήματα είναι άλλα, αλλά κι εμείς παλεύουμε για καλύτερη παιδεία, καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, καλύτερο μέλλον».
Ο σύλλογος φοιτητών της Πολυτεχνικής Ξάνθης πραγματοποίησε γενική συνέλευση για την επέτειο του Πολυτεχνείου και υπερψήφισε το πλαίσιο της ΠΑΣΠ που με σύνθημα ‘είμαστε με αυτούς που επαναστατούν- είμαστε με αυτούς που ονειρεύονται’ όριζε συμβολική μονοήμερη κατάληψη την παραμονή της επετείου. «Η κατάληψη», εξηγούν οι φοιτητές, «δεν έχει στόχο να παραλύει το πανεπιστήμιο, αλλά να δημιουργηθεί, ενόψει της ημέρας μια εστία εποικοδομητικού διαλόγου και πολιτικής ζύμωσης». Με τη φιλοδοξία αυτή οι φοιτητές της ΠΑΣΠ διοργάνωσαν τη Δευτέρα προβολή της ταινίας ‘Εδώ Πολυτεχνείο’ και μουσικό αφιέρωμα με τραγούδια του Λοΐζου, του Θεοδωράκη, του Σαββόπουλου, του Μαρκόπουλου, αποδεικνύοντας με αυτό τον τρόπο ότι τα τραγούδια που αποτέλεσαν ύμνους για μια ολόκληρη γενιά συνεχίζουν και σήμερα να εμπνέουν και να στέλνουν το μήνυμα τους στη νεολαία. Με τις δικές της διοργανώσεις, παρούσα και η Πανσπουδαστική Κίνηση Συνεργασίας που προγραμμάτισε να πραγματοποιήσει εκδήλωση για την επέτειο με προβολή ντοκιμαντέρ. Και οι φοιτητές της ΠΚΣ υποστηρίζουν ότι το Πολυτεχνείο δεν είναι μνημόσυνο: «Το ίδιο το μήνυμα του Πολυτεχνείου ‘Ψωμί- Παιδεία- Ελευθερία’ και ‘Έξω οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ παραμένουν επίκαιρα και σήμερα. Το βιώνει όλη η Ελλάδα στο κλείσιμο των εργοστασίων, την ημιαπασχόληση, την υποχρηματοδότηση της Παιδείας».
Ο Σύλλογος Φοιτητών Πολυτεχνικής συμμετέχει στη σημερινή πορεία που θα πραγματοποιηθεί στις 6, ενώ ΠΚΣ-ΠΑΜΕ-ΚΚΕ παραδοσιακά διοργανώνουν ξεχωριστή πορεία στις 5.
Το στίγμα του νεολαιίστικου κινήματος σήμερα
Οι φοιτητές σήμερα τιμούν τους ήρωες του Πολυτεχνείου με αγώνες ενάντια σε αυτά που στερούν το δικό τους όνειρο. Παρόλα αυτά, όπως και οι ίδιοι οι φοιτητές παραδέχονται, πολλοί είναι αυτοί που δε νοιάζονται, δεν προβληματίζονται, δεν δραστηριοποιούνται, παρά θεωρούν τους αγώνες, τα κινήματα και τις διεκδικήσεις ‘δουλειά των άλλων’ ή και ακόμα ‘γραφικότητες’.
Παραμένουν, όμως, αυτοί που δεν υποκύπτουν στο λήθαργο και διαμορφώνουν τα δικά τους μέτωπα. Για το Σύλλογο Φοιτητών της Πολυτεχνικής, σήμερα οι φοιτητές παλεύουν ενάντια στην ισότιμη αναγνώριση των Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών, την υποχρηματοδότηση της Παιδείας, διεκδικούν δυνατότητες για έρευνα από τα πανεπιστήμια, πόρους ειδικά για την περιφέρεια και τη δημιουργία ανταγωνιστικών δημόσιων πανεπιστημίων που δε θα υποβαθμιστούν από την αναγνώριση των ΚΕΣ.
Οι φοιτητές της ΠΑΣΠ που βρισκόταν στο χώρο του Πολυτεχνείου με πανό, μουσικές και φέιγ βολάν την ημέρα της κατάληψης προσπαθούσαν να παρακινήσουν, να συγκινήσουν, να ευαισθητοποιήσουν φοιτητές και περαστικούς για τις διεκδικήσεις του σήμερα: για κοινωνικό κράτος, προάσπιση της Δημόσιας Δωρεάν και Παιδείας και βελτίωση των συνθηκών που επικρατούν στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Συγκεκριμένα, εντοπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα στην έλλειψη πόρων που να προορίζονται για την έρευνα και ειδικά για την Πολυτεχνική της Ξάνθης η έλλειψη χώρων, οι καθηγητές που δεν μένουν μόνιμα εδώ και η απουσία τεχνολογικά ενημερωμένων εργαστηρίων είναι οι κυριότερες πηγές υπολειτουργίας των τμημάτων. «Δε θέλουμε να διαμαρτυρόμαστε χωρίς λόγο», δηλώνουν οι ΠΑΣΠίτες «α_
