Το σωφρονιστικό σύστημα και η παιδεία ενός κράτους, είναι κομμάτια του καθρέφτη του πολιτισμού του κι όταν δείχνει το σκληρό πρόσωπό του και εξαντλεί την αυστηρότητά του σε κάποια απ’ τα μέλη του, χρειάζονται άνθρωποι που θα αφυπνίσουν και τους υπόλοιπους.
Οι εικόνες ταξιδεύουν με τα ηλεκτρονικά μέσα πολύ γρήγορα πια και κατακλύζουν την καθημερινότητα των πολιτών. Βλέπουμε ληστές, δολοφόνους, παιδεραστές κι ένα σωρό άλλους παραβάτες των νόμων που προκαλούν τα χειρότερα των συναισθημάτων μας. Κοινή απαίτηση όλων, η σύλληψη και η παραδειγματική τιμωρία τους για το καλό του συνόλου.
Όσοι πέφτουν στα χέρια του νόμου και παίρνουν το δρόμο που διάλεξαν με την παραβατική τους συμπεριφορά, καταλήγουν εκεί που τους πρέπει, σε κάποια φυλακή, ικανοποιώντας τους νομοταγείς πολίτες που έχουν, ως άνθρωποι, το ένστικτο της εκδίκησης μέσα τους.
Από ‘κει και μετά ξεκινάει ένα ταξίδι που θα έπρεπε να συνάδει με την έννοια του σωφρονισμού, στα «σωφρονιστικά καταστήματα» όπως πιο εύηχα θέλουμε να αποκαλούμε τις φυλακές. Βέβαια, τι σωφρονισμός μπορεί να γίνει σ’ ένα «κατάστημα», δυναμικότητας 98 ατόμων που στοιβάζονται τριακόσια, είναι ένα άλλο τεράστιο θέμα. Όπως επίσης και τι δουλειά έχει ένας παραβάτης του κώδικα οδικής κυκλοφορίας μ’ έναν βαρυποινίτη ή έναν ναρκομανή. Ζητήματα που προβληματίζουν εδώ και πολλά χρόνια τους αρμόδιους και χρονίζουν χωρίς να διαφαίνεται λύση στον ορίζοντα.
Τα αποτελέσματα όμως της απραξίας για τη λύση αυτών των θεμάτων, είναι εδώ, δίπλα μας και δρουν καταστροφικά για τη ζωή απλών ανθρώπων που είναι λιγότερο τυχεροί.
Οι φυλακές Κομοτηνής
Οι φυλακές Κομοτηνής δε θα μπορούσαν να διαφέρουν από τις υπόλοιπες της χώρας κι έτσι έχουμε τριακόσιους κρατούμενους διαφόρων παραβάσεων, σε εγκαταστάσεις που είχαν προβλεφθεί για 98 άτομα. Η κατάσταση τραγική που όμως γίνεται λίγο καλύτερη με την τύχη να διοικείται από έναν άνθρωπο κι όχι έναν αδιάφορο δημόσιο υπάλληλο.
Διπλή τύχη για τους κρατούμενους, ήταν η επίσκεψη που πραγματοποίησε ο αγιορείτης πατέρας Νήφωνας από το Μετόχι του Αγίου Νικολάου του Πόρτο Λάγος, πέρυσι τα Χριστούγεννα. Όπως μας λέει ο ίδιος: «αποφασίσαμε να πραγματοποιήσουμε μια επίσκεψη στις φυλακές κι ετοιμάσαμε δωράκια για όλους. Είχαμε μπάντα μαζί μας που έπαιξε τα κάλαντα και στα μάτια των κρατουμένων βλέπαμε τη λάμψη που είχαν κρυμμένη μέσα τους και τη χαρά για τη συμμετοχή τους στην αναπάντεχη εκδήλωση. Η επίσκεψη αυτή έγινε η αιτία να επικοινωνήσουν κάποιοι απ’ αυτούς μαζί μου και να μάθω τις πολλές και πικρές ιστορίες πολλών απ’ αυτούς. Άποροι φυλακισμένοι και οικογένειες που υποφέρουν περιμένοντας τους προστάτες τους να εκτίσουν τις ποινές τους».
Φυλακισμένοι για μικρές παραβάσεις
Συνεχίζοντας ο πατέρας Νήφωνας μας λέει: «υπάρχουν εκεί μέσα άνθρωποι που βρέθηκαν γιατί δεν είχαν να πληρώσουν ένα ποσό της τάξεως των χιλίων ευρώ που τους επιβλήθηκε μετά από μια τροχαία παράβαση. Θυμάμαι μια περίπτωση ενός νέου άνδρα που έπρεπε να καταβάλλει χίλια ευρώ κι ο μισθός του ήταν οχτακόσια. Προτίμησε να αφήσει τα χρήματα στην οικογένειά του και να μπει φυλακή για να μην πεινάσουν τα παιδιά του. Είναι κρίμα να διαλύονται ζωές και οικογένειες για τόσο μικρά παραπτώματα. Προσπαθούμε με τις χορηγίες των συμπολιτών μας να αποφυλακίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους κι έχουμε καταφέρει να ελευθερώσουμε περίπου εξήντα άτομα σε έναν χρόνο» και μας δείχνει το άλμπουμ με τα χαρτιά και τις φωτογραφίες από το αρχείο που διατηρεί.
Θυμάται έναν έναν, με τα μικρά τους ονόματα και την ιδιαιτερότητα της περίπτωσής του ενώ δε σταματά να απαντά στα τηλέφωνα που κουδουνίζουν συνεχώς κι έχει κάτι καλό να πει σε όλους που επικοινωνούν μαζί του.
Οι οικογένειες των φυλακισμένων
Η φροντίδα του πατέρα Νήφωνα, δε σταματάει στην αποφυλάκιση. Όπως αναφέρει: «υπάρχουν πίσω απ’ αυτούς τους ανθρώπους οικογένειες που υποφέρουν με την έλλειψή τους κι έχουν μεγαλύτερη ανάγκη απ’ τους ίδιους που στη φυλακή έχουν τουλάχιστον ένα πιάτο φαγητό και στέγη. Προσπαθούμε να βοηθήσουμε με υλική και ηθική στήριξη καθώς και εξεύρεση εργασίας. Μόλις «βγουν» δεν τους αφήνουμε στην τύχη τους. Προσπαθούμε να βοηθήσουμε όπως μπορούμε και οι περισσότεροι επικοινωνούν μαζί μου και με ευχαριστούν συνέχεια για το ότι ξαναείδαν ελεύθεροι το φως του ήλιου. Αυτό είναι για μένα η μεγαλύτερη ικανοποίηση και πιστέψτε με, αυτό είναι που αξίζει τελικά. Πονάω όσο ξέρω ότι κάποιοι υποφέρουν και άδικα πολλές φορές».
Απύθμενη αγάπη και διάθεση προσφοράς
Όμως οι αποφυλακίσεις δεν είναι το μόνο μέλημα για τους συνανθρώπους του, του πατέρα Νήφωνα. Βοηθάει παιδιά με ανίατες ασθένειες μέσω των ιδρυμάτων που φιλοξενούνται αλλά και όπου μπορεί να παραστεί ανάγκη για ανθρώπινη προσφορά. Όπως μας λέει, η μοναξιά που βιώνει ο άνθρωπος στην εποχή μας, είναι από τα μεγαλύτερα δεινά κι από ‘κει ξεκινούν πολλές πληγές που έχει η κοινωνία μας.
Η ιστορία ενός κρατουμένου που έπεσε στα πόδια του γιατί τα τέσσερα χρόνια που ήταν τρόφιμος της φυλακής, πρώτη φορά ζήτησε να τον δει κάποιος και δεν ήταν άλλος απ’ τον πατέρα Νήφωνα όπως και το ανορθόγραφο αλλά ζεστό και γεμάτο ευχαριστίες γράμμα ενός αποφυλακισθέντα που τον αποκαλεί «πατέρα των φυλακισμένων», φωτίζουν τα μάτια του και δείχνουν να ‘ναι η ανταμοιβή του για την προσπάθεια που καταβάλλει νυχθημερόν.
Η προσωποποίηση της αγάπης και της προσφοράς δε μπορεί να αποτυπωθεί σε μια φωτογραφία αλλά και γι αυτήν ακόμη, χρειάστηκε να επιμείνουμε πάρα πολύ για να τον πείσουμε αφού δε θέλει να δημοσιοποιηθεί το έργο του γιατί όπως χαρακτηριστικά μας λέει: «δε χρειάζεται προβολή κι ούτε να φαίνεται το πρόσωπό μου. Κάνω απλώς αυτό που μου υπαγορεύει η συνείδησή μου». Τα σχόλια, δικά σας!
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ
