Τη Δευτέρα το απόγευμα η Αστυνομική Διεύθυνση Ξάνθης, ο Δικηγορικός Σύλλογος και το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης συνδιοργάνωσαν διάλεξη με θέμα την εγκληματικότητα ανάμεσα στην πρόληψη και την καταστολή. Για τη διάλεξη αυτή προσκλήθηκε και μίλησε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην Πρύτανης του Πανεπιστημίου Θράκης Γιάννης Πανούσης. Κατά την έναρξη της συζήτησης χαιρέτησαν ο Διευθυντής της Αστυνομικής Διεύθυνσης Ξάνθης κ. Δρασκίδης και ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου κ. Γούναρης.
Η αίθουσα το Ιδρύματος έσφυζε από κόσμο καθώς και το θέμα ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον αλλά και λόγω της εκτίμησης που τρέφουν οι Ξανθιώτες στο πρόσωπο του Καθηγητή.
Ο λόγος του κ. Πανούση μεστός και συγκεκριμένος κέρδισε τους ακροατές του από την αρχή μέχρι το τέλος. Ο καθηγητής δεν θέλησε να αναλωθεί σε τετριμμένες απόψεις και χιλιοειπωμένες θεωρίες. Προσπάθησε να προσεγγίσει άμεσα το πρόβλημα της εγκληματικότητας στον ελληνικό χώρο και πρότεινε λύσεις πάταξης της που δεν αφορούν μόνο την αστυνομία αλλά και όλους εμάς.
Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Πανούσης επεσήμανε ότι το προφίλ του εγκληματία τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει. Η παρεκκλίνουσα συμπεριφορά δεν προέρχεται πια μόνο από συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, αλλά από κάθε τάξη, κάθε φύλο και κάθε ηλικία. Όσον αφορά στους λόγους που παρακινείται κάποιος στο έγκλημα ο καθηγητής τόνισε ότι, παρόλο που η βιολογική θεωρία, ότι δηλαδή κάποιος γεννιέται εγκληματίας, αρχίζει να ξαναέρχεται στην επιφάνεια, ο ίδιος απορρίπτει μια τέτοια άποψη και ισχυρίζεται ότι το σύστημα είναι αυτό που γεννάει τον εγκληματία και έπειτα τον αναγκάζει να ζει και να συμμορφώνεται στο σύστημα αντιμετώπισης του εγκλήματος. Το ποιος είναι εγκληματίας, αν αυτός ορίζει το έγκλημα ή αν η ίδια η πράξη χαρακτηρίζει τον παραβάτη ως τέτοιο είναι ζητήματα πραγματικά που δεν λύνονται μόνο με νόμους και δικαστικές αποφάσεις. Ο κ. Πανούσης στάθηκε στο ότι η πάταξη της εγκληματικότητας είναι ένα κοινωνικό πρόβλημα που δεν αφορά μόνο την αστυνομία και την κυβέρνηση αλλά και όλους εμάς. Και παρότρυνε, αν έχουμε την ειλικρινή διάθεση να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα, να μην παρασυρόμαστε από τις παγίδες των μέσων μαζικής ενημέρωσης που καλλιεργούν μία διαίσθηση ανασφάλειας μέσα από τα εγκληματικά, όπως έχουν χαρακτηριστεί, νέα που στόχο έχουν τη δραματοποίηση, την προσωποποίηση και τη διέγερση του θεατή μέσα από τη λαθεμένη χρήση νομικών όρων και τη διεύρυνση του εγκλήματος. Είναι αλήθεια ότι η αίσθηση ανασφάλειας που νιώθουμε είναι τεχνητή γιατί τα εγκλήματα που πραγματικά τελούνται είναι πολύ λιγότερα από αυτά που έχουμε την αίσθηση ότι τελούνται, και αυτό είναι αποδεδειγμένο μέσα από έρευνες.
Ο καθηγητής δε στάθηκε μόνο σε θεωρητικολογίες και σχολιασμούς, αντιθέτως πρότεινε την καλλιέργεια ενός συστήματος εμπιστοσύνης και τη δημιουργία ενός συστήματος συμμετοχικής αντεγκληματικής πολιτικής, κάτι που ήδη άρχισε να εφαρμόζεται στο εξωτερικό. Η κίνηση αυτή στηρίζεται στο ότι η αστυνομία δεν μπορεί και δε θέλουμε να είναι παντού και πάντα. Μέσα από ένα σύστημα αλληλοκάλυψης και επιτήρησης της γειτονιάς από τους ίδιους τους κατοίκους της εξασφαλίζουμε εμείς οι ίδιοι την ασφάλεια στους χώρους που ζούμε. Εξυπακούεται ότι κάτι τέτοιο λειτουργεί ομαλώς και επιτυχώς χωρίς διάθεση κουτσομπολιού, χαφιεδισμούς και μηχανισμούς παρακολούθησης. Αντιθέτως, αυτή η λειτουργία διεταιρικότητας και εγγύτητας με γνώμονα τη συμμετοχική δημοκρατία καλλιεργεί ένα σύστημα κοινοτικής πρόληψης όπου ο καθένας παίρνει προσωπικά το θέμα της μικροεγκληματικότητας στο χώρο που αναπτύσσουμε τη ζωή μας και την οικογένεια μας. Όπως χαρακτηριστικά είπε ο ομιλητής: « δε γίνεται να σώσεις το παιδί σου από τα ναρκωτικά αν δε βοηθήσεις να σωθεί το παιδί του γείτονά σου». Και πραγματικά αν πάρουμε την εγκληματικότητα στα σοβαρά μόνο όταν χτυπήσει την πόρτα μας είναι μάλλον αργά.Ο καθηγητής εμφανίστηκε πολύ αισιόδοξος όσον αφορά την αποτελεσματικότητα αυτού του συστήματος αν και για τη χώρα μας, όπου είναι ριζωμένη η αίσθηση ότι η αστυνομία φροντίζει για όλα κάτι τέτοιο πρέπει να δρομολογηθεί με συστηματικά και σταθερά βήματα για μια κοινωνία με διαρκές βλέμμα.
Ας σημειώσουμε κάτι άλλο εξίσου σημαντικό. Ο κ. Πανούσης τόνισε ότι σε αντίθεση με την καταστολή, η πρόληψη απαιτεί χρόνο, χρήμα, ευθύνη και δεν εξυπηρετεί κανένα πολιτικό κόστος και ενώ αποτελεί το πιο αποτελεσματικό και ανθρωπιστικό τρόπο πάταξης του εγκλήματος έρχεται σε δεύτερη μοίρα.
Ο καθηγητής έκλεισε την ομιλία του με ένα σχολιασμό της διαφθοράς και της έκτασης που έχει πάρει σήμερα ως φαινόμενο. Και αυτό γιατί μια τέτοια συμπεριφορά δεν τιμωρείται και κανένας διεφθαρμένος δεν παραδέχεται και δεν θεωρεί παράνομη τη δική του διεφθαρμένη στάση.
Μετά την ομιλία του κ. Πανούση ακολούθησαν ερωτήσεις στις οποίες ο καθηγητής πρόθυμα έδωσε εκτενείς απαντήσεις και διατήρησε το ενδιαφέρον των ομιλητών του ως το τέλος.
Τελειώνοντας, ας αναφέρουμε τα λόγια του καθηγητή: «Και παλαιότερα αλλά και σήμερα οι πλειονότητα των εγκληματιών είναι αυτοί που οδηγούνταν στον έγκλημα για λόγους βιοποριστικούς και γιατί η φτώχεια τους ωθεί σε παραβατικές συμπεριφορές. Κι όμως, η παλιά κουλτούρα του φτωχού περιλάμβανε ένα χαμόγελο για τις μικρές απολαύσεις στη ζωή και μια αισιοδοξία για έναν ήλιο που θα λάμψει για όλους. Σήμερα γεννιούνται άνθρωποι που από την αρχή ως το τέλος παλεύουν για την επιβίωση μόνοι και χωρίς ελπίδα».
Διαφωνίδου Ελένη
