Οι αντιδράσεις που υπάρχουν για το νέο βιβλίο αλλά και η αναγκαιότητα αντικατάστασης του παλιού, για την εκμάθηση της Ιστορίας απ’ τους μαθητές της Στ΄ Δημοτικού, σχολιάζονται από τους Σχολικούς Συμβούλους Ξάνθης που μας μεταφέρουν τις απόψεις των δασκάλων του νομού αλλά και προτείνουν τη χρυσή τομή ως λύση για το θέμα που προέκυψε.
Στην προσπάθειά μας να δώσουμε όλες τις απόψεις για το θέμα που προέκυψε με τον βιβλίο της Ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού, όπως αναφέραμε στο χθεσινό μας φύλλο, ρωτήσαμε τους Σχολικούς Συμβούλους Ξάνθης, την κ. Μπατζακίδου και τον κ. Πατσούρα.
Η συζήτηση ήταν άκρως ενδιαφέρουσα και διαφωτιστική αφού συναντήσαμε δυο λειτουργούς της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενημερωμένους για όλα τα ζητήματα που εγείρονται απ’την περιγραφή των ιστορικών γεγονότων στο βιβλίο αλλά και έτοιμους με προτάσεις για τη λύση του αδιεξόδου που δείχνει να επικρατεί αυτή τη στιγμή γύρω απ’ το θέμα.
«Καλά τα διαθεματικά βιβλία αλλά η χρυσή τομή είναι η λύση»
Όπως μας ανέφερε η κ. Μπατζακίδου: «Μέχρι τώρα είχαμε τη διδασκαλία μιας ιστορίας παραδοσιακής στην οποία εξιδανικεύαμε και εξωραΐζαμε τους ήρωες και τα ιστορικά γεγονότα και μ’αυτό τον τρόπο πιστεύανε ότι μπορούμε ν ΄αναπτύξουμε στα παιδιά την αγάπη για την πατρίδα και να δώσουμε έμφαση σε εθνικιστικά κλισέ και να κάνουμε τους μαθητές μας, τους αυριανούς πολίτες που θ’ αγαπούν την πατρίδα. Η σιωπή της παραδοσιακής εθνικής ιστορίας αφορούσε την απόκρυψη των αρνητικών όψεων του εθνικού παρελθόντος ώστε να μην επισκιάζεται η συλλογική αυτό-εικόνα. Η προσέγγιση αυτή εξαρτάται από την πεποίθηση ότι η αγάπη για την πατρίδα μπορεί -και οφείλει- να στηριχθεί μόνο σε μια εξιδανικευμένη εικόνα του έθνους. Μελανές και τραυματικές στιγμές της εθνικής Ιστορίας εξωραΐζονται για απολογητικούς λόγους, γεμίζοντας την Ιστορία με «λευκές σελίδες». Οι ήρωες αυτής της Ιστορίας είναι επίσης αψεγάδιαστοι: γενναίοι, ενάρετοι, χωρίς ανθρώπινες αδυναμίες, αιώνια πρότυπα των επόμενων γενεών. Περιστατικά του βίου τους που μπορεί να αμαυρώνουν αυτή την αστραφτερή εικόνα παραλείπονται και αφήνονται στην περιέργεια των επίμονων ερευνητών. «Της Ιστορίας τα συναξάρια», για να θυμηθούμε τον ποιητή Κ. Παλαμά, έχουν κι αυτά τις « λευκές σελίδες τους».
Από την άλλη μεριά έχουμε τον αντίλογο των μελών της συγγραφικής ομάδας που θέλει τη σχολική Ιστορία να ανανεώνεται, να μη μουχλιάζει στις σχολικές αίθουσες, να αναζητεί τρόπους να συναντηθεί με τα παιδιά, να παραμένει ή να γίνεται ένα ζωντανό μάθημα. Οφείλει να επανασυνδεθεί με τη γενέτειρα της, την ιστοριογραφία, να σεβαστεί τη γλώσσα της και να παρακολουθήσει για λογαριασμό του σχολείου τις αλλαγές της. Αυτό σημαίνει να αλλάξει περιεχόμενο, να συμπεριλάβει άλλες ιστορίες,,άγνωστες μέχρι τώρα στην εκπαίδευση, να λάβει υπόψη τις εμπειρίες, τις μνήμες, τις αλήθειες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών.
Η πορεία αυτή δεν είναι μοναχική. Δεν περιχαρακώνεται σε εθνικά σύνορα και φιλοδοξεί να διατρέξει όχι μόνο τα σχολεία αλλά και τα μουσεία και τα εκπαιδευτικά τους προγράμματα, την παιδική ιστορική λογοτεχνία, τις δικτυακές εφαρμογές και γενικά τους χώρους που φιλοξενούν όχι μόνο τυπικές αλλά και άτυπες μορφές εκπαίδευσης. Οι αφετηρίες της είναι πολλές, ανησυχίες κοινωνικού και παιδαγωγικού χαρακτήρα. Προορισμός της, ο κοινωνικός άνθρωπος, ο κοινωνικά εγγράμματος πολίτης που μπορεί να διαβάζει τον κόσμο γύρω του, να σκέπτεται, να κρίνει να επικοινωνεί».
Υπάρχει χρόνος και υποδομή για διαθεματική διδασκαλία;
Συνεχίζοντας η κ. Μπατζακίδου ανέφερε: «Τίθεται όμως το εξής ερώτημα: Πού θα βρεθεί ο χρόνος για να διδαχθεί η ιστορία με αυτόν τον τρόπο και με δεδομένο ότι όλα τα μαθήματα διδάσκονται διαθεματικά και κατά πόσο οι εκπαιδευτικοί είναι επιμορφωμένοι σε αυτόν τον τρόπο δουλειάς. Αν εξαιρέσουμε ένα σχετικά μικρό ποσοστό εκπαιδευτικών που δούλεψε σε διάφορα προγράμματα ( Πρόγραμμα Ευέλικτης Ζώνης Διαθεματικών Δραστηριοτήτων, Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας, Προγράμματα Πανεπιστημίου Αγαίου), οι υπόλοιποι εκπαιδευτικοί βρίσκονται ακόμη στο στάδιο του πειραματισμού.
Το βιβλίο της ΣΤ’Δημοτικού ενώ είναι προσεγμένο τεχνικά αρνείται« τη συνολική αφήγηση», του λείπει το συνολικό πλαίσιο».
Αναφορές σε αποσπάσματα του βιβλίου
Αναλυτικά για το βιβλίο η Σχολική Σύμβουλος τόνισε: «τα γεγονότα δίνονται συνοπτικά, σχεδόν επιγραμματικά και τα κείμενα είναι πυκνογραμμένα και δυσνόητα για τους μαθητές. Η συνοπτική παρουσίαση της Ιστορίας λειτουργεί ως άλλοθι για την αποσιώπηση σημαντικών ιστορικών γεγονότων. Για παράδειγμα η πολιορκία του Μεσολογγίου, η καρτερικότητα και τα δεινά των Μεσολογγιτών καθώς και η έξοδος του Μεσολογγίου απλώς αναφέρονται και καλούνται στο παρακάτω κεφάλαιο οι μαθητές να κατανοήσουν ότι αυτά τα γεγονότα ευαισθητοποίησαν τις δυνάμεις της Ευρώπης. Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα στο οποίο αποφεύγεται η αναφορά στις έννοιες της αντίστασης και της διεκδίκησης της ελευθερίας, έρχεται στη σελίδα 106 η αναφορά στην άνοδο των φασιστικών καθεστώτων στην Ευρώπη και την Ελλάδα στην εποχή του Μεσοπολέμου.Αναφέρεται το εξής: ‘Τι γεννά τις δικτατορίες;
«Η διεθνής οικονομική κρίση επηρεάζει και την κοινωνία. Μεγάλος αριθμός εργατών και υπαλλήλων μένει άνεργος και οι περισσότεροι πολίτες αντιδρούν με πορείες, διαδηλώσεις και απεργίες. Πολλά δημοκρατικά πολιτεύματα, κάτω απ’ αυτήν την πίεση, σταδιακά καταρρέουν. Τα διαδέχονται δικτατορίες
Η ιστορία γράφεται από τους ιστορικούς, διαβάζεται από τους αναγνώστες και
διδάσκεται από τους δασκάλους.
Η σχέση του ιστορικού- συγγραφέα με την ιστορία βασίζεται στην αναζήτηση
και στη βαθιά σπουδή των πηγών και των γεγονότων, αλλά και στη χρήση
ειδικών τεχνικών και επιστημονικών μέσων για την ερμηνεία τους.
Ο δάσκαλος, από τη στιγμή που καλείται να διδάξει μια ιστορική ενότητα,
τηρουμένων των αναλογιών, λειτουργεί ως ιστορικός. Δεν συγγράφει βέβαια την
ιστορία ούτε φέρνει στο φως νέα τεκμήρια. Αναπαράγει όμως την ιστορική γνώση
