Το χρονίζον θέμα της αξιοποίησης της γεωθερμίας στις περιοχές που υπάρχει μεταξύ των οποίων και η Ξάνθη, θα απασχολήσει σύσκεψη που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη εβδομάδα παρόντος του Υφυπουργού Α. Κοντού, σε μια προσπάθεια να βρεθούν λύσεις για να ξεπεραστούν τα σημεία του νόμου που αποκλείουν τους ιδιώτες απ’ την εκμετάλλευσή της.
Είχαμε αναφερθεί σε προηγούμενα φύλλα με το θέμα της γεωθερμίας, του ενεργειακού ορυκτού που βρίσκεται κρυμμένο στη θρακική γη και τις τρεις ανεκμετάλλευτες γεωτρήσεις που υπάρχουν στην Ξάνθη και περιμένουν να «ξεκολλήσει» ο νόμος για τη χρησιμοποίηση του θησαυρού.
Τι προβλέπει ο νόμος
Τις έρευνες που απέδειξαν την ύπαρξη κοιτασμάτων γεωθερμικής ενέργειας, ακολούθησε νομοθετική ρύθμιση για τη δυνατότητα εκμετάλλευσής της.
Όμως, γιατί παρά τις προσπάθειες (Νόμος 1475/84) και το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο (Νόμος 3175/03) η γεωθερμική ενέργεια δεν έχει αξιοποιηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό;
Όπως μας ενημερώνει η Ένωση Γεωθερμικών Ελλάδος υπάρχουν λύσεις για να βγει απ’ το αδιέξοδο η χρήση της γεωθερμίας: «Η γεωθερμική ενέργεια αποτελεί ενεργειακό ορυκτό, που διαθέτει γεωλογικό ρίσκο εντοπισμού και εξόρυξης και γι’ αυτό θα πρέπει να υπάρχει στη συνέχεια η κατάλληλη υποδομή που θα εξασφαλίζει τη συνεχή διάθεσή της με τα καταλληλότερα μέσα. Επομένως, χρειάζεται σοβαρή οικονομοτεχνική αρχική επένδυση.
Θα πρέπει να θεσπιστούν κανόνες σύγχρονης διαχείρισης (management), οι οποίοι θα πρέπει να ακολουθούνται επακριβώς για την ορθολογική αξιοποίηση των γεωθερμικών πεδίων προκειμένου να επιτευχθούν τα μέγιστα οφέλη. Η Πολιτεία θα πρέπει να αντιληφθεί επιτέλους ότι η γεωθερμική ενέργεια είναι ένας ενεργειακός πόρος περιορισμένης τοπικά εμβέλειας, σημαντικότατος όμως για την κοινωνία, στις περιοχές όπου υπάρχει. Δε μεταφέρεται μακριά και συνεπώς, για να αποκτήσει εμπορική αξία, θα πρέπει να εξορυχθεί, να αξιοποιηθεί και να καταναλωθεί κοντά στον τόπο παραγωγής της ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι παράλληλα με την εκμετάλλευση θα πρέπει να εντοπισθούν σε τοπικό επίπεδο τομείς διάθεσης ή επιχειρήσεις που μπορούν να κάνουν χρήση απ’ ευθείας της θερμικής ενέργειας. Άρα είναι απαραίτητη η αναζήτηση μιας οργανωμένης δομής που θα διαχειρίζεται την ενέργεια. Καθίσταται λοιπόν απολύτως αναγκαία η διοίκηση – διαχείριση ενός γεωθερμικού κοιτάσματος, η οποία θα πρέπει να ανήκει στην ευθύνη ενός φορέα αξιοποίησης, που θα διαθέτει κατάλληλη επιστημονική, τεχνική και οικονομική υποδομή. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα δημιουργηθούν τοπικά ενεργειακά κέντρα στις περιοχές των γεωθερμικών πεδίων».
Ο φορέας αξιοποίησης
« Ο φορέας αξιοποίησης θα πρέπει να λειτουργεί ως μία σύγχρονη εταιρία με ιδιωτικό management, που θα διαθέτει ικανό μετοχικό κεφάλαιο, θα στοχεύει σε κερδοφόρο ισολογισμό και σε οικονομικά οφέλη, θα διαθέτει ή θα συνεργάζεται με ειδικούς επιστήμονες, που θα είναι υπεύθυνοι για την εξόρυξη του γεωθερμικού ρευστού, θα έχει την ικανότητα να προσεγγίζει νέους επενδυτές και θα προσφέρει τα εχέγγυα ορθολογικής παραγωγής και διάθεσης του θερμοενεργειακού φορτίου. Η σύσταση αυτού του φορέα θα επιλύσει το βασικό πρόβλημα που σχετίζεται με την υπάρχουσα μετατόπιση της ευθύνης παραγωγής και διάθεσης της ενέργειας από την Πολιτεία στον καταναλωτή, καθώς και την αντιμετώπιση πολλών γραφειοκρατικών προβλημάτων, τα οποία ο απλός ιδιώτης (συνήθως μικρός χρήστης της γεωθερμίας) σήμερα επωμίζεται και δε μπορεί εύκολα να αντιμετωπίσει. Ο πρόσφατος Νόμος 3389/2005 (ΦΕΚ 232/τ.Α/22-9-2005) για τις Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ.) ευνοεί τη δημιουργία τέτοιων φορέων σε διάφορες περιοχές, με τη συμμετοχή τόσο του Δημοσίου (Τοπική Αυτοδιοίκηση, Περιφέρειες) όσο και του Ιδιωτικού τομέα (Εταιρίες, Ιδιώτες – Επιχειρηματίες), που θα έχει και το management».
Να ισχύσει ό,τι και για το φυσικό αέριο
« Θα πρέπει άλλωστε να σημειωθεί ότι για την ανάπτυξη της γεωθερμίας χρειάζεται να ισχύσει ό,τι ισχύει και για το φυσικό αέριο. Δηλ. όπως στην περίπτωση του φυσικού αερίου υπάρχει ο φορέας διαχείρισης και παροχής του φυσικού αερίου στους ιδιώτες – καταναλωτές, έτσι και στην περίπτωση της γεωθερμικής ενέργειας θα πρέπει να υπάρχει ο αντίστοιχος φορέας με τα χαρακτηριστικά και τις αρμοδιότητες που προαναφέρθηκαν. Αυτός θα έχει την ευθύνη για την διαχείριση και παρακολούθηση του γεωθερμικού πεδίου, την υποβολή οικονομο-τεχνικών μελετών αξιοποίησης, την υποβολή όλων των απαραίτητων από τον Νόμο δικαιολογητικών για τη μίσθωση και εκμετάλλευση του πεδίου, το σχεδιασμό των κεντρικών αγωγών διανομής γεωθερμικών ρευστών στους χρήστες κλπ. Εξ΄ άλλου αυτό είναι και το πνεύμα του πρόσφατου γεωθερμικού Νόμου 3175/03. Ο κάθε ενδιαφερόμενος για χρήση της γεωθερμικής ενέργειας σε συγκεκριμένες εφαρμογές θα μπορεί να ζητά την παροχή γεωθερμικού ρευστού από το φορέα εκμετάλλευσης ανάλογα με τις ενεργειακές του ανάγκες και θα του παρέχεται, έναντι κάποιου εύλογου τιμήματος, όπως συμβαίνει και με τα δίκτυα φυσικού αερίου κι οπωσδήποτε φθηνότερα».
Υπεύθυνες οι Περιφέρειες
« Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονισθεί ότι με βάση το Νόμο 2647/98 «Περί μεταβίβασης αρμοδιοτήτων στις Περιφέρειες και την Αυτοδιοίκηση και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 237/τ.Α/22-10-98), από το Φεβρουάριο του 1999 οι Περιφέρειες είναι υπεύθυνες για την έρευνα και εκμετάλλευση των γεωθερμικών ρευστών θερμοκρασίας μικρότερης των 90οC. Οι Περιφέρειες, με την τεχνική και επιστημονική κάλυψη από φορείς, όπως το Ι.Γ.Μ.Ε. και τα Πανεπιστήμια, μπορούν να προχωρήσουν στη διαδικασία διαχείρισης των γεωθερμικών πεδίων της χώρας. Αρκεί να γίνουν τα πρώτα θαρραλέα βήματα με την άδεια, παρότρυνση και προτροπή της κεντρικής εξουσίας.
Επειδή ο Νόμος 3175/2003 χρησιμοποιεί τον Μεταλλευτικό Κώδικα, θεωρείται ότι οι ιδιώτες δύσκολα θα επενδύσουν στην έρευνα και στον εντοπισμό των γεωθερμικών πεδίων. Εξ’ άλλου, αυτό το έχει κάνει μέχρι σήμερα πολύ καλά το Ι.Γ.Μ.Ε. και θα πρέπει να συνεχίσει να το κάνει, έτσι ώστε το Υπουργείο και οι Περιφέρειες να έχουν βεβαιωμένα «κοιτάσματα» και να προχωρούν στη μίσθωση των γνωστών πια γεωθερμικών πεδίων για τη διαχείρισή τους και τη ζητούμενη ανάπτυξη.
Σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να γίνει και με τη χρήση των αντλιών θερμότητας που χρησιμοποιούν την αβαθή, χαμηλών θερμοκρασιών (Τ<25οC), γεωθερμική ενέργεια. Η Υπουργική Απόφαση του 2004 είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά θα πρέπει να ληφθούν μέτρα προώθησης και προβολής της αβαθούς γεωθερμίας, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο στη θέρμανση και ψύξη (κλιματισμό) κτιρίων όσο και σε παραγωγικές αγροτικές και κτηνοτροφικές μονάδες».
Σύσκεψη για τη γεωθερμία
Ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Α. Κοντός, μας ανέφερε ότι την ερχόμενη εβδομάδα θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη για την εκμετάλλευση της γεωθερμίας και όπως χαρακτηριστικά μας είπε: « θα πρέπει να δούμε το νόμο για να δοθεί η δυνατότητα σε ιδιώτες να μπορούν να εκμεταλλευθούν τη γεωθερμία που είναι πολύτιμο αγαθό της θρακικής γης».
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ
