Κυριακάτικη απόδραση σε μια σύγχρονη γειτονιά

Η όμορφη όσο και ‘αταίριαστα’ δομημένη γειτονιά στα ανατολικά του Κόσυνθου αποτελεί το λαμπρό παράδειγμα της αρμονικής συμβίωσης των παιδιών της Ξάνθης που απλώς πιστεύουν σε διαφορετικό θεό, που απολαμβάνουν την ίδια υπέροχη θέα αλλά αντιμετωπίζουν και τα ίδια καθημερινά προβλήματα που πηγάζουν απ’ την απόφασή τους ν’ αντισταθούν στα ‘σύγχρονα’ πρότυπα συμβίωσης σε μια πολυπληθή πόλη και να διαμένουν σε μια γειτονιά διατηρώντας το χρώμα και την ομορφιά του όρου.
Κυριακή πρωί μετά από μια δυνατή νεροποντή, με τον ήλιο να παίζει κρυφτό με τα σύννεφα που προμηνύουν νέα φθινοπωρινή βροχή, η βόλτα στον Κόσυνθο είναι απ’ τις καλύτερες επιλογές που μπορεί να προσφέρει η Ξάνθη.
Τις μέρες αυτές, με την Παλιά Πόλη να είναι στο προσκήνιο κι όλα τα βλέμματα στραμμένα πάνω της, είναι σχεδόν αδύνατον ν’ αφήσει ο επισκέπτης που διασχίζει την κεντρική γέφυρα του Κόσυνθου, έξω απ΄την εικόνα , τη μικρή και υπέροχη γειτονιά που αποτελεί την προέκταση του παλιού οικισμού, το γνωστό Σαμακώβ.
Εκδοχές για την ονομασία
Το όνομα ‘Σαμακώβ’ που παραπέμπει σε άλλη γλώσσα, δόθηκε στην περιοχή με το κτίσιμο των πρώτων σπιτιών και υπάρχουν αρκετές εκδοχές για την προέλευσή του, δυο εκ των οποίων που είναι και οι επικρατέστερες θέλουν είτε να προέρχεται από τη σαξονική λέξη ‘samakovi’ που είναι η ονομασία των βαριών μηχανικών σφυριών που κινούνται με υδραυλική ενέργεια είτε από τις βουλγαρικές λέξεις ‘σάμο-κοβάτς’ που σημαίνουν ‘μόνο σιδεράς’ ή ‘σάμο-κοβ’ όπου ‘κοβ’ είναι η ρίζα του ρήματος ‘σφυρηλατώ’ . όσο για την ίδρυση της συνοικίας, επικρατέστερη είναι η άποψη ότι χτίστηκε απ’ τους πρόσφυγες που εκδιώχθηκαν με φιρμάνι του Σουλτάνου, απ’ το Σαμάκωβο της Β. Θράκης.
‘Αταίριαστα΄ κτίρια που αλλάζουν το ‘χρώμα’
Το ‘χρώμα’ της γειτονιάς που χρονολογικά ακολουθεί αυτό της Παλιάς Πόλης, έχει δεχθεί πολλά πλήγματα με την άναρχη και στα σύγχρονα πρότυπα ανοικοδόμηση πολλών νεόδμητων κτιρίων που έχουν ΄φυτρώσει’ δίπλα στα διατηρημένα παλαιότερα. Τα μπαλκόνια μερικών νέων κατοικιών, που μαρτυρούν τη μοντέρνα άποψη των αρχιτεκτόνων που τα σχεδίαζαν καθώς και οι συνολικές κατασκευές, είναι σα να ‘πιέζουν’ τα παλαιότερης τεχνοτροπίας οικήματα που ωστόσο έχουν αναπαλαιωθεί και προσφέρουν όλες τις σύγχρονες ανέσεις στους κατοικούντες.
Στην περιήγησή μας στη γειτονιά με το όνομα Σαμακώβ, οδηγό είχαμε τον Π. Μιχαηλίδη, που έστησε το σπίτι του εκεί πριν μερικά χρόνια αποφασίζοντας να ζήσει με την οικογένειά του στις ακτές του Κόσυνθου. Τη θλίψη του ως Πολιτικός Μηχανικός εκφράζει ο κ. Μιχαηλίδης για το ‘αταίριαστο’ που παρουσιάζει το Σαμακώβ και το αποδίδει στην άναρχη και αυθαίρετη δόμηση, χωρίς κανόνες και πλαίσια που έχει ως αποτέλεσμα να επαφίεται στη διάθεση του κάθε ιδιοκτήτη, ο σεβασμός στην ιστορία και την εικόνα της περιοχής.
Η τελευταία, ίσως, γειτονιά της Ξάνθης
Η περιήγηση στα στενά σοκάκια του Σαμακώβ, φέρνει στο μυαλό εικόνες άλλων εποχών και η ηρεμία που απορρέει απ’ τον αποκλεισμό των οχημάτων, συμβάλει τα μέγιστα στην απόλαυση της διαδρομής που συμπληρώνεται απ’ την υπέροχη θέα της πόλης που παρέχεται απ’ όλα σχεδόν τα σημεία του οικισμού. Τα σπίτια με τις αυλές και τα ξύλινα παραθυρόφυλλα που μπροστά τους παιδιά παίζουν και γελάνε ανέμελα, κάτω απ’ τον ίσκιο της φυλλωσιάς των δέντρων, δίνουν την αίσθηση ότι τα καθημερινά προβλήματα είναι μίλια μακριά όσο και η πολύβουη πόλη με τους απάνθρωπους ρυθμούς της. Οι καλημέρες μεταξύ των ανθρώπων που συναντιούνται φαντάζουν σα να ξεπήδησαν από κάποιο διήγημα και η γνωριμία των κατοίκων μεταξύ τους, θυμίζει πόσο ζεστή κι ανθρώπινη μπορεί να είναι μια ομάδα που θεωρητικά, το μόνο που τη συνδέει είναι αυτή η γειτονιά που αποφάσισε να στήσει το σπιτικό του το κάθε μέλος της.
Απ’ τη γειτονιά όμως λείπουν οι κρουνοί και τα μέτρα πυρασφάλειας που μπορούν να διώξουν τον φόβο των κατοίκων για το ενδεχόμενο πυρκαγιάς που θεωρούν ότι θα μπορούσε να είναι ολοκληρωτικά καταστροφική για την περιοχή κι ούτε να σκέφτονται δε θέλουν το ενδεχόμενο εκδήλωσής της απ’ το βουνό ή απ’ το εσωτερικό του οικισμού.
Ο 75χρονος κυρ Αντώνης που είναι από παιδί εδώ και ο κύριος Γιώργος που έχει ψάξει κι έχει βρει ιστορικά στοιχεία για το Σαμακώβ, βγαίνουν απ΄τα σπίτια και μας μιλάνε για την καθημερινότητά τους. συνειδητοποιημένοι κάτοικοι ενός παλιού οικισμού, έχουν αποδεχθεί τις δυσκολίες που προκύπτουν απ’ τη στενότητα των δρόμων και των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η δημοτική αρχή για την επίλυση καθημερινών ζητημάτων που προβληματίζουν τους κατοίκους. Εκείνο που τους πικραίνει όμως είναι ότι αν και ο μόνος οικισμός που συνδέεται με δυο δίκτυα ύδρευσης και παίρνουν νερό απ’ τον Παράδεισο, κάθε φορά που ανοίγουν τη βρύση, λάσπη και σκουριά κάνει την εμφάνισή της. Αποτέλεσμα είναι να καταναλώνουν εμφιαλωμένο νερό και η λύση όπως πιστεύουν βρίσκεται στην αντικατάσταση κομματιών του δικτύου που έχει παλιώσει.
Το άλλο καθημερινό τους πρόβλημα είναι οι κάδοι σκουπιδιών που έχουν γίνει προσπάθειες να τοποθετηθούν σε διάφορα σημεία του οικισμού αλλά τόσο η στενότητα των δρόμων όσο και η πυκνή δόμηση, οδήγησαν στην ανάγκη να ‘κατέβουν΄ στο δρόμο ενώ η λύση μπορεί να βρίσκεται στην τοποθέτηση μικρότερων κάδων που θα συλλέγονται από μικρά απορριμματοφόρα οχήματα.
Το άλλο θέμα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι είναι τα παλιά ετοιμόρροπα σπίτια που ανά πάσα στιγμή μπορεί να καταρρεύσουν με δραματικές συνέπειες καθώς και οι χώροι με πυκνή βλάστηση που έχουν συσσωρευτεί σκουπίδια και δεν καθαρίζονται από κανέναν.
Η πλατεία και η παραποτάμια διαδρομή
Στην είσοδο του οικισμού, τον επισκέπτη υποδέχεται μια όμορφη πλατειούλα που ακολουθείται από έναν δρόμο παράλληλα με τον Κόσυνθο και καταλήγει στο σημείο που παλιότερα υπήρχε η γέφυρα που συνέδεε το Σαμακώβ με την Παλιά Πόλη. Το έργο της ανάπλασης πραγματοποιήθηκε μετά από πρόταση και μελέτη που έκανε ο Π. Μιχαηλίδης στον αείμνηστο Φ. Αμοιρίδη που έδωσε το πράσινο φως αλλά ο θάνατος τον πρόλαβε και το έργο δεν εξελίχθηκε όπως είχε σχεδιαστεί. Τα παρτέρια με το καμένο γκαζόν, περιμένουν υπομονετικά τη φύτευση λουλουδιών ενώ το μικρό πλάτωμα με τα σκαλάκια προσφέρει ανεκμετάλλευτο τη θέα του Κόσυνθου, στον επισκέπτη. Η σιδερένια πόρτα που απέκλειε τον κίνδυνο πτώσης για όσους διαλέξουν τη διαδρομή για τον περίπατό τους, έχει ξηλωθεί (!!!) δημιουργώντας και νέα προβλήματα. Τα κουφάρια της βάσης της παλιάς γέφυρας που είχε σχεδιαστεί επί Αμοιρίδη να στηθεί μια πεζογέφυρα, θυμίζουν στον περιπατητή πόσο θεωρητικά κοντά αλλά και πόσο &#95