Μεγάλη ανησυχία διακατέχει τους καταναλωτές, καθώς τις τελευταίες ημέρες έχει ξεσπάσει …ο πόλεμος για τα γιαούρτια και το μέλι από τα μεγάλα κανάλια. Ιδιαίτερα για το μέλι καταρρίπτεται ένας μύθος, για ένα φυσικό προϊόν, που πάντα είχε ταυτιστεί στη συνείδηση του καταναλωτή ως πλήρης και υγιεινή τροφή, ένα προϊόν για το οποίο η Ελλάδα…καμαρώνει για την ποιότητά του, αφού κατέχει ξεχωριστή θέση στο εξωτερικό. Η αιτία για όλο αυτό τον… «διασυρμό» του ελληνικού μελιού ξεκίνησε εδώ και τρεις μήνες (το «Ε» είχε αναφερθεί στο θέμα με ρεπορτάζ του), όταν μεγάλη παρτίδα μέλι «Αττική» δεν έγινε δεκτό στην Κύπρο, επειδή η ποσότητα της ουσίας παραδιχλωροβενζόλιο που ανιχνεύτηκε ξεπερνούσε τα επιτρεπόμενα όρια της Ε.Ε. Το θέμα όμως πέρασε στα ψιλά, έως να το αναδείξει ο εξαναγκασθείς σε παραίτηση – λόγω της υπόθεσης των γιαουρτιών – πρώην πρόεδρος του ΕΦΕΤ κ. Κατσαρός, ο οποίος και το έφερε στην επιφάνεια. Το θέμα «φούσκωσε» όπως άλλωστε συμβαίνει…και αυτό μεταφράστηκε σε ανησυχία των καταναλωτών.
Ποια είναι όμως η αλήθεια για το μέλι;
Οι κηρύθρες συντηρούνται το χειμώνα. Και προκειμένου να καθαριστούν από την «πεταλούδα», όπως τη λένε οι μελισσοκόμοι, που αναπτύσσεται και καταστρέφει την κηρύθρα, από το 1944 παγκοσμίως, χρησιμοποιείται, μια ουσία η κηροσκωρίνη (παραδιχλωροβενζόλιο), η οποία τελευταία ενοχοποιείται για καρκινογένεση. Η Ε.Ε έχει θέσει το όριο των 10 ppb (μικρογραμμάρια ανά λίτρο), που όμως δίνονται ως όρια ανίχνευσης της συγκεκριμένης ουσίας και δεν εκφράζουν βαθμό επικινδυνότητας. Η επικινδυνότητα των υπολειμμάτων στο μέλι εκτιμάται από την ημερήσια αποδεκτή λήψη (ADI), δηλαδή η συγκέντρωση εκείνη που μπορεί να λαμβάνει ένας οργανισμός, χωρίς να επηρεάζεται η υγεία του. Για την συγκεκριμένη ουσία, η ποσότητα της κατανάλωσης των 10 γραμμαρίων μελιού ημερησίως επιβαρημένου με την ανώτερη συγκέντρωση των 40 ppb παραδιχλωροβενζολίου είναι 9.750 – 39.000 φορές μικρότερη της αποδεκτής λήψης».
Σύμφωνα με το τμήμα Μελισσοκομίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης εκτιμάται ότι η ουσία είναι επικίνδυνη μόνον εάν η ημερήσια κατανάλωση μελιού ξεπερνά τα 40 κιλά!
Οι ενέργειες
Σύμφωνα με τον υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Αλέξανδρο Κοντό, «στις 25/9/2003 το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης διαπίστωσε σε αναλύσεις που πραγματοποίησε, παρουσία υπολειμμάτων παραδιχλωροβενζολίου στο μέλι και έκτοτε στις 17-10-2003 σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στον ΕΦΕΤ έγιναν γνωστά στο υπ. Γεωργίας τα αποτελέσματα των αναλύσεων και στο βαθμό των δικών του ενεργειών αποφασίστηκε η άμεση ενημέρωση των υπηρεσιών του υπουργείου Γεωργίας και των μελισσοκομικών οργανώσεων για την διακοπή της χρήσης της κηροσκωρίνης και η ενημέρωση των παραγωγών μέσω επιμορφωτικών σεμιναρίων και προτεινόμενες εναλλακτικές λύσεις (π.χ. ατμοί θείου, ψύξη κλπ). Στις 25/11/2003 εστάλη εγκύκλιος από την Δ/νση Ζωικής παραγωγής και Δ/νση Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας προς όλες τις Νομαρχιακές υπηρεσίες, ΕΦΕΤ, ΠΑΣΕΓΕΣ, Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων, Κοινοπραξία μελισσοκομικών συνεταιρισμών και όλα τα κέντρα μελισσοκομίας, με την οποία συνίστατο η μη χρησιμοποίηση της κηροσκωρίνης και η εφαρμογή εναλλακτικών λύσεων αντιμετώπισης του κηρόσκωρου. Στις 25/6/2004 εστάλη αυστηρή εγκύκλιος από την Γενική Δ/νση Κτηνιατρικής προς όλες τις αρμόδιες Νομαρχιακές υπηρεσίες για έγγραφη ενημέρωση των μελισσοκόμων υπό την ευθύνη τους περί απαγόρευσης της χορήγησης κηροσκωρίνης, ενημέρωσης εναλλακτικών μεθόδων και επιτόπιους ελέγχους και στις περιπτώσεις μη συμμόρφωσης άμεσης υποβολής κυρώσεων σύμφωνα με τον Ν.2538/1997. Στις 30/7/2004 εστάλη εγκύκλιος προς όλες τις Δ/νσεις Κτηνιατρικής σχετικά με την χρήση διαφόρων φαρμάκων στην μελισσοκομία μεταξύ των οποίων και για την απαγόρευση της κηροσκωρίνης. Στο πλαίσιο κανονισμού (797/2004) της ΕΕ αποφασίστηκε μεταξύ άλλων η επιχορήγηση των μελισσοκομικών οργανώσεων για την αγορά ψυκτικών θαλάμων και καταψυκτών, επιχορήγηση των κηρήθρων για την αντικατάστασή τους και ταχύρυθμες εκπαιδεύσεις των μελισσοκόμων, πάνω σε θέματα μελισσοκομικής πρακτικής και αντιμετώπισης των εχθρών και ασθενειών με εναλλακτικούς τρόπους».
Σε εξέλιξη οι έλεγχοι στην αγορά της Ξάνθης
Στις μεγάλες πόλεις από την 1η Απριλίου ξεκίνησαν εντατικοί έλεγχοι στην αγορά για την απόσυρση όλων των τύπων μελιού, στους οποίους εντοπίστηκε η συγκεκριμένη ουσία σε ποσότητες πάνω από το όριο. Σε τοπικό επίπεδο το συντονισμό των ελέγχων στην αγορά, στα σούπερ – μάρκετ και στα μέρη πώλησης μελιού από παραγωγούς, έχει αναλάβει ο αντινομάρχης κ. Χ. Σαχινίδης και καθώς η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη επιφυλάχθηκε να ανακοινώσει οτιδήποτε.
Ενδιαφέρον έχει η άποψη του προέδρου του συνεταιρισμού μελισσοκόμων Ξάνθης κ. Τσουκαλά Ηλία την οποία φιλοξενεί το «Ε». Ο συνεταιρισμός παράγει περίπου 15 τόνους μέλι ετησίως, το οποίο διαθέτει στην ντόπια αγορά, αλλά και στην εταιρία «Αττική» (περσινή τιμή 3 ευρώ το κιλό) χοντρικώς και πουλιέται στην αγορά με 13 ευρώ το κιλό!
«Σταγόνα στον ωκεανό ο κίνδυνος από το μέλι…»
«Εμείς σαν παραγωγοί έχουμε σταματήσει να χρησιμοποιούμε κηροσκωρίνη εδώ και τρία χρόνια για την καταπολέμηση της «πεταλούδας» και χρησιμοποιούμε λεβάντα, ενώ προβλέπεται να φτιάξουμε ψυκτικούς θαλάμους. Μεγαλώσαμε και μεις και τα παιδιά μας με μέλι …ο θόρυβος που γίνεται δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Είναι σταγόνα στον ωκεανό! Η υγεία μας κινδυνεύει πολύ περισσότερο από άλλα είδη και όχι απ’ το μέλι που είναι ένα φυσικό υγιεινό και μεγάλης διατροφικής αξίας προϊόν. Είμαστε υπεύθυνοι άνθρωποι, ενημερωνόμαστε πηγαίνουμε σε σεμινάρια και ακολουθούμε τις οδηγίες που μας δίνονται από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης», διατείνεται ο κ. Τσουκαλάς που κάνει λόγο για σκοπιμότητα του κ. Κατσαρού, του πρώην προέδρου του ΕΦΕΤ που έφερε το θέμα στη δημοσιότητα, καταστρέφοντας τη φήμη ενός από τα πιο βασικά ελληνικά προϊόντα, ενώ δεν παραλείπει να ισχυροποιήσει τις φήμες, ότι ανιχνεύτηκε αυτή η ουσία, γιατί γίνονται εισαγωγές από Βουλγαρία που χρησιμοποιείται ευρέως η κηροσκωρίνη και επομένως μπορεί να γίνονται αναμίξεις με βουλγάρικο μέλι: « Για να πάρει η Αττική το μέλι μας δίνουμε δείγματα από 100 δοχεία και ελέγχεται. Το δέχονται …τώρα τι άλλο γίνεται δεν γνωρίζω! Το μέλι μας ελέγχεται και από την Κτηνιατρική Ξάνθης και δεν έχει βρεθεί τίποτε. Το μέλι μας είναι απόλυτα υγιεινό»!
Μαριάννα Ξανθοπούλου
