Του Φίλιππου Ζάχαρη
Με στόχο την διαφύλαξη και αποκατάσταση συγκεκριμένων τοποθεσιών ή δικτύων τοποθεσιών του Νatura 2000, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβη πρόσφατα στην έγκριση χρηματοδότησης 77 έργων για την διατήρηση της φύσης, στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE – Φύση 2004.Τα έργα αυτά πρόκειται να συμβάλλουν σημαντικά στην αποκατάσταση των προστατευόμενων περιοχών και συγκεκριμένα της χλωρίδας και πανίδας τους, δημιουργώντας παράλληλα βιώσιμες δομές διαχείρισης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης. Από τα επιλεγμένα έργα, 75 θα υλοποιηθούν στα κράτη – μέλη της ΕΕ και δύο στη Ρουμανία.
Στην Επιτροπή υποβλήθηκαν συνολικά 250 προτάσεις, από τις οποίες τελικά επιλέχθηκαν 77, αντιπροσωπεύοντας συνολικά επένδυση 140 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων η ΕΕ θα καλύψει τα 76 εκατ. ευρώ. Στο υπόλοιπο ποσό της χρηματοδότησης θα συμμετάσχουν δικαιούχοι, εταίροι των έργων, καθώς και φορείς συγχρηματοδότησης. Αναφορικά με την χώρα μας, επιλέχθηκαν συνολικά για χρηματοδότηση 3 έργα, τα οποία θα υλοποιηθούν στα νησιά.
Το πρώτο έργο αφορά την νήσο Τήλο και απευθύνεται σε τρία σημαντικά είδη πτηνών (δύο αρπακτικά και ένα θαλάσσιο είδος), με στόχο την βελτίωση των ενδιαιτημάτων τους, το δεύτερο την Κρήτη, με φορείς υλοποίησης το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, ένα τοπικό ερευνητικό ινστιτούτο και δύο μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και με βασικό τύπο ενδιαιτήματος τις «Μεσογειακές τεχνητές λίμνες», ενώ το τρίτο, που προτάθηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών σε συνεργασία με τοπικό ερευνητικό ινστιτούτο και την περιφερειακή διεύθυνση δασών, αποσκοπεί στην δημιουργία πιλοτικού δικτύου επτά μικροδρυμών στην δυτική Κρήτη, με στόχο την διατήρηση διαφόρων ενδημικών φυτών προτεραιότητας που απαριθμούνται στην οδηγία του 1992 για τα ενδιαιτήματα.
Το πρόγραμμα LIFE – Φύση είναι ένα από τα τρία χρηματοδοτικά μέσα του περιβαλλοντικού προγράμματος της ΕΕ LIFE, που στοχεύει στην στήριξη της εφαρμογής των πολιτικών και της νομοθεσίας της ΕΕ για το περιβάλλον και το οποίο χρηματοδοτείται συνολικά για το 2004 με 160 εκατ. ευρώ. Οι κυριότερες δραστηριότητες των έργων του LIFE – Φύση, αφορούν την ανάπτυξη και υλοποίηση σχεδίων διαχείρισης, την διαχείριση υδάτινων ρευμάτων και βοσκοτόπων, την αγορά γης, όπως και την αποκατάσταση και βελτίωση των τοποθεσιών.
Το δίκτυο Natura 2000, στοχεύει στον τερματισμό της διάβρωσης της βιοποικιλότητας στην Ευρώπη. Να σημειωθεί εδώ ότι, βάσει πορισμάτων της έκθεσης «Το περιβάλλον στην Ευρώπη» που εκπονήθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (Μάιος 2003), η προστασία σημαντικών από βιολογική άποψη οικοτόπων φυτικών και ζωικών ειδών έχει επιφέρει αρκετές βελτιώσεις στην κατάστασή τους, ενώ γενικότερα η ορθή ανάπτυξη περιβαλλοντικών πολιτικών οδήγησε σε αρκετούς τομείς σε σημαντικές βελτιώσεις για το περιβάλλον ή σε μείωση των ασκούμενων πιέσεων σε βάρος του.
Ενημερωτικά επίσης, ανάμεσα στις πρωτοβουλίες και στόχους του έκτου προγράμματος δράσης της ΕΕ για το περιβάλλον («Το περιβάλλον κατά το έτος 2010 το δικό μας μέλλον, η δική μας επιλογή»), που καλύπτει την χρονική περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2001 μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2010 και αντικατέστησε το πέμπτο πρόγραμμα (χρονικό πεδίο δράσης 1992 – 2000), περιλαμβάνονται, η προστασία και αποκατάσταση των ενάλιων και παράκτιων οικοσυστημάτων και η επέκταση του δικτύου Natura 2000 στα συστήματα αυτά, η προστασία, διαφύλαξη και αποκατάσταση του τοπίου, η ενσωμάτωση της προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας στην εμπορική πολιτική και στην πολιτική αναπτυξιακής συνεργασίας, καθώς και η συγκρότηση της κοινοτικής στρατηγικής για την προστασία των εδαφών.
