Η ώρα της Απόφασης για την ΚΓΠ

Του Γιώργου Μαρκατάτου

Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας, πραγματοποιείται στις 28-29 Ιουνίου 2021 και το θέμα έχει πάρει σημαντικές διαστάσεις για την υιοθέτηση της μεταρρύθμισης της ΚΓΠ.  Ο αγροτικός τομέας καλείται να εντείνει την προσπάθεια παρέμβασης των υπευθύνων τη στιγμή που θα αποφασίζεται στις Βρυξέλλες το μέλλον της ΚΓΠ. Μιας πολιτικής που διακρίνεται ως προς την εφαρμοστικότητα της στην Ελλάδα, από μια έντονη τάση ωχαδερφισμού και θα δούμε τι θα γίνει και μετά βλέπουμε. Σε προχθεσινό σημείωμά μας πληροφορήσαμε τους αναγνώστες μας ότι ήδη επετεύχθη προσωρινή συμφωνία για το μέλλον της ΚΓΠ, μεταξύ του  Συμβουλίου  και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου . Η συμφωνία έχει 5 όρους, και υπάρχει γενική προβληματική και ως προς τους πέντε αυτούς όρους.

Στα κυριότερα σημεία της ατζέντας περιλαμβάνονται

-Οι κοινωνικές προϋποθέσεις

-Η στόχευση πληρωμών και

-Η πράσινη αρχιτεκτονική

Οι συνομιλίες μεταξύ των εμπλεκομένων κάλυψαν και τους τρεις κανονισμούς που συνθέτουν τη δέσμη μέτρων για τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ και επικεντρώθηκαν σε ορισμένα από τα εκκρεμή σημεία των διαπραγματεύσεων, μεταξύ των οποίων:

-ο ελάχιστος προϋπολογισμός για άμεσες ενισχύσεις για οικολογικά προγράμματα και η καθιέρωση περιόδου μάθησης για τα κράτη μέλη·

-το υποχρεωτικό ελάχιστο επίπεδο εσωτερικής σύγκλισης για τις άμεσες ενισχύσεις·

-η μεγαλύτερη ανακατανομή των άμεσων ενισχύσεων·

-η ένταξη της κοινωνικής διάστασης στην ΚΓΠ·

-η ευθυγράμμιση της ΚΓΠ με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.

Τώρα ως προς τους κανονισμούς που πρέπει να υιοθετηθούν, ήδη οι προτάσεις του 2018 της Κομισιόν είχα πολλά μηνύματα να στείλουν προς διάφορες κατευθύνσεις. Σημειώνουμε ότι στην αιτιολογική έκθεση του σχεδίου των κανονισμών αυτών φιγουράρει σε επίλεκτη θέση το ακόλουθο μήνυμα:  «Η Ευρώπη χρειάζεται έναν έξυπνο, ανθεκτικό, βιώσιμο και ανταγωνιστικό γεωργικό τομέα, ώστε να διασφαλίζεται η παραγωγή ασφαλών, υψηλής ποιότητας, οικονομικά προσιτών, θρεπτικών και ποικίλων τροφίμων για τους πολίτες της, καθώς και ισχυρός κοινωνικοοικονομικός ιστός στις αγροτικές περιοχές. Μια εκσυγχρονισμένη κοινή γεωργική πολιτική πρέπει να ενισχύει την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία της, με ένα υψηλότερο επίπεδο περιβαλλοντικής και κλιματικής φιλοδοξίας και την ανταπόκριση στις προσδοκίες των πολιτών για την υγεία τους, το περιβάλλον και το κλίμα».

Και αμέσως μετά στο ίδιο κείμενο υπενθυμίζεται ότι «Οι Στόχοι της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ), όπως ορίζονται στο άρθρο 39 παράγραφος της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), είναι: η αύξηση της παραγωγικότητας της γεωργίας με την ανάπτυξη της τεχνικής προόδου, με την εξασφάλιση της ορθολογικής αναπτύξεως της γεωργικής παραγωγής, η εξασφάλιση ενός  δίκαιου βιοτικού επιπέδου  στο γεωργικό πληθυσμό, ιδίως με την αύξηση του ατομικού εισοδήματος των εργαζομένων στη γεωργία,, η σταθεροποίηση στις αγορές,, η εξασφάλιση του εφοδιασμού και των λογικών τιμών κατά την προσφορά αγαθών στους καταναλωτές.

Πάντως, η ΚΓΠ, όπως αναφέρουν οι κοινοτικές προτάσεις έχουν σοβαρή συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης, αφού η γεωργία και η δασοκομία καλύπτουν το 84% της επικράτειας της ΕΕ».

Άρα ο τελευταίος όρος από τη συμφωνία Συμβουλίου – Κοινοβουλίου που αφορά  την  ευθυγράμμιση της ΚΓΠ με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποκτά ιδιαίτερη σημασία τόσο για το ύψος των σχετικών χρηματοδοτήσεων που υπερβαίνουν το 2014 – 2020 τα 100 δις €, όσο και για το ότι το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο μόλις πριν λίγες μέρες απέδειξε ότι οι επενδύσεις αυτές έμειναν χωρίς αποτέλεσμα!

Στα συμπεράσματά του Δεκεμβρίου 2019, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογράμμισε ότι η μετάβαση στην ουδετερότητα του κλίματος θα προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για:

-οικονομική ανάπτυξη

-αγορές

-θέσεις εργασίας

-τεχνολογική ανάπτυξη

Οι ηγέτες της ΕΕ αναγνώρισαν επίσης την ανάγκη θέσπισης ενός  ευνοϊκού πλαισίου  για να διασφαλιστεί ότι η μετάβαση θα είναι οικονομικά αποδοτική , καθώς και κοινωνικά ισορροπημένη και δίκαιη . Ο πρόσφατα δημιουργημένος μηχανισμός Just Transition θα διασφαλίσει ότι παρέχεται προσαρμοσμένη υποστήριξη σε περιοχές και τομείς που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες προκλήσεις κατά τη μετάβαση στο κλίμα.

Οι ηγέτες τόνισαν ότι η δράση για το κλίμα πρέπει να ενσωματωθεί σε όλους τους τομείς πολιτικής , επαναλαμβάνοντας την ισχυρή δέσμευση της ΕΕ να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της. Υπογράμμισαν ότι απαιτούνται σημαντικές δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις για να τεθεί η ΕΕ στο μεταβατικό δρόμο και ότι σε αυτό το πλαίσιο ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ θα συμβάλει σημαντικά στη δράση για το κλίμα.

Συμπερασματικά διαφαίνεται μια υπέρτατη ανάγκη να καλυφθεί προς τον αγροτικό τομέα το χαμένο έδαφος σε αρκετά σημεία που αφορούν τη συνέχιση της παραγωγικής διαδικασίας. Σημειώνουμε τα ακόλουθα:

1. πρέπει να εξευρεθούν πόροι που θα δράσουν ως συμβουλευτικός χαρακτήρας προς τους αγρότες, ώστε να υπερφαλαγγίσουν τις διαπιστωμένες αδυναμίες διενέργειας επενδύσεων με κυριότερο σημείο την άρνηση τραπεζιτών να χορηγήσουν χαμηλότοκα δάνεια προς αγρότες και αλιείς και κυρίως προς τους νέους .
2. πρέπει να αναληφθούν έξυπνα προγράμματα μόνο από το δημόσιο τομέα, ώστε οι γαίες που έχουν παραμείνει επί μεγάλο χρονικό διάστημα χέρσες να βγουν από την υπερδεκαετή χειμέρια νάρκη τους και τη … διαρκή αγρανάπαυση, ώστε να δοθούν  οι προϋποθέσεις αναστροφής του κλίματος. Αυτό το σημείο επίσης συνδέεται με μεγέθυνση των συνολικών πόρων που θα εισέλθουν στη χώρα μας από το συνδυασμό της εφαρμογής της ΚΓΠ και της Πράσινης Συμφωνίας.
3. Πρωτίστως στα πολυπληθή νησιά μας, αλλά και στην ηπειρωτική Ελλάδα έχουν ωριμάσει οι προϋποθέσεις διενέργειας επενδύσεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αγροτικά κατάλοιπα, όπως υποστηρίξαμε και στο πρόσφατο παρελθόν.

Ας μη χαθεί και αυτή  η ευκαιρία για τη χώρα μας, όπως έχουν χαθεί τόσες πολλές τα τελευταία χρόνια. Οι καιροί δε μας περιμένουν.