Ζωντάνεψαν μέσα από την παρουσίαση της εργασίας του ιστοριοδίφη Θωμά Εξάρχου
Αφιέρωμα της Ξάνθης στις γιορτές για τα 100 χρόνια της Θεσσαλονίκης.
Καθημερινή ζωή και ιστορικές στιγμές της απελευθέρωσης
Η καθημερινή ζωή της Θεσσαλονίκης του έτους – ορόσημο 1912 με τις ιστορικές στιγμές της απελευθέρωσης της, ξαναζωντάνεψαν μέσα από τις αφηγήσεις του ιστοριοδίφη – συγγραφέα Θωμά Εξάρχου που παρουσίασε το πόνημά του: «Θεσσαλονίκη: Η καθημερινή ζωή και η απελευθέρωση της το 1912», σε εκδήλωση -ομιλία του την Τετάρτη 14 Μαρτίου στις 7 το απόγευμα στην Εμπορική Λέσχη που διοργανώθηκε από το ΠΑΚΕΘΡΑ, την Εμπορική Λέσχη και το Βιβλιοπωλείο Σπανιδης.
Ξεφυλλίζοντας τις εφημερίδες «Μακεδονία και «Νέα Αλήθεια»
Ο κ. Εξάρχου ξεδίπλωσε όλες τις άγνωστες πτυχές που φωτίζουν τη ζωή της πόλης αυτής της περιόδου μέσα από καθημερινά γεγονότα με κορυφαίο αυτό της απελευθέρωσης της πόλης και της υπογραφής του πρωτοκόλλου παράδοσης στις 27 Οκτωβρίου του 1912 από τον Αλβανό τότε διοικητή της πόλης Ταξιν Πασά. Πρόκειται για μια εργασία 700 σελίδων την οποία ολοκλήρωσε το 2005 και βρίσκεται σε ηλεκτρονική μορφή. Η εργασία βασίστηκε στα δημοσιεύματα δύο εφημερίδων της εποχής που έχει στο αρχείο του την «Μακεδονία» και τη «Νέα Αλήθεια». Ο κ. Εξάρχου αποδελτίωσε και επέλεξε τα κορυφαία γεγονότα όπως καταγράφονταν στις εφημερίδες και αφού αυτά δακτυλογραφήθηκαν βρίσκονται τώρα σε ηλεκτρονική μορφή την οποία και παρέδωσε στην επιτροπή γιορτών της Θεσσαλονίκης προκειμένου να εκδοθεί σε βιβλίο. Να σημειώσουμε ότι με την εκδήλωση αυτή και την παρουσίαση της εργασίας στην Ξάνθη, η πόλη μας είναι η μόνη πόλη που συμμετέχει στον εορτασμό για τα 100 χρόνια της Θεσσαλονίκης.
Πολυπολιτισμική Θεσσαλονίκη…
Το πολυπληθές κοινό που παρακολούθησε την ομιλία αναμέσά τους ο πρόεδρος του Δ.Σ. Ξάνθης κ. Δημαρχόπουλος, ο αντιδήμαρχος κ. Παπασταματίου, ο πρόεδρος της ΟΕΒΕ Ξάνθης κ. Τσιακίρογλου κυριολεκτικά «ρουφούσαν» την ομιλία του κ. Εξάρχου καθώς τους παρείχε πολλά στοιχεία για τον πληθυσμό αλλά και για τη ζωή της πόλης. Μερικά απ’ αυτά: Με απογραφή του 1903 η Θεσσαλονίκη είχε 125.000 πληθυσμό. Η πολυπολιτισμικότητά της ήταν δεδομένη καθώς το 51% ήταν Εβραίοι και κατά σειρά Τούρκοι, Έλληνες και 2% Βούλγαροι. Στην απογραφή του 1913 η Θεσσαλονίκη μετρούσε 155.000 κατοίκους ενώ το ποσοστό των Εβραίων είχε μειωθεί στο 39%. Οι Εβραϊκή κοινότητα που αποτελούνται από 20 οικογένειες έλεγχε κατά 80% την οικονομική ζωή της πόλης αλλά και της Βαλκανικής ενδοχώρας ένα η Θεσσαλονίκη σε πληθυσμό ήταν η 2η πόλη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας
Μέρες απελευθέρωσης…
Η απελευθέρωση της έγινε αναίμακτα από τον Ταξίν Πασάν ο οποίος καταγόταν από την Κόνιτσα είχε σπουδάσει στη Ζωσιμαία Σχολή Θεσσαλονίκης και γνώριζε άπταιστα ελληνικά. Ο Ταξίν πασά πέθανε στην Ελβετία το 1918 και ζήτησε να ταφεί στη Θεσσαλονίκη. Την επιθυμία του πραγματοποίησε ο Ιωάννης Μεταξάς το 1937. Τα οστά του μεταφέρθηκαν στο Αλβανικό Νεκροταφείο και το 2006 στο Πολεμικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων όπου φυλάσσονται σε οστεοθήκη στο προαύλιο του μουσείου που φιλοτέχνησε ο αρχιτέκτων – πολεοδόμος και εγγονός του Ινής.
Ο κ. Εξάρχου αναφέρθηκε και σε γεγονότα της καθημερινότητας που συνέθεσαν την εικόνα της ζωής της πόλης, μια πόλης κοσμοπολίτικης και φτωχομάνας συνάμα, μια πόλης – «χωνευτήρι» πολιτισμών με ιδιαίτερη αίγλη και ιστορία που αγαπήθηκε και τραγουδήθηκε πολύ!
Φιλόκαλες αναφορές από τον κ. Σπανίδη
Στην εκδήλωση μίλησε για τον Θωμά Εξάρχου και το έργο του ο εκδότης – βιβλιοπώλης Μιχάλης Σπανίδης: « Μια συγγραφική φωνή που γνωρίζει πώς να απομακρύνεται από το τετριμμένο, πώς να γειώνει την ιστορία στην ανθρώπινη περίπτωση. Το μεγαλύτερο επίτευγμα του Θωμά, είναι η αριστοτεχνική μείξη ντοκουμέντων, με την βαρύτητα της χρήσης αρχειακού υλικού.
Πάντα επίκαιρος, συνδυάζοντας την οξυδέρκεια του στοχαστή της ανθρώπινης ιστορίας, με την δύναμη της θέλησης. Τραβάει κάθε φορά τις κουρτίνες και αφήνει να μπει φως στις σκοτεινές πλευρές των θεμάτων και των ηρώων του. Ακούραστος, πρωτοπόρος, με το ασίγαστο πάθος του. Πάθος για την αναζήτηση της αλήθειας. Ένας μαέστρος της πολυσύνθετης δομής. Χάρισμά του να αναδεικνύει την αλήθεια με επιχειρήματα που πείθουν με την ειλικρίνεια και την ζωντάνια τους».
Μαριάννα Ξανθοπούλου
mxanthopoulou@empros.gr
