(Με αφορμή μια επιστολή διαμαρτυρίας της Συμβουλευτικής Επιτροπής Τουρκικής Μειονότητας Δυτικής Θράκης για τα επεισόδια στον Εχίνο)
Ένα από τα αυτονόητα πλέον για τις δημοκρατικές κοινωνίες δικαιώματα των ατόμων είναι αυτό του αυτοπροσδιορισμού. Το δικαίωμα δηλ. που έχει κάποιος να δηλώνει για τον εαυτό αυτό που ο ίδιος πιστεύει. Το δικαίωμα αυτό όσο αφορά τους συμπολίτες μας που επιθυμούν να αυτοπροσδιορίζονται ως ‘τούρκοι’ το έχω υποστηρίξει με κάθε ευκαιρία εδώ και αρκετά χρόνια, όταν ακόμα το θέμα αυτό θεωρούνταν ‘εθνικά επικίνδυνο’. Δεν δίσταζα να χρησιμοποιώ τους όρους ‘τούρκος’ και ‘τουρκικός’ αντί του ‘μουσουλμάνος’ και ‘μουσουλμανικός’ όταν αυτό χρειάζονταν. Ειδικά το ‘τούρκος’ ήταν απόλυτα επιβεβλημένο στην συναναστροφές μου διότι οι φίλοι μου τούρκοι δεν αποδέχονταν να χαρακτηρίζονται με τον όρο ‘μουσουλμάνος΄ που είναι θρησκευτικός, όπως ακριβώς δεν δέχομαι και εγώ, όπως και πολλοί άλλοι φαντάζομαι, να προσδιορίζομαι από τρίτους ως ‘χριστιανός’. Ο χαρακτηρισμός αυτός έχει να κάνει με τις φιλοσοφικές μου πεποιθήσεις και δεν επιτρέπω σε κανένα τρίτο να μου τις ‘προσδιορίζει’. Το ίδιο δεν επιτρέπω σε κανένα τρίτο να που προσδίδει οποιουδήποτε άλλου είδος προσδιορισμό που αφορά το άτομό μου. Το τι είμαι και πως αισθάνομαι δεν θα μου το πει κανένας άλλος εκτός από εμένα τον ίδιο.
Φαίνεται όμως ότι δεν το αντιλαμβάνονται όλοι έτσι και μάλιστα ούτε και αυτοί που πρωτοστατούν και φωνασκούν για την διεκδίκηση αυτού του δικαιώματος. Αυτό το διαπίστωσα με λύπη διαβάζοντας την επιστολή διαμαρτυρίας της Συμβουλευτικής Επιτροπής Τουρκικής Μειονότητας Δυτικής Θράκης για τα πρόσφατα επεισόδια στον Εχίνο (εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ 25-11-2004). Οι συντάκτες της επιστολής, αναφερόμενοι στους κατοίκους του Εχίνου, παραβίασαν βάναυσα το ίδιο ακριβώς δικαίωμα των ανθρώπων αυτών, για το οποίο οι ίδιοι φωνασκούν και διεκδικούν για τον εαυτό τους: αυθαίρετα και με τρόπο που δεν ταιριάζει σε ανθρώπους με δημοκρατικές αρχές τους ‘προσδιόρισαν’ όλους ανεξαιρέτως με το έτσι θέλω και χωρίς να τους ρωτήσουν ως ‘τούρκους’.
Είναι πασίγνωστο ότι η ορεινή περιοχή της Ξάνθης κατοικείται από πομάκους και όχι τούρκους. Όσοι από αυτούς προτιμούν να αυτοπροδιορίζονται ως ΄τούρκοι’ είτε επειδή έτσι αισθάνονται είτε επειδή έτσι τους βολεύει είναι απόλυτο δικαίωμά τους. Γι όσους όμως δεν θέλουν, κανένας δεν έχει το δικαίωμα να τους το επιβάλει. Πολύ περισσότερο δεν έχουν το δικαίωμα αυτό άνθρωποι που κατέχουν ηγετικές θέσεις. Δυστυχώς μέσα από την επιστολή της Συμβουλευτικής Επιτροπής Τουρκικής Μειονότητας Δυτικής Θράκης διαφαίνεται η αγωνία των μελών της Επιτροπής μήπως και δεν το χωνέψουν καλά οι Πομάκοι, ότι θα πρέπει να δεχθούν όλοι ανεξαιρέτως να αυτοπροσδιοριστούν ως ‘τούρκοι’. Αλλιώς δεν εξηγείται η εμμονή τους να τους το επαναλαμβάνουν τέσσερις φορές μέσα στην επιστολή τους ότι είναι ‘Τούρκοι’! Συγκεκριμένα αναφέρει: «…το γεγονός της χρησιμοποίησης ενός τζαμί στο χωριό Εχίνο Ξάνθης, που κατοικείται καθ’ ολοκληρίαν από Μουσουλμάνους-Τούρκους…..» και πιο κάτω «…την ημέρα που η Μουσουλμανική-Τουρκική κοινότητα σε ένα άλλο κοντινό τζαμί τελούσε εν χωρώ την τελετή απαγγελίας Κορανίου.» και πιο κάτω «…που ανήκουν στην Μουσουλμανική-Τουρκική Μειονότητα στην Δυτική Θράκη στο συγκεκριμένο τζαμί στο χωριό Εχίνος…» και πιο κάτω «…που έκανε στο χωριό Εχίνο της Ξάνθης το ιδιωτικό κανάλι κατά της Μουσουλμανικής-Τουρκικής Κοινότητας που βρίσκεται σε μια περιοχή….». Για να αποφύγουν μάλιστα τυχόν αντιδράσεις κάποιων πομάκων φρόντισαν να μην αναφέρουν σκέτη τη λέξη ‘τούρκος’ ή ‘τουρκικός’ αλλά κατέφυγαν στο τέχνασμα των εκφράσεων ‘Μουσουλμάνος-Τούρκος’ και ‘Μουσουλμανικός-Τούρκικος’. Αλλά αυτά είναι κουτοπονηριές από ανθρώπους που νομίζουν ότι οι άλλοι τρων κουτόχορτο!
Λυπάμαι, διότι σαν πολίτης που έχει εκτεθεί πολλές φορές δημόσια, υπερασπιζόμενος το δικαίωμα των τούρκων συμπολιτών μας να αυτοαποκαλούνται ως τέτοιοι, δεχόμενος πολλές φορές επικριτικά σχόλια από στενοκέφαλους ανθρώπους που τρομάζουν στο άκουσμα της λέξης ‘τούρκος’, διαπιστώνω ότι στα μυαλά πολλών ηγετικών ατόμων στης μειονότητας η έννοια του ‘δικαιώματος του αυτοπροσδιορισμού’ έχει παρεξηγηθεί και ότι προσποιούμενοι ότι τάχα αγωνίζονται για την κατοχύρωσή του αποβλέπουν μάλλον σε άλλους σκοπούς. Τρομάζω και μόνο στην ιδέα για το πως φαίνεται ότι θα εφάρμοζαν στην πράξη άνθρωποι με τέτοιες αντιλήψεις το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού για τις άλλες μειονότητες, αν περνούσε από το χέρι τους! Αυτό θα πρέπει να προβληματίσει σοβαρά τους ηγέτες της τουρκικής μειονότητας γιατί με τις απόψεις αυτές που δημόσια διατυπώνουν, αφαιρούν από πολλούς από μας, οι οποίοι θα θέλαμε να τους υποστηρίξουμε, τα περιθώρια να το κάνουμε χωρίς να κινδυνεύουμε να χαρακτηριστούμε ως ‘πράκτορες’.
του Τριαντάφυλλου Σφυρή
