Μέσα από τα έργα του Θωμά Τουρναβίτη στο χώρο τέχνης «Ορφέως 20»
Οι σκέψεις και η καλλιτεχνική «ματιά» ενός εικαστικού που θέλει να αλλάξει το τοπίο της σύγχρονης μοναξιάς, σταματά τη ζωγραφική όταν «εισβάλλει» η συνείδηση και δε ζωγραφίζει ποτέ τα μάτια στα έργα του
Εικαστικά για… όλες τις αισθήσεις
Ο Θωμάς Τουρναβίτης ζωγραφίζει κυρίως σε καμβά, με ζωηρά χρώματα και έντονους συνδυασμούς, έχει ιδιαίτερη αδυναμία στο λάδι, όχι αυτό στα σωληνάρια, όπως λέει, αλλά στο οικοδομικό, το οποίο και παρατηρεί να «ωριμάζει» μαζί με τα έργα του με το πέρασμα του χρόνου. Ο ίδιος χαρακτηρίζει τη ζωγραφική του συγκεντρωμένη και συγκροτημένη, δηλώνοντας «εχθρός» του αφηρημένου και στην ερώτηση «πώς συνδυάζει τα παραδοσιακά υλικά με μία μοντέρνα και ανατρεπτική οπτική, απαντά: «αφού είμαι αντιφατικός χαρακτήρας». Αντλεί τα θέματά του από κάθε τι έμψυχο, που μπορεί να νιώσει και να εκφραστεί σε πολλά επίπεδα: το συνειδητό, το ασυνείδητο και το υποσυνείδητο. «Ασχολούμαι με τους εθισμούς της ψυχής των ανθρώπων, ακόμη και των λουλουδιών που έχουν ανάγκη τον ήλιο. Ο εθισμός, άλλωστε, όταν τον κατευθύνεις ορθολογικά είναι καταμερισμός καταλοίπων, όταν τον κατευθύνεις μη ορθολογικά είναι ό,τι προλαβαίνεις απ’ τα απωθημένα. Η ζωγραφική μου έχει να κάνει με κατάλοιπα, όχι με υλικούς αλλά με ψυχικούς ρυθμούς. Ερωτεύομαι και μισώ το ίδιο δευτερόλεπτο», σημειώνει ο Θωμάς Τουρναβίτης.
Στα έργα του, δε διακρίνονται ποτέ τα μάτια, χάνονται πίσω από γκριμάτσες του προσώπου, γυαλιά ή πρίσματα σκιτσαρισμένα. «Όταν μυρίζεις και ακούς δε χρειάζεται να βλέπεις, τα μάτια σαγηνεύουν…», εξηγεί αινιγματικά ο ίδιος.
Η μοναξιά ως επιλογή και η μοναξιά ως μέσο
«Τα έργα σου τα αγαπάς;», τον ρωτάμε. «Πριν εκτεθούν στη γκαλερί ναι, μετά είμαι αδιάφορος. Η τέχνη μου είναι υποκειμενική κι όταν μπαίνει στη γκαλερί γίνεται αντικειμενική», απαντάει. «Κι αυτός που τα βλέπει τι θα ‘θελες να σκέφτεται;», ξαναρωτάμε. «Θέλω να καταλάβει, αν μπορεί, ότι άμα θέλει να κάνει περιουσία, θα γίνει περιουσία κάποιου άλλου. Τα έργα μου το «βγάζουν». Αυτό που παρατηρώ είναι ότι σήμερα οι άνθρωποι δεν αγαπάνε τον εαυτό τους, γι’ αυτό δεν μπορούν να αγαπήσουν. Θωρώ στους ανθρώπους ότι η μοναξιά τους είναι η ηρωίνη τους». Τον εαυτό του πάντως τον κατατάσσει σε αυτούς που είναι ενταγμένοι, με τον τρόπο τους, και επιδιώκουν την κοινωνική επαφή. «Είμαι κι εγώ ένα αστικοποιημένο παιδί ούτως ή άλλως», αναφέρει ο ίδιος, εξηγώντας ωστόσο ότι για τον ίδιο η απομόνωση είναι απαραίτητη όχι γιατί πυροδοτεί τη δημιουργία, αλλά για να παραμένει εστιασμένος και ανεπηρέαστος. «Οι άνθρωποι είναι μόνοι τους γιατί το επέλεξαν. Εγώ το πρώτο πράγμα που δείχνω είναι η αγάπη, όχι η φιλανθρωπική επειδή πρέπει, αλλά στην ολότητά της με όλα τα συν και τα πλην της».
Στροφή στην προσωπική επιλογή
Για το Θωμά Τουρβανίτη η δημιουργία είναι κάτι απελευθερωμένο από ορθολογισμό και προκαθορισμένες διαδικασίες. Δε ζωγραφίζει ποτέ για πάνω από 10- 15 λεπτά, γιατί πιστεύει ότι κάπου εκεί αρχίζει και «κάνει κουμάντο» η λογική, μπαίνει η συνείδηση στην τέχνη και εμφιλοχωρεί η ακαταμάχητη ανθρώπινη εσωτερική ώθηση να τελειώσει κάτι. Αυτή ακριβώς την αίσθηση παρομοιάζει με τον έρωτα και σημειώνει ότι θέλει να διατηρεί τη -σχεδόν επώδυνη- προσμονή «να μην τελειώσει ποτέ».
Πάντως, παρά την υπομονή του αυτή, που κάνει τη δημιουργία ένα είδος τελετουργίας, παραμερίζει τη στιγμή της έμπνευσης και δε διστάζει ακόμη και να ξηλώσει ένα ράφι από τη βιβλιοθήκη για να το ζωγραφίσει!
Ο φιλοξενούμενος εικαστικός από την ξανθιώτικη γκαλερί δεν είναι μόνο ανατρεπτικός στη δική του τέχνη. Απορρίπτει εν γένει την τέχνη ως τρόπο έκφρασης καλλιτεχνικών ανησυχιών, θεωρεί ότι η γυναίκα δεν μπορεί να φέρει παρθενογένεση στην τέχνη, παρά να την κρατήσει ως συντροφιά και παρόλο που υποστηρίζει ότι ο Έλληνας έχει τον πολιτισμό «στο αίμα του», τον παρουσιάζει παρασυρμένο, όταν μιλάμε, για την ανταπόκριση στην τέχνη, στη μαζικοποιημένη συμπεριφορά με όρους μάρκετινγκ και στο φαύλο κύκλο εξυπηρέτησης των συμφερόντων 10 οικογενειών. Αυτό που για τον ίδιο είναι σημαντικό στην ελληνική κοινωνία είναι να υπάρξει μία στροφή στην προσωπική επιλογή. «Αυτή αρχίζει με την παιδεία και τη στάση ζωής, να μπορείς να ζεις και να πεθαίνεις την ίδια στιγμή, να κάνεις κάθε στιγμή ξεχωριστή», λέει ο ίδιος.
Αν και κάνει λόγο για ένα «δρόμο» που μ’ ένα τρόπο οι Έλληνες έχουνε χάσει, ο ίδιος αν και γύρισε εσπευσμένα στην Ελλάδα το 2007, δε θέλει να ξαναφύγει: «θέλω να κάνω οικογένεια στον τόπο μου, να βάλω τους σπόρους για να μεγαλώσει το δέντρο και ο ίσκιος να δροσίζει τα δικά μου παιδιά».
Τα εγκαίνια της έκθεσης του Θωμά Τουρβανίτη θα πραγματοποιηθούν σήμερα το απόγευμα στις 20.00, στο χώρο τέχνης Ορφέως 20. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 29 Φεβρουαρίου.
Ελένη Διαφωνίδου
elenidfn@yahoo.com
