Δεκαεπτά προσωπογραφίες ανθρώπων που υπήρξαν διδάσκαλοι και ευεργέτες της Σχολής
Ο Αναστάσιος Χουρμουζιάδης, γεννημένος στη Θράκη το 1823 δίδαξε ελληνικά για 40 χρόνια
Η ελληνική παιδεία στην Κωνσταντινούπολη, βασική παράμετρος για να κατανοήσει κανείς την πορεία του ελληνισμού και την εθνική ιδιοσυστασία, προσφέρει ανεξάντλητο υλικό προς μελέτη. Το λεύκωμα που εξέδωσε ο Σύνδεσμος των εν Αθήναις Μεγαλοσχολιτών είναι το αποτέλεσμα της έρευνας του ιστορικού και προέδρου του Συνδέσμου, Σταύρου Θ. Ανεστίδη, συστηματικού ερευνητή του ελληνισμού της Ανατολής, και προσφέρει ένα δρόμο επαναπροσέγγισης της πορείας της Μεγάλης του Γένους Σχολής.
Με αφετηρία τις δεκαεπτά προσωπογραφίες που αποθησαυρίζονται στην έδρα του Συνδέσμου, ο Σταύρος Θ. Ανεστίδης οργανώνει εκ νέου έναν τρόπο θέασης της προσφοράς της Πατριαρχικής Σχολής, μέσα από την εξέλιξή της την τελευταία περίοδο μετά την ανέγερση του λαμπρού οικοδομήματος που δεσπόζει στον Κεράτιο Κόλπο και αποτελεί από την εποχή των εγκαινίων του (1882) εσαεί σύμβολο της πνευματικής ακμής των Ρωμιών της Πόλης.
Οι προσωπογραφίες επιφανών προσωπικοτήτων (πρωτεργατών, ευεργετών, καθηγητών, διανοουμένων) ανελκύουν παράλληλα ζητήματα για την ευρύτερη κατανόηση του θαύματος που υπήρξε ο κόσμος της ελληνόφωνης παιδείας στην Πόλη. Μας οδηγούν να κοιτάξουμε τους ζωγράφους, στους οποίους παραγγέλθηκαν τα πορτρέτα αλλά και τον μεγάλο γεωγραφικό και ιστορικό χάρτη εντός του οποίου κινήθηκαν οι προσωπικότητες που συνδέθηκαν με τη Μεγάλη του Γένους Σχολή:
Η μεγάλη μορφή του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄ (1834-1912) μας οδηγεί στη φωτισμένη ηγεσία του (1878-1884), στη διάρκεια της οποίας έγιναν πλείστα έργα για την ελληνική κοινότητα, ανάμεσα στα οποία και η ανέγερση του περικαλλούς κτιρίου της Μεγάλης του Γένους Σχολής. Ο Ευστάθιος Κλεόβουλος (1824-1876), μητροπολίτης Καισαρείας, γεννημένος στα περίχωρα της Προύσσας, σχολάρχης της Σχολής. Ο Γρηγόριος Παλαμάς, σχολάρχης της Σχολής την εποχή των εγκαινίων του νέου οικήματος. Ο Αιμίλιος Νοννότης, με σπουδές στην Αθήνα και τη Γαλλία, δίδαξε στη Σχολή λατινικά, φυσική ιστορία και γαλλικά. Ο Ιωάννης Φιλαλήθης, γεννημένος στα Μουδανιά το 1808, δίδαξε στη Σχολή επί 40 χρόνια. Ο Αντώνιος Π. Χαρίλαος, γεννημένος στη Μυτιλήνη, δίδαξε αρχαίους συγγραφείς. Ο Βασίλειος Καλλίφρων (1819-1891), γεννημένος στην Πόλη, καθηγητής των ελληνικών γραμμάτων.
Ο Αναστάσιος Χουρμουζιάδης, γεννημένος στη Θράκη το 1823, καθηγητής ελληνικών επί 40 έτη. Ο Θεμιστοκλής Σαλτέλης, γεννημένος στο Ναύπλιο το 1835, με καταγωγή από τις Κυδωνίες, δίδαξε στη Σχολή επί 28 έτη αλλά και στο Ζάππειο και αλλού. Ο Ανδρέας Σπαθάρης, γεννημένος στη Χάλκη το 1837, με καταγωγή από τη Μολδοβλαχία, δίδαξε φυσική και μαθηματικά. Ο Νικόλαος Βούρος, γεννημένος στην Πόλη το 1832, δίδαξε επίσης φυσικομαθηματικά. Ο Δημήτριος Γ. Μοστράτος, γεννημένος στην Πόλη το 1852, μεταφραστής και καθηγητής ελληνικών και φιλοσοφίας. Ο Ευάγγελος Αμαξόπουλος, γεννημένος στην Πάνορμο της Κυζίκου, φιλόλογος με μεγάλη διοικητική δράση στα εκπαιδευτήρια της Πόλης, δίδαξε στη Σχολή. Ο Χρήστος Πανταζίδης, από τη Σινώπη, δίδαξε ελληνικά και παιδαγωγικά επί 29 έτη. Ο Κορνήλιος Ανδρέας Σπαθάρης, από την Πόλη, δίδαξε μαθηματικά. Ο Γεώργιος Ζαρίφης (1807-1884), επιφανής προσωπικότητα, τραπεζίτης και εθνικός ευεργέτης, χρηματοδότησε την ανέγερση του κτιρίου της Σχολής. Ο Ανδρέας Συγγρός, γεννημένος στην Πόλη, ευεργέτης και της Σχολής.
Μεγάλης σπουδαιότητας το κείμενο του Πασχάλη Κιτρομηλίδη, που αναδημοσιεύεται από το Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών (2017).
Πηγή: www.kathimerini.gr
