«Πορεία Αντίθετα»: δυο λόγια για το βιβλίο από τον Γιώργο Αποστολίδη
Αγαπητέ κ. Διαφωνίδη. Σας στέλνω ένα σχόλιο για το βιβλίο του Θανόπουλου – ιδίως για να θυμίσω μερικά δυσάρεστα φαινόμενα στην Ξάνθη, για τα οποία ακόμα δεν αποκαλύφθηκαν οι υπαίτιοι. Με την ευκαιρία, ένα κεφάλαιο για την «επανάσταση του 1821» με αλήθειες που δεν τις μάθαμε στο σχολείο.
Πρόσφατα ήλθε στα χέρια μου, δέκα χρόνια μετά την έκδοσή του από το ΠΑ.ΚΕ.ΘΡΑ, το ανωτέρω βιβλίο του άλλοτε Νομάρχη Ξάνθης, που τον γνώρισα μερικά χρόνια μετά την θητεία του στην Ξάνθη, και ο οποίος έκτοτε είναι ένας από τους καλούς μου συναδέλφους και φίλους. Η αναφορά μου στο βιβλίο του αυτό, δέκα χρόνια μετά την έκδοσή του , οφείλεται στη διαπίστωσή μου ότι και σήμερα, από τα περιστατικά που αναφέρει,ροκύπτουν ερωτήματα που είναι ακόμη αναπάντητα, τουλάχιστον για μένα, που κατοικώ από το 1960 στην Αθήνα για λόγους που δεν είναι του παρόντος να αναφερθούν.
Το βιβλίο του Κ. Θανόπουλου που το 1975 διορίστηκε Νομάρχης Ξάνθης από την κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή, αναφέρεται κυρίως, στην πρωτοβουλία και στην δραστηριότητά του για την διατήρηση της Παλιάς Πόλης της Ξάνθης που οδήγησε στο από 5/5/1976 διάταγμα του τότε Υπουργού Πολιτισμού και Επιστημών Κ Τρυπάνη. Στο διάταγμα αυτό υπήρξε σχεδόν καθολική η αντίδραση της Ξάνθης, που εστράφη κυρίως κατά του Νομάρχη, τον οποίο ο τότε κυβερνητικός βουλευτής χαρακτήρισε «μοιραίο» που έπρεπε πάραυτα να εκδιωχθεί, ο δε τότε Δήμαρχος Κωνσταντίνος Μπένης είχε δηλώσει ότι θα τον πετούσε από το παράθυρο. Δεν πιστεύω ότι για το λόγο αυτό το Δημοτικό Πολιτιστικό Κέντρο της Ξάνθης φέρει σήμερα το όνομα του μακαρίτη τότε Δημάρχου, του οποίου δεν αναφέρεται καμία πνευματική ή πολιτιστική εργασία.
Μία εξήγηση στις αντιδράσεις αυτές δίνουν και οι εύστοχες παρατηρήσεις του τότε Νομάρχη στις σελ.35-36 του βιβλίου του , ότι δηλαδή , πολλές αξιόλογες αστικές οικογένειες της Ξάνθης, λόγω των τότε συνθηκών, είχαν μετακινηθεί στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη αλλά και Καβάλα, κι’ έτσι « η Ξάνθη έχασε ένα πολύτιμο για την πρόοδο της οικονομικό και κοινωνικό δυναμικό» .
Σήμερα, ευτυχώς, η Ξάνθη είναι περήφανη για την διατήρηση της Παλιάς Πόλης, χάρη στην οποία, όσοι την επισκέπτονται χαρακτηρίζουν όμορφη και ολόκληρη την πόλη. Τα παραπάνω περιστατικά ήταν κατά κάποιο τρόπο γνωστά στη Ξάνθη. Εκείνα όμως που προκάλεσαν το ενδιαφέρον μου και το σημερινό σημείωμά μου είναι όσα ο κ. Θανόπουλος γράφει στις σελίδες 99-101 του βιβλίου του, με τον τίτλο : Η ΜΕΤΑΣΤΡΟΦΗ. ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ, και αναφέρει ότι ο Μ.Χ .το 1979 ήλθε στη Ξάνθη, συγκινήθηκε όταν βρήκε άθικτο το σπίτι που γεννήθηκε αλλά και τον παραδοσιακό οικισμό της Ξάνθης, και υποσχέθηκε ότι θα οργανώσει διεθνείς μουσικές εκδηλώσεις στη γενέτειρά του και δη στο χώρο της Παλιάς Ξάνθης. Για το λόγο αυτό αγόρασε και ορισμένα ακίνητα που θα χρησιμοποιούσε για τις εκδηλώσεις που υποσχέθηκε.
Δυστυχώς, στην ίδια σελίδα πιο κάτω, ο κ Θανόπουλος γράφει: “Η συνέχεια και το τέλος αυτού του ονείρου δεν θα γραφεί εδώ. Το πώς και γιατί , δυο μήνες μετά την μετάθεσή μου στην Αιτωλοακαρνανία, έφυγε και ο Μ. Χατζιδάκις, αφού πούλησε βιαστικά ό,τι είχε αγοράσει πριν από λίγους μήνες».
Ο κ. Θανόπουλος , για λόγους ευνόητους, δεν θέλησε να αναφέρει τα αίτια αλλά και τους υπαίτιους -που προφανώς γνωρίζει, που οδήγησαν τον Μ.Χ. στην απόφασή αλλά και να δηλώσει σε φίλους του ότι «δεν θα ξαναπατήσει στην Ξάνθη».
Το βιβλίο λοιπόν του -πριν από σαράντα περίπου χρόνια- Νομάρχη της Ξάνθης θα πρέπει να διαβαστεί, τουλάχιστον από τους σκεπτόμενους ξανθιώτες, γιατί αποτελεί Ιστορία της πόλης, ιδίως μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη Χώρα, αλλά αποκαλύπτει και τις ενοχές και την σοβαρότητα μερικών ,περί τα κοινά ασχολουμένων κατοίκων της, αφού, επέτυχαν να διώξουν από την πόλη μας την σημαντικότερη προσωπικότητα που γεννήθηκε στην Ξάνθη, τουλάχιστον από τότε που η πόλη έγινε ελληνική.
Γιώργος Αποστολίδης
