Η οικονομολόγος από την Ξάνθη, μιλά στο «Ε» για μια Θράκη που αξιοποιεί τη θέση της ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση και χτίζει το μέλλον της με εξωστρέφεια και καινοτομία
Η Ξάνθη μιλά στο “Ε” – Πρόσωπα, ιδέες, προοπτικές
«Σε ασταθές διεθνές περιβάλλον, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το ανθρώπινο δυναμικό που έχει εμπειρία συνύπαρξης και εξωστρέφειας έτσι ώστε να ξεφύγουμε από την τωρινή μας υστέρηση, και να γίνουμε οι εκπρόσωποι μιας νέας Ελλάδας που ισορροπεί πετυχημένα μεταξύ Δύσης και Ανατολής»
Στο πλαίσιο του ανοιχτού διαλόγου «Η Ξάνθη μιλά στο “Ε” – Πρόσωπα, ιδέες, προοπτικές», η οικονομολόγος και αν. γραμματέας Οικονομικού Τομέα του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Μπερρήν Ντελή Ιμπραήμ καταθέτει μια πολύπλευρη και τεκμηριωμένη ματιά στις μεγάλες προκλήσεις της Ξάνθης και της Θράκης και στις δυνατότητες που παραμένουν ανεκμετάλλευτες. Με έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη, τη διαφάνεια στις δημόσιες πολιτικές και την ουσιαστική κοινωνική συνοχή, αναδεικνύει τόσο τις παθογένειες όσο και τις ευκαιρίες που μπορούν να μεταμορφώσουν την Ξάνθη σε έναν δυναμικό, εξωστρεφή κόμβο μεταξύ Ευρώπης και Ανατολής.
Μιλώντας με γνώση της κοινωνικής πραγματικότητας και των ιδιαίτερων ισορροπιών της περιοχής, δίνει έμφαση στην ίση μεταχείριση, στη συμμετοχή όλων στους θεσμούς και σε πολιτικές που χτίζουν εμπιστοσύνη και συνοχή. Παράλληλα, αναδεικνύει την ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη, καινοτομία και ένα μοντέλο εξωστρέφειας που μπορεί να μεταμορφώσει την Ξάνθη τα επόμενα χρόνια.
Η διακομματική επιτροπή για τη Θράκη είχε δεσμευθεί σε πολιτικές και παρεμβάσεις που θα ενίσχυαν την κοινωνική συνοχή και την ανάπτυξη της περιοχής. Τέσσερα χρόνια μετά, πώς αξιολογείτε τα αποτελέσματα για την Ξάνθη; Ποιες πρωτοβουλίες θεωρείτε ότι μπορούν να στηρίξουν το σύνολο της τοπικής κοινωνίας, ανεξάρτητα από καταγωγή, γλώσσα ή θρησκεία;
Η κατάσταση στη Θράκη αποδεικνύει ότι, παρά τις δεσμεύσεις της διακομματικής επιτροπής, οι παρεμβάσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα παραμένουν εξαιρετικά φτωχές. Η περιοχή εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα δημογραφικής συρρίκνωσης, οικονομικής πίεσης καθώς και περιορισμένες ευκαιρίες για νέους και μικρές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα σε ορεινές ή μειονεκτικές περιοχές.
Ως ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, με συνεχείς παρεμβάσεις και επίκαιρες ερωτήσεις στη Βουλή, έχουμε αναδείξει την ανάγκη να περάσουν οι εξαγγελίες επιτέλους στην πράξη. Προτείνουμε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο πολιτικών: Σύσταση Επιτροπής Παρακολούθησης με χρονοδιαγράμματα και δείκτες προόδου για διαφάνεια και ετήσια αξιολόγηση. Παροχή στοχευμένων κινήτρων σε μικρούς παραγωγούς, ιδιαίτερα στις ορεινές περιοχές, για παραγωγή, μεταποίηση και αξιοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Μέτρα ενίσχυσης της γεννητικότητας και στήριξης των νέων οικογενειών σε ακριτικές ή μειονεκτικές ζώνες. Οριζόντιες πολιτικές κοινωνικής συνοχής χωρίς διακρίσεις για όλους τους πολίτες. Επενδύσεις σε υποδομές, εκπαίδευση και κατάρτιση, ώστε οι νέοι να βρίσκουν πραγματικές ευκαιρίες ανάπτυξης στην περιοχή.
Πώς φαντάζεστε την Ξάνθη και τη Θράκη σε πέντε ή δέκα χρόνια; Υπάρχει τρόπος να ξεφύγουμε από την περιθωριακή διάσταση και την υστέρηση; Με τι τρόπο;
Η Ξάνθη και η Θράκη έχουν πολλά πλεονεκτήματα, όπως τη γεωγραφική τους θέση, τον φυσικό πλούτο, το πανεπιστήμιο και την πολυπολιτισμικότητά τους. Μακροπρόθεσμα, η περιοχή μας θα μπορούσε να χτίσει πάνω σε αυτά τα πλεονεκτήματα, και να αποκτήσει πραγματική εξωστρέφεια. Μπορούμε να γίνουμε οικονομικός και κοινωνικός κόμβος μεταξύ της Ευρώπης και της Ασίας, ιδιαίτερα λόγω της εγγύτητας μας με την Τουρκία. Σε ασταθές διεθνές περιβάλλον, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το ανθρώπινο δυναμικό που έχει εμπειρία συνύπαρξης και εξωστρέφειας έτσι ώστε να ξεφύγουμε από την τωρινή μας υστέρηση, και να γίνουμε οι εκπρόσωποι μιας νέας Ελλάδας που ισορροπεί πετυχημένα μεταξύ Δύσης και Ανατολής.
Ποιες παραμέτρους ή πρωτοβουλίες θεωρείτε κομβικές για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής;
Η Θράκη είναι παζλ της υπόλοιπης Ελλάδας, παρόλο που κάποιοι το ξεχνούν. Η οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας εξαρτάται από παράγοντες όπως η δομή της παραγωγής, το επίπεδο των επενδύσεων και η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού. Στη δομή της παραγωγής, για να υπάρξει πραγματική και βιώσιμη πρόοδος, είναι απαραίτητο να δοθεί έμφαση σε τομείς που δημιουργούν υψηλή προστιθέμενη αξία, όπως η μεταποίηση και οι νεότερες τεχνολογίες. Σε μακροχρόνιο ορίζοντα η Ξάνθη, πρέπει να ενισχύσει τη παραγωγικότητα και να γίνουν επενδύσεις σε τομείς όπως η αγροδιατροφή και η πράσινη ενέργεια. Σε βραχυχρόνιο ορίζοντα, η Ξάνθη έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει έναν ποιοτικό και βιώσιμο, δωδεκάμηνο τουρισμό, επενδύοντας στον συνεδριακό και τον οικοτουρισμό.
Και για τους δυο ορίζοντες, η δημιουργία συστημάτων και δικτύων γνώσης (knowledge networks), για την διασύνδεση των επιχειρήσεων με την παραγωγή, είναι κομβικής σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής μας. Η επιτυχής ανάπτυξη ενός οικοσυστήματος γύρω από πανεπιστήμια και επιχειρήσεις, θα συμβάλλει τα μέγιστα στην απορρόφηση επενδύσεων με παραγωγικό προσανατολισμό, ενώ η παραγωγή έρευνας και καινοτομίας θα βοηθήσει εργαζόμενους και επιχειρήσεις να προσαρμοστούν στις αλλαγές της νέας εποχής.
Σε αυτούς τους στόχους, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο έχει σημαντικό ρόλο, συνδέοντας την εκπαίδευση με την αγορά εργασίας και κρατώντας τους νέους στη περιοχή. Είναι λοιπόν κρίσιμο να υπάρχει χρηματοδότηση της πρωτογενούς και δευτερογενούς έρευνας με αυστηρά κριτήρια, μέσα σε μια γενικότερη στρατηγική που αντιλαμβάνεται την εκπαίδευση ως μοχλό καινοτομίας και όχι απλά κατανάλωσης.
Η Ξάνθη συχνά προβάλλεται ως παράδειγμα ειρηνικής συνύπαρξης πλειονότητας και μειονότητας. Στην πράξη όμως υπάρχουν ακόμα παράλληλοι κόσμοι. Ποιες είναι οι δικές σας προτάσεις για να σπάσουν αυτά τα τείχη και να υπάρξει πραγματική, ειλικρινής και κυρίως ανεμπόδιστη συνύπαρξη;
Οι διαχωρισμοί που υπάρχουν στην κοινωνία της Ξάνθης προέρχονται από παλιές, παραδοσιακές συνήθειες που συνεχίζουν να υπάρχουν δίπλα στις πιο σύγχρονες μορφές ζωής. Η συνύπαρξη στην Ξάνθη μπορεί να γίνει πιο ουσιαστική αν φορείς, σχολεία και θεσμοί ενισχύσουν τον διάλογο, τη συνεργασία και τη συμμετοχή όλων σε κοινές δράσεις.
Πραγματική αρμονία μπορεί να υπάρξει μόνο μέσα από βιώσιμη ανάπτυξη και την αίσθηση ότι οι νόμοι εφαρμόζονται με τον ίδιο τρόπο για όλους, ανεξάρτητα από τη θέση τους σε οποιαδήποτε κοινωνική ομάδα.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι το ΠΑΣΟΚ–Κίνημα Αλλαγής άνοιξε τον δρόμο για αυτή τη νέα πραγματικότητα: ξήλωσε τις μπάρες, έδωσε πρόσβαση στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση της μουσουλμανικής μειονότητας και δημιούργησε προοπτικές για μια νέα γενιά που μπορούσε επιτέλους να ονειρευτεί και να αλλάξει τη μοίρα της.
Παράλληλα, φρόντισε να προστατεύσει τις τοπικές παραδόσεις, στηρίζοντας τη λειτουργία των τζαμιών και τις θρησκευτικές πρακτικές, ενώ άνοιξε νέους ορίζοντες στους νέους που ενσωματώθηκαν στη σύγχρονη κοινωνία της πληροφορίας. Έτσι διαμορφώθηκε μια γενιά που αντιλαμβάνεται τον εαυτό της πρωτίστως ως Έλληνα πολίτη και συμμετέχει ισότιμα στην καθημερινή ζωή. Ακόμη και σήμερα, ο πρόεδρος Νίκος Ανδρουλάκης δίνει χώρο και ρόλο σε στελέχη της νέας γενιάς της μειονότητας, ώστε να εργαστούν ουσιαστικά και ποιοτικά, συμβάλλοντας στην άρση των παράλληλων κόσμων που εξακολουθούν να υπάρχουν.
Πώς αξιολογείτε τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις σε εθνικό επίπεδο και κατά πόσο επηρεάζουν άμεσα τη Θράκη και την Ξάνθη; Θεωρείτε ότι δημιουργείται χώρος για νέες πολιτικές δυνάμεις που θα εκφράσουν την κοινωνία της Ξάνθης ή οι παραδοσιακές κομματικές γραμμές εξακολουθούν να κυριαρχούν και να ανταποκρίνονται στις επιδιώξεις των πολιτών;
Οι τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις σε εθνικό επίπεδο αποτυπώνουν μια εμφανή κόπωση του πολιτικού συστήματος. Παρά τη διατήρηση της κυβερνητικής πλειοψηφίας, η αυξανόμενη αποχή και η διάχυτη δυσπιστία των πολιτών δείχνουν ότι ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας δεν αισθάνεται πολιτικά εκφρασμένο. Αν και το πολιτικό σκηνικό χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλών κομμάτων, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι περίπου το 26% των πολιτών παραμένει αναποφάσιστο, γεγονός που επηρεάζει ουσιαστικά την εκλογική εικόνα και δημιουργεί αποκλίσεις στις προβλέψεις.
Η κοινωνία της Ξάνθης έχει βιώσει τις αρνητικές συνέπειες των αποκλεισμών στην κοινωνική και οικονομική ζωή, γνωρίζοντας καλά ότι μόνο το ΠΑΣΟΚ εργάστηκε ουσιαστικά για την άρση τους. Με την ίδια προσήλωση, το ΠΑΣΟΚ Κίνημα Αλλαγής αντιμετωπίζει σήμερα τα σύγχρονα προβλήματα που απασχολούν τους πολίτες που αισθάνονται πως μένουν “εκτός” μιας οικονομίας που ευνοεί όσους διαθέτουν ισχυρούς δεσμούς με την εξουσία και τους λεγόμενους «δικούς μας ανθρώπους».
Αν έπρεπε να ορίσετε σήμερα τις βασικές πολιτικές/κοινωνικές/οικονομικές προτεραιότητες για την Ξάνθη, ποιες θα ήταν; Αναφέρετε επιγραμματικά τους πέντε βασικούς άξονες, κατά τη γνώμη σας.
Στη Συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής για την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, που πραγματοποιήθηκε στην Κομοτηνή στις 15 Μαρτίου 2025, τονίστηκαν οι βασικές πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές προτεραιότητες για την Ξάνθη.
Πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η αναδιάρθρωση του παραγωγικού μοντέλου, με έμφαση στη διαφοροποίηση της τοπικής οικονομίας, την ενίσχυση του αγροδιατροφικού τομέα, της μεταποίησης και των ψηφιακών υπηρεσιών, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από δραστηριότητες χαμηλής παραγωγικότητας. Δεύτερον, η επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο και η ουσιαστική διασύνδεση του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης με την επιχειρηματικότητα θα ενισχύσει την καινοτομία και θα συμβάλει στη συγκράτηση νέων επιστημόνων στην περιοχή. Τρίτον, η ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και της πολυπολιτισμικής ένταξης, μέσα από πολιτικές ισότητας, ένταξης και ενεργού συμμετοχής όλων των κοινωνικών ομάδων. Τέταρτον, η έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τον οικοτουρισμό και την κυκλική οικονομία, μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός περιφερειακής αναγέννησης. Τέλος, η αναβάθμιση των υποδομών και ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα ενισχύσουν τη συνδεσιμότητα, την εξωστρέφεια και τη θεσμική αποτελεσματικότητα της τοπικής διακυβέρνησης.
