Ο περιφερειακός σύμβουλος ΑΜΘ και έμπειρος δικηγόρος αναφέρεται στο μέλλον του νομού και της Θράκης, την υλοποίηση του σχεδίου της Διακομματικής και την ανάγκη να δοθεί νέα πνοή στην τοπική ανάπτυξη
Ελένη Διαφωνίδου
ediafonidou@empros.gr
Στο πλαίσιο του ανοιχτού διαλόγου «Η Ξάνθη μιλά στο “Ε” – Πρόσωπα, ιδέες, προοπτικές», ο Κώστας Κουρτίδης, δικηγόρος, περιφερειακός σύμβουλος ΑΜΘ και πρώην αντιπεριφερειάρχης Ξάνθης, επιστήμονας και αιρετός δραστήριος και ενεργός σε όσες θέσεις υπηρέτησε και υπηρετεί, μιλά για την πορεία και τα αποτελέσματα της Διακομματικής Επιτροπής για τη Θράκη, την ανάγκη συλλογικής δράσης και θεσμικής συνεργασίας, αλλά και το προσωπικό του όραμα για μια Ξάνθη που θα βασίζεται στην καινοτομία, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.
Με λόγο τεκμηριωμένο και ρεαλιστικό, ο κ. Κουρτίδης αναδεικνύει τις προκλήσεις και τις προοπτικές της περιοχής, υπογραμμίζοντας ότι η πρόοδος απαιτεί σχέδιο, συνεργασία και πίστη στις δυνατότητες του τόπου.
Η διακομματική επιτροπή για τη Θράκη είχε δεσμευθεί σε πολιτικές και παρεμβάσεις που θα ενίσχυαν την κοινωνική συνοχή και την ανάπτυξη της περιοχής. Τέσσερα χρόνια μετά, πώς αξιολογείτε τα αποτελέσματα για την Ξάνθη; Ποιες πρωτοβουλίες θεωρείτε ότι μπορούν να στηρίξουν το σύνολο της τοπικής κοινωνίας, ανεξάρτητα από καταγωγή, γλώσσα ή θρησκεία;
Η Διακομματική Επιτροπή πρότεινε πέντε άξονες στρατηγικού αναπτυξιακού σχεδιασμού για την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Από το έτος 2021 που αποτυπώθηκαν οι προτάσεις αυτές μέχρι σήμερα υλοποιήθηκαν πολλές από αυτές και αναφέρω ενδεικτικά την ανάπτυξη δενδρωδών καλλιεργειών, την έναρξη του έργου της άρδευσης της νοτιοανατολικής Ξάνθης, την παράδοση των εκτάσεων στους αγρότες στον αναδασμό του Ερασμίου (1ος άξονας), την κατασκευή της νέας γέφυρας του Έβρου, την κατασκευή καθέτων αξόνων και ειδικότερα του Δημαρίου-Ρουντοζέμ, την αξιοποίηση του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρουπόλεως, τα έργα ανάπτυξης δικτύου φυσικού αερίου (2ος άξονας), αναπτυξιακό νόμο με φορολογικά κίνητρα, την ανάπτυξη θερμοκοιτίδων νεανικής και νεοφυούς επιχειρηματικότητας από το ΔΠΘ (3ος άξονας), κίνητρα για μετεγκατάσταση στον Έβρο, την ενθάρρυνση των ολοήμερων σχολείων (4ος άξονας), την ενθάρρυνση του διασυνοριακού τουρισμού (5ος άξονας). Υπάρχει θετική έκβαση από την υλοποίηση τμήματος των προτάσεων της επιτροπής, αλλά χρειάζεται να γίνουν πλήθος άλλων παρεμβάσεων, έργων και πρωτοβουλιών με σκοπό να υλοποιηθεί ο σχεδιασμός.
Αυτό που λείπει στην Ξάνθη είναι μία οργανωμένη συνεργατική πολιτική των θεσμικών φορέων και του ιδιωτικού τομέα, για την αξιοποίηση των Εθνικών πόρων και Ευρωπαϊκών κονδυλίων. Οφείλουμε λοιπόν να εργαστούμε όλοι μαζί συλλογικά, για την υλοποίηση των προτάσεων του πορίσματος. Για παράδειγμα όταν το ΔΠΘ έκανε τα κύτταρα επιχειρηματικότητας συνεργάστηκε με την Κυβέρνηση, την Περιφέρεια και άλλους φορείς και υλοποιήθηκαν.
Πώς φαντάζεστε την Ξάνθη και τη Θράκη σε πέντε ή δέκα χρόνια; Υπάρχει τρόπος να ξεφύγουμε από την περιθωριακή διάσταση και την υστέρηση; Με τι τρόπο;
Το όραμα μου για στην Ξάνθη επικεντρώνεται στην ολοκλήρωση των αναδασμών και την άρδευση όλων των αγρών και την αξιοποίηση της γεωργίας ακριβείας. Σκοπός είναι βέβαια να αναπτυχθούν και οι πολυετείς καλλιέργειες, όπως ελαιόδεντρα, ακτινίδια, φουντουκιές κλπ. Ο πρωτογενής τομέας θα συνδεθεί με άλλους παραγωγικούς κλάδους, όπως η μεταποίηση και ο τουρισμός, για τη δημιουργία προϊόντων προστιθέμενης αξίας και την ενίσχυση της εξωστρέφειας.
Σε συνεργασία με το τμήμα Μεταφοράς Τεχνολογίας και τον Ευρωπαϊκό Κόμβο Ψηφιακής Καινοτομίας (EDIH) του ΔΠΘ για την ενίσχυση της καινοτομίας στις τοπικές επιχειρήσεις. μπορούμε να στραφούμε σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας με προϊόντα προστιθέμενης αξίας, καθιστώντας τα ανταγωνιστικά στις διεθνείς αγορές. Η πλήρης ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών στην παραγωγή (Βιομηχανία 4.0), αυξάνει την αποτελεσματικότητα και μειώνει το κόστος.
Ως Ξάνθη μπορούμε να στραφούμε σε ποιοτικό, βιώσιμο τουρισμό καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, με έμφαση σε ειδικές μορφές (π.χ., ιαματικός, γαστρονομικός, συνεδριακός τουρισμός), πέρα από το παραδοσιακό “ήλιος και θάλασσα”. Η ενίσχυση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας μέσω προγραμμάτων για τη δημιουργία ξενοδοχείων και ξενώνων θα αυξήσει τις δυνατότητες με την παράλληλη βέβαια ανάπτυξη των υποδομών.
Με αυτά τα βήματα, η Ξάνθη μπορεί να μετατραπεί σε κέντρο βιώσιμης ανάπτυξης και σε πρότυπο περιφερειακής πολιτικής για όλη τη χώρα.
Ποιες παραμέτρους ή πρωτοβουλίες θεωρείτε κομβικές για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής;
Η γεωπολιτική θέση της Ξάνθης, κοντά στα σύνορα και με πρόσβαση σε σημαντικούς οδικούς και θαλάσσιους άξονες, αποτελεί βασικό πλεονέκτημα. Πρέπει να αναπτυχθούν οι υποδομές, να γίνει ο κάθετος άξονας από το Δήμαριο, καθώς και μαρίνες σκαφών με δυνατότητες για υδροπλάνα. Η Παλιά Πόλη της Ξάνθης, με τον παραδοσιακό της χαρακτήρα, αποτελεί σημαντικό πολιτιστικό πόλο έλξης, πλην όμως πρέπει να ενταχθούν οι πολιτιστικοί και φυσικοί πόροι της περιοχής σε ένα συνολικό τουριστικό αντικείμενο. Η παροχή ισχυρών φορολογικών κινήτρων για επενδύσεις πρέπει να ενταθεί.
Έχουμε άπειρες δυνατότητες, αλλά χρειαζόμαστε κάτι άμεσο. Για παράδειγμα το στρατόπεδο Αναλογίδη στην περιοχή Σταυρούπολης πρέπει να αξιοποιηθεί πλέον και να γίνει Πανεπιστημιακή Σχολή, για να αναπτυχθεί αυτή η περιοχή που το δικαιούται.
Παράλληλα πρέπει να υπάρξει πολεοδομικός σχεδιασμός για να μπορούν κυρίως τα νέα ζευγάρια να αγοράζουν νέες και πιο φθηνές κατοικίες με καλύτερες δυνατότητες διαβίωσης.
Η Ξάνθη συχνά προβάλλεται ως παράδειγμα ειρηνικής συνύπαρξης πλειονότητας και μειονότητας. Στην πράξη όμως υπάρχουν ακόμα παράλληλοι κόσμοι. Ποιες είναι οι δικές σας προτάσεις για να σπάσουν αυτά τα τείχη και να υπάρξει πραγματική, ειλικρινής και κυρίως ανεμπόδιστη συνύπαρξη;
Έχουν γίνει άλματα στη βελτίωση των σχέσεων και την ανάπτυξη της συνύπαρξης μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων. Δεν ξεχνάμε ποτέ την Κυβέρνηση της ΝΔ με πρωθυπουργό των Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, που κατήργησε μεροληπτικά μέτρα και ανακοίνωσε μια νέα προσέγγιση απέναντι στη μειονότητα, η οποία πλέον καθοδηγείται απόλυτα από τις αρχές της «ισότητας ενώπιον του νόμου» και της «ισοπολιτείας». Αυτή η προσέγγιση εφαρμόστηκε για πρώτη φορά μέσω μιας νέας στρατηγικής περιφερειακής ανάπτυξης για τις παραμεθόριες περιοχές, η οποία ξεκίνησε αμέσως μετά την υποβολή των τότε «Πορισμάτων της Διακομματικής Επιτροπής για τις Παραμεθόριες Περιφέρειες» στο Ελληνικό Κοινοβούλιο το 1992. Από τότε μέχρι σήμερα οι σχέσεις έχουν αναπτυχθεί με απόλυτο σεβασμό του ενός προς τον άλλο.
Πλέον η νέα γενιά γνωρίζει και σέβεται τις πεποιθήσεις, τις πρακτικές και τον πολιτισμό του άλλου και έχει οικοδομήσει μια βάση ανοχής και κατανόησης από νωρίς. Βλέπω πλέον ότι σταδιακά εξαλείφονται τα στερεότυπα και οι παρανοήσεις. Αυτό που είναι κομβικό είναι η συνεργασία σε κοινωνικά, ανθρωπιστικά ή κοινοτικά έργα για την ενίσχυση και ανάδειξη των κοινών στόχων που έχουμε.
Πώς αξιολογείτε τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις σε εθνικό επίπεδο και κατά πόσο επηρεάζουν άμεσα τη Θράκη και την Ξάνθη; Θεωρείτε ότι δημιουργείται χώρος για νέες πολιτικές δυνάμεις που θα εκφράσουν την κοινωνία της Ξάνθης ή οι παραδοσιακές κομματικές γραμμές εξακολουθούν να κυριαρχούν;
Παρόλες τις διάφορες απανωτές κρίσεις (οικονομική, μεταναστευτική, υγειονομική), η σταθερότητα έχει διατηρηθεί. Βέβαια η Ξάνθη αντιμετωπίζει εδώ και πολλά χρόνια μια σοβαρή οικονομική κρίση με αντιφάσεις, δηλαδή ενώ έχουμε υψηλή ανεργία υπάρχει έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού προσωπικού.
Σε εθνικό επίπεδο, το πολιτικό σύστημα χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των υφιστάμενων κομμάτων, με το κυβερνών να διατηρεί την πρωτοκαθεδρία αφού έχει σαφή και συγκεκριμένη πολιτική. Υπάρχουν ανεξάρτητες πρωτοβουλίες αφού υπάρχει ανάγκη για έκφραση των τοπικών αναγκών, ωστόσο η πολιτική τους επιρροή στο εθνικό σκηνικό είναι περιορισμένη. Ας μην ξεχνούμε ότι από την Ξάνθη ξεκίνησε ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής, ο οποίος όμως ξεπερνούσε όμως κατά πολύ εκείνη την εποχή σε σχεδιασμό και ιδεολογία. Όλες οι πολιτικές δυνάμεις ανεξάρτητα που ανήκουν, θεσμικοί φορείς και ιδιώτες πρέπει να είμαστε ενωμένοι με σκοπό την ανάπτυξη και δημιουργία του τόπου μας.
Αν έπρεπε να ορίσετε σήμερα τις βασικές πολιτικές/κοινωνικές/οικονομικές προτεραιότητες για την Ξάνθη, ποιες θα ήταν; Αναφέρετε επιγραμματικά τους πέντε βασικούς άξονες, κατά τη γνώμη σας.
Οι πέντε άξονες της διακομματικής για τη Θράκη, οι οποίοι συνοδεύονται από συγκεκριμένα μέτρα αποτελούν και τις προτεραιότητες, οι οποίες πρέπει να υλοποιηθούν. Αυτοί οι άξονες, που έχουν και θεσμικό υπόβαθρο είναι οι εξής:
- Αναδιαμόρφωση του πρωτογενή τομέα της Θράκης και ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής του παραγωγικού μοντέλου της περιοχής.
- Ενεργειακή και περιβαλλοντική αναβάθμιση της Θράκης σε συνδυασμό με ένα σύγχρονο δίκτυο υποδομών.
- Αναδιάταξη του εργασιακού, οικονομικού και επενδυτικού μοντέλου για μία καινοτόμα και βιώσιμη ανάπτυξη στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.
- Δημιουργία ενός δυναμικού οικοσυστήματος κοινωνικής, πολιτιστικής και οικονομικής ανάπτυξης.
- Διαπεριφερειακή και διασυνοριακή συνεργασία: η Θράκη ως brand name
Περαιτέρω οφείλουμε να επικαιροποιήσουμε τις δράσεις αυτών βάσει των νέων συνθηκών και να προσθέσουμε και καινούργιες. Π.χ. η Ελλάδα αποτελεί παράδειγμα σταθερότητας και πάρα πολλοί πολίτες τρίτης ηλικίας από την ΕΕ και άλλες χώρες αποφασίζουν να έρθουν και να αγοράσουν σπίτια για να κατοικήσουν για το υπόλοιπο της ζωής τους. Εάν λοιπόν προβούμε μεθοδικά σε ένα συνολικό τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό, με ιδιωτικές υπηρεσίες για την τρίτη ηλικία θα μπορέσουμε να έχουμε ένα θετικό πρόσημο, νέες θέσεις εργασίας και ανάπτυξη.
Πώς μπορεί η Ξάνθη να μετατρέψει την πλούσια πολυπολιτισμική της ταυτότητα και τη γεωγραφική της θέση σε κινητήριες δυνάμεις για τη βελτίωση της συνολικής ευημερίας των κατοίκων της;
Η Ξάνθη υπερτερεί ανέκαθεν στον πολιτισμό. Οραματίζομαι να ενισχυθούν περαιτέρω τα υπάρχοντα πολιτιστικά χαρακτηριστικά της, για να μετατραπεί σε πνευματικό φάρο. Έχουμε πλούσια λαϊκή παράδοση, ιστορική και αρχιτεκτονική κληρονομιά, πολιτιστικούς χώρους και πολλαπλές εκδηλώσεις. Εάν ενισχυθούν και αξιοποιηθούν οργανωμένα θα υπάρξει θετικό πρόσημο στους συμπολίτες μας. Η προβολή και η αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και των σύγχρονων πτυχών της Ξάνθης θα συνδράμει στην ανάπτυξη και την ανάδειξή της και κυριότερο θα δώσει δύναμη και περηφάνεια σε όλους εμάς που ζούμε σε αυτή.
