Ο διακεκριμένος δημοσιογράφος, «πρύτανης» του αστυνομικού ρεπορτάζ και συγγραφέας μιλά στο «Ε» με αφορμή τον κύκλο αίματος που «άνοιξε» η βεντέτα στα Βορίζια της Κρήτης-«Αν θέλει η κυβέρνηση, μπορεί να εκλείψει, να τελειώσει αυτό το βάρβαρο έθιμο που λέγεται βεντέτα», τονίζει στο «Ε»
Τον κύκλο του αίματος «άνοιξε» η βεντέτα στα Βορίζια, στους πρόποδες του Ψηλορείτη, όταν δύο οικογένειες από την ορεινή Κρήτη επέλεξαν να λύσουν τις διαφορές τους με τα όπλα. Σύμφωνα με όσα μεταδίδονται, η βεντέτα ξεκίνησε όταν ένας 26χρονος από τη μία οικογένεια αγόρασε ένα οικόπεδο και έχτισε το σπίτι του σε μια περιοχή που η άλλη οικογένεια θεωρούσε δική της. Η εξέλιξη αυτή είχε ως αποτέλεσμα η δεύτερη οικογένεια να βάλει μια βόμβα τα ξημερώματα του Σαββάτου στην είσοδο του νεόδμητου σπιτιού προκαλώντας του σοβαρές ζημιές. Το πρωί του Σαββάτου έγινε ανταλλαγή πυροβολισμών αφήνοντας πίσω δύο νεκρούς, την αδερφή του 26χρονου και έναν 39χρονο από την άλλη οικογένεια. Οι διαφορές για τα βοσκοτόπια που έχουν οι δύο οικογένειες ξεκινούν από παλιά … με αποτέλεσμα να μετράμε σήμερα τραυματίες, μα και απώλειες απλών ανυπεράσπιστων ανθρώπων.
Ο «πρύτανης» του αστυνομικού ρεπορτάζ, Πάνος Σόμπολος που έχει ασχοληθεί και συγγραφικά με τις βεντέτες μιλώντας στο «Ε» τονίζει πως πρόκειται για ένα πανάρχαιο έθιμο πλέον. Συγκεκριμένα, εξηγεί πως υπήρχε η βεντέτα, όταν δεν μιλούσαμε για δικαιοσύνη, ούτε για νόμους, αλλά από τότε που εμφανίστηκαν τα δικαστήρια και η δικαιοσύνη γενικότερα, η βεντέτα σιγά σιγά άρχισε να μειώνεται και φυσικά σε πολλές χώρες συνεχίζεται, αλλά εθιμικά.
Στην Κρήτη δεν τελείωσε η βεντέτα
«Βεντέτες είχαμε από τότε που δημιουργήθηκε ο άνθρωπος και συνεχίζονται και σήμερα σε κάποιες χώρες. Στην Ελλάδα η βεντέτα συνεχίστηκε και ‘’άνθισε’’ σε δύο περιοχές, στην Κρήτη και τη Μάνη, αν και η υπόλοιπη Ελλάδα είχε βεντέτες-δεν ήταν μόνο σε αυτές τις δύο-. Με την πάροδο των δεκαετιών σιγά σιγά στη Μάνη – γινόταν ο χαμός- εξέλειψε αυτό το φαινόμενο, δεν είχαμε αυτό που συνηθίζαμε να λέμε μανιάτικη βεντέτα, τέλειωσε, όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Στην Κρήτη, ωστόσο δεν τελείωσε και ούτε θα τελειώσει», όπως παρατηρεί ο ίδιος.
Ο κ. Σόμπολος το αποδίδει σε δύο παράγοντες, σε δύο λέξεις, όπλα και παιδεία. Θεωρεί πως, αν εκλείψουν τα όπλα από τα σπίτια των Κρητικών και κυρίως στις ορεινές περιοχές, τότε τα πράγματα θα πάνε πολύ καλύτερα. Επίσης, κατά την γνώμη του, αν υπάρξει και παιδεία -δεν υπάρχει αυτή που έπρεπε να υπάρχει-, τα πράγματα θα πάνε προς το καλύτερο και θα ξεχαστεί πλέον το φαινόμενο που λέγεται βεντέτα, εκδίκηση.
Η προσωπική εμπειρία του κ. Σόμπολου στον τόπο του δράματος
«Στην Κρήτη έχω πάει πάρα πολλές φορές σε τέτοια εγκλήματα, βεντέτες. Μάλιστα θυμάμαι μία φορά που ήμασταν με συναδέλφους και περνούσαν πάνω από το κεφάλι μας οι σφαίρες των δύο αντιμαχόμενων οικογενειών, πυροβολούσε η μία από την μία πλευρά, η άλλη από την άλλη, ενώ εμείς στεκόμασταν στη μέση. Όταν πήγα να γράψω το βιβλίο, έκανα και έρευνα πάνω σε άλλες υποθέσεις βεντέτας σε αρχεία της τότε χωροφυλακής, σε δικαστικές αποφάσεις. Υπήρχαν ομολογουμένως πάρα πολλές υποθέσεις βεντέτας παλιότερα. Με την πάροδο των ετών έχουν μειωθεί και στην Κρήτη τα κρούσματα, τα περιστατικά, δεν είναι όπως ήταν παλιά- όταν εγώ έκανα ρεπορτάζ και έτρεχα προς τις διάφορες περιοχές της Κρήτης-, μειώθηκαν», όπως υπογραμμίζει ο ίδιος.
Στο βιβλίο που έχει τον τίτλο «Βεντέτες: Εγκλήματα βεντέτας στην Ελλάδα» ο κ. Σόμπολος επισημαίνει πως αναφέρει ως πρώτη υπόθεση την σφαγή στα Βορίζια, την τοποθεσία δηλαδή που έγινε και αυτό σήμερα.
Οι «ρίζες» στην σφαγή στα Βορίζια του 1955: Πάνω από 30 οι υποθέσεις στο βιβλίο «Βεντέτες. Εγκλήματα βεντέτας στην Ελλάδα»
Μεταφέροντας όσα λένε οι συνάδελφοι του που κάνουν ρεπορτάζ σήμερα, ενημερώνει πως κάποιοι είχαν συγγενείς από αυτούς που είχαν πάρει μέρος τότε στην σφαγή στα Βορίζια.
«Το 1955 έγινε η μεγάλη σφαγή στα Βορίζια. Τότε κάποιος είχε πάει και έκοψε ξύλα στο δάσος χωρίς να έχει πάρει άδεια, φόρτωσε το αυτοκίνητο. Το είπαν στον δασάρχη, έγιναν φασαρίες και τελικά σκότωσαν τον δασάρχη. Συνολικά 6 ήταν οι νεκροί τότε και 14 οι τραυματίες μέσα σε δύο ώρες. Ο λόγος ήταν επειδή έκοψε ξύλα ένας από τους χωριανούς εκεί. Στο βιβλίο ‘’Βεντέτες. Εγκλήματα βεντέτας στην Ελλάδα’’ έχω πάνω από 30 τέτοιες υποθέσεις και κυκλοφορεί σε όλα τα βιβλιοπωλεία της Ελλάδας από τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ», συμπληρώνει με ακρίβεια ο κ. Σόμπολος.
Ο ρόλος της κυβέρνησης και η δράση της αστυνομίας
Ακολούθως αναφερόμενος στον ρόλο της αστυνομίας μπροστά σε μία τέτοια θλιβερή και επώδυνη εικόνα υποστηρίζει πως δεν κάνει αυτό που έπρεπε να κάνει για διάφορους λόγους, όμως όπως έχει πει και επαναλαμβάνει τώρα, «πρέπει η κυβέρνηση να τολμήσει να παραμερίσει το πολιτικό κόστος και να ασχοληθεί με αυτό το αιμοτοκύλισμα της βεντέτας που κάθε τόσο βλέπουμε στην Κρήτη», όπως λέει.
Π. Σόμπολος: «Μία εκστρατεία, μία σταυροφορία κυβέρνηση-πολιτεία σε συνεργασία με την εκκλησία της Κρήτης και να πουν ‘’stop’’ τα όπλα»
Βέβαια, ο κ. Σόμπολος ομολογεί πως η υπόθεση αυτή έχει πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση, τους βουλευτές, για όλους. Διαπιστώνει πως, αν πάνε κόντρα στην βεντέτα, δεν θα παίρνουν ψήφους συμπεραίνοντας πως για αυτό τον λόγο δεν θέλουν να το τολμήσουν.
«Να κηρύξουν μία εκστρατεία, μία σταυροφορία κυβέρνηση-πολιτεία σε συνεργασία με την εκκλησία της Κρήτης και να πουν ‘’stop’’ τα όπλα. Να τολμήσει η κυβέρνηση να απομακρύνει τα όπλα, να βάλει την αστυνομία να αφαιρέσει τα όπλα από όλα τα σπίτια των Κρητικών. Στις ορεινές περιοχές δεν έχουν μόνο ένα ή δύο όπλα, αλλά πολλά. Οπότε είναι σημαντικό να τα μαζέψουν, να τελειώσει όλο αυτό», όπως διευκρινίζει.
Το όπλο δεν είναι ό,τι καλύτερο ούτε «για ασφάλεια»
Κλείνοντας, δηλώνει πως είναι σημαντικό να καταλάβουν κι αυτοί οι ίδιοι με την παιδεία και την ευαισθητοποίηση πως το όπλο δεν είναι ό,τι καλύτερο, γιατί έχουν το όπλο ως σύμβολο, κοιμούνται και το έχουν κάτω από το μαξιλάρι «για ασφάλεια», όπως λένε.
«Εγώ θεωρώ πως, αν θέλει η κυβέρνηση, μπορεί να εκλείψει, να τελειώσει αυτό το βάρβαρο έθιμο που λέγεται βεντέτα. Να δούμε θα το τολμήσει ή θα υπολογίσει και αυτή όπως και οι προηγούμενες το πολιτικό κόστος και δεν θα προχωρήσει σε τίποτε; Είναι θέμα των εγκληματολόγων, αλλά εγώ μιλώ σύμφωνα με την εμπειρία μου, μιας και έχω καλύψει τόσα περιστατικά στην Κρήτη και σε διάφορες άλλες περιοχές της χώρας», όπως συμπεραίνει ο κ. Σόμπολος.
