Χ. Μπουγιουκλού: «Να αναζητήσουμε την πραγματική τέχνη, να δούμε τι μπορεί να μας προσφέρει»

Από ΕΜΠΡΟΣ

Δημοσιεύτηκε στις 31 Οκτωβρίου 2025

Στο «Ε» μιλά ο ερευνητής-θεατρολόγος και συγγραφέας με καταγωγή από τα Σήμαντρα Ξάνθης ξεκινώντας από την κυκλοφορία του νέου του βιβλίου «Ψίθυροι του Παρελθόντος»-Ο ίδιος αναφερόμενος στη θέση της μειονότητας στην Ξάνθη τόνισε: «Είναι σημαντικό να αναδειχθεί μία μειονότητα, που θα συμμετέχει στα κοινά, θα έχει δυναμική παρουσία και φυσικά χωρίς να εξαλείφει τον εαυτό της, τις παραδόσεις της»

Ο Χασάν Μπουγιουκλού από τα Σήμαντρα Ξάνθης εργάζεται ως θεατρολόγος στη δημόσια εκπαίδευση, ενώ ασχολείται και με μεταφράσεις έργων γνωρίζοντας άριστα την ελληνική και τουρκική γλώσσα. Επίσης, τον έχουμε συναντήσει κι ως σεναριογράφο και ηθοποιό στην ταινία «Κοτόσουπα», μία ταινία που δημιουργήθηκε από Ξανθιώτες καλλιτέχνες γνωρίζοντας μεγάλη αναγνωσιμότητα σε φεστιβάλ του εξωτερικού. Επίσης, έχει αναλύσει με επιτυχία την γλώσσα και τη λαϊκή παράδοση των πομάκων στο πλαίσιο της εκδήλωσης με θέμα «Η πολιτιστική κληρονομιά των Πομάκων – Αφιέρωμα στον Πέτρο Θεοχαρίδη (1934-2024)» στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης.

Στο «Ε» παρουσιάζει το νέο του βιβλίο με τίτλο «Ψίθυροι του Παρελθόντος» που κυκλοφορεί τη Δευτέρα 3 Νοεμβρίου. Ως έναυσμα για τον ίδιο στάθηκε η επιθυμία του να γνωρίσει καλύτερα τη Θεσσαλονίκη. Χρησιμοποιώντας το τρίτο πρόσωπο βάζει έναν φοιτητή να μιλήσει για να μπορέσει να δει με αυτό τον τρόπο ο κάθε αναγνώστης τον εαυτό του στην θέση αυτού ακριβώς του φοιτητή.

Στο «Ε» ο ερευνητής-θεατρολόγος-συγγραφέας μιλά για τον «χώρο» που δίνουμε σήμερα στην τέχνη, τη συγγραφή και την ανάγνωση εξηγώντας στη συνέχεια τους λόγους που τον οδήγησαν να μπει στον χώρο της πολιτικής.

Ποια ήταν η βασική έμπνευση πίσω από το νέο σας βιβλίο και τι θέλατε να επικοινωνήσετε στους αναγνώστες μέσα από αυτό το έργο;

Ο τίτλος του βιβλίου είναι «Ψίθυροι του Παρελθόντος». Πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα, ουσιαστικά είναι μικρές αφηγήσεις ενός φοιτητή, ο οποίος ζει τους τελευταίους τρεις μήνες στη Θεσσαλονίκη. Του δίνεται μία ευκαιρία μέσα από αναπάντεχες ιστορίες-στιγμές του ίδιου να γνωρίσει την ίδια την πόλη, την ιστορία της. Βασική έμπνευση ήταν μία ιστορία που μου διηγήθηκαν κάποιοι φίλοι, σύμφωνα με την οποία κάποτε στην Ιερά Μονή της Αγίας Αναστασίας της Φαρμοκολύτριας στη Σουρωτή Θεσσαλονίκης έγινε κλοπή ιερών οστών. Ποτέ δεν εξιχνιάστηκε το συμβάν, κανείς δεν ξέρει, μολονότι ειπώθηκαν διάφορα. Εμπνεύστηκα από αυτό, γιατί όταν επισκέφθηκα τη Μονή άρχισα να καταλαβαίνω ότι το βιβλίο μιλά για τη Θεσσαλονίκη, για το ιστορικό υπόβαθρο της πόλης. Όταν αποφάσισα να την μάθω, έψαξα, μπήκα μέσα στην πόλη, στα σοκάκια, όπου έβλεπα να «ξεπηδούν» διάφορα κοσμήματα βυζαντινής και οθωμανικής ιστορίας. Έψαξα την ιστορία της πόλης κυρίως κατά την οθωμανική περίοδο και βρήκα ιστορίες για μύθους που ίσως δεν είναι τόσο…μύθοι, αφού υπάρχουν αναφορές και σε άλλες χώρες,- βάσει βιβλιογραφιών- στην Τουρκία, στην Βουλγαρία.

Το έναυσμα ήταν να γνωρίσω τη Θεσσαλονίκη και η προσπάθεια επικοινωνίας ήταν να το κάνω αυτό για να μάθουν το ιστορικό υπόβαθρο και οι υπόλοιποι.

Υπάρχουν αυτοβιογραφικά στοιχεία ή βιώματα που «τρύπωσαν» στις σελίδες σας;

Ναι, αρκετά είναι τα βιώματα. Το βιβλίο είναι αστικό κείμενο. Εγώ είμαι ο φοιτητής και παρουσιάζω αρκετά δικά μου πραγματικά στοιχεία, αληθοφανή. Εγώ την γνώρισα και την έμαθα, την περπάτησα, είδα τα στολίδια και τα αντιλήφθηκα με τον τρόπο μου. Απλά προσπάθησα σε τρίτο πρόσωπο να βάλω έναν φοιτητή, για να δει ο κάθε αναγνώστης τον εαυτό του στην θέση αυτού ακριβώς του φοιτητή.

Μέσα στις συνθήκες κρίσης και αμφισβήτησης που βιώνουμε, υπάρχει σήμερα «χώρος» για τέχνη, συγγραφή και ανάγνωση;

Η αλήθεια είναι πως η πραγματικότητα είναι δύσκολη. Γενικά πρέπει να αναζητήσουμε την πραγματική τέχνη, δηλαδή να δούμε τι μπορεί να μας προσφέρει, να επικεντρωθούμε στα κομμάτια που θα μας κάνουν ευτυχισμένους. Μέσα σε αυτή την περίοδο είναι δύσκολο πράγμα η «ποιοτική τέχνη» να βρει τη θέση της. Θέλω να πιστεύω πως σιγά σιγά, με το πέρας του χρόνου θα γίνει κι αυτό, αν και χρειάζεται πολλή προσπάθεια. Συνεπώς, καλούνται οι εκπρόσωποι της τέχνης να δείξουν τη δουλειά τους.

Παρατηρώ πως είναι η εποχή στη διάρκεια της οποίας όλοι όσοι οραματιζόμαστε την καλή τέχνη είναι ευκαιρία να το βγάλουμε όλο αυτό προς τα έξω, να το βάλουμε μέσα στον κόσμο, στην καθημερινότητα και στις συνήθειές του. Αξίζει να απευθυνθούμε και να καλέσουμε τον απλό κόσμο.

Εκτός από δημιουργός, είστε και ενεργός πολίτης. Τι σας ωθεί να ασχοληθείτε με την πολιτική;

Ως φοιτητής ασχολήθηκα αρκετά με τα κοινά και αργότερα με τον κλάδο που εκπροσωπώ ως θεατρολόγος. Τα προηγούμενα χρόνια αντιμετωπίζαμε τεράστια προβλήματα όσον αφορά το θέμα του διορισμού. Όταν μπήκα ενεργά, ξεκίνησα να εργάζομαι αποβλέποντας να αναδειχθεί η δουλειά των θεατρολόγων και φυσικά των εκπαιδευτικών.

Αργότερα, όταν επέστρεψα στην πατρίδα μου, στην Θράκη κατάλαβα ότι υπήρχε ένα πλαίσιο να ασχοληθώ. Κάναμε μία ταινία. την «Κοτόσουπα» και σε αυτό το χρονικό σημείο έκρινα απαραίτητο μέσα από την εμπλοκή μου στην ενεργό πολιτική να βοηθήσω τον τόπο μου. Θεωρώ πως πήρα μία απόφαση που μου άρεσε προσωπικά βοηθώντας στην θετική κατεύθυνση των πραγμάτων με επίκεντρο την καθημερινότητας του πολίτη.

Πώς αντιλαμβάνεστε τη θέση της μειονότητας σήμερα στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης;

Η μειονότητα τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει. Εγώ είμαι πομάκος και έχω δει μεγάλες αλλαγές. Πλέον είναι ελάχιστο το ποσοστό αναλφαβητισμού, ελαχιστότατο το ποσοστό ανθρώπων που μένουν προσκολλημένοι σε νοοτροπίες-συνήθειες παλιών ετών- κυρίως στις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων, πλειονότητας-μειονότητας. Η εξωστρέφεια, οι σπουδές έχουν βοηθήσει ιδιαίτερα, όπως ακόμη και η ανάμιξη στην κοινωνία. Ωστόσο, χρειάζονται κι άλλα βήματα, μεγαλύτερη συμμετοχή στα κοινά, δυναμισμός και η εικόνα μιας μεγάλης αγκαλιάς. Είναι σημαντικό να αναδειχθεί μία μειονότητα, που θα συμμετέχει στα κοινά, θα έχει δυναμική παρουσία και φυσικά χωρίς να εξαλείφει τον εαυτό της, τις παραδόσεις της. Όταν φύγουν η μιζέρια, το μοιρολατρικό σκεπτικό, τότε θα μπορέσουμε να κοιτάξουμε μπροστά.

Τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στους νέους της Ξάνθης;

Θεωρώ πως ο νομός της Ξάνθης είναι πολύ καλός. Ένα μήνυμα που θα ήθελα να στείλω στους νέους είναι να προσπαθήσουμε να κάνουμε κάτι για εμάς, για τον τόπο μας. Αν «αναπνεύσει», αναπτυχθεί και γίνει κάτι στον τόπο μας, το αντίκτυπο θα έρθει σε εμάς, εμείς θα το ζήσουμε, θα απολαύουμε τους καρπούς. Οπότε επικεντρωνόμαστε στο κομμάτι της συμμετοχής, της δραστηριοποίησης, δραστηριότητα σε όλα και φυσικά λιγότερος ωχαδερφισμός, περισσότερη κίνηση.