Η πατρίς βεβαρυμένη
με της φτώχιας τα δεινά
σωτηρίαν περιμένει
και δεν βρίσκει πουθενά.
Γεώργιος Σουρής
Πόσο πεινάει αυτός ο Καραγκιόζης; Όσο και να φάει δεν χορταίνει ποτέ! Ακόμα και στον ύπνο του, το φαΐ ονειρεύεται. Πολλοί θα τον χαρακτήριζαν περίεργο, θα τον ρωτούσαν: «Μα καλά, άνθρωπέ μου, στον ύπνο σου μπορείς να φανταστείς ό,τι θες, ακόμα και πως είσαι βασιλιάς. Εσύ καρβέλια ονειρεύεσαι;»
Πολλοί άνθρωποι βλέπουν στα όνειρά τους την ολοκλήρωση μιας επιθυμίας, μέσα από το τελείωμα ενός αγώνα. Ο Καραγκιόζης όμως δε σταματά ποτέ να αγωνίζεται, γι’ αυτό και – στα όνειρά του και όχι μόνο – η πείνα του δεν έχει τέλος. Δε σταματά ποτέ να πεινά, γιατί δεν τελειώνει ποτέ η όρεξή του για να ζήσει.
Μα ο Καραγκιόζης έχει όρεξη για να ζήσει ή μόνο για να φάει; Στα λεγόμενα «δέκα άρθρα της πείνας» του, ο Καραγκιόζης περιγράφει με γλαφυρό τρόπο τα συμπτώματα της «αρρώστιάς» του, όμως ο καμπούρης δεν πεινάει μόνο για φαγητό. Μπορεί να μιλάει για κεφτέδες, για φασολάδες, για ταψιά με μπακλαβάδες, ξεφωνίζει «Πεινάω, ρε!», αλλά η πείνα του Καραγκιόζη δεν είναι μόνο πραγματική, μα και συμβολική.
Σε έναν κόσμο που βασιλεύει η αδικία, κυριαρχεί η πείνα. Σε ένα κόσμο όπου λαοί καταδικάζονται σε λιμό από άλλους λαούς, που παλαιότερα έπαθαν τα ίδια, δείχνει πως ο κόσμος δε βάζει μυαλό. Σαν χορτάσουν οι λαοί ξεχνούν ποιοι είναι και από πού ήρθαν. Γι’ αυτό ο Καραγκιόζης δε θέλει να χορτάσει ποτέ, γιατί δε θέλει να ξεχάσει το παρελθόν του, δε θέλει να λησμονήσει ποιος είναι.
Θα μπορούσε όμως ο καμπούρης να ξεχάσει, να ξεπουλήσει τα πιστεύω του, να αλλάξει. Έτσι θα χόρταινε, θα έμενε σε ένα καλύτερο σπίτι, όχι σε μια παλιοπαράγκα. Ο πρώτος θα ήταν ή ο τελευταίος που θα έκανε κάτι τέτοιο; Θα ήταν όμως στα αλήθεια ευτυχισμένος; Θα ήταν ο εαυτός του; Θα ήταν ο Καραγκιόζης;
Ο Καραγκιόζης πεινάει για δικαιοσύνη. Για αυτό υψώνει το ανάστημά του στον Πασά. Έχει το θάρρος να κοροϊδέψει αυτόν που πρεσβεύει την εξουσία. Αυτόν που κοροϊδεύει όλους εμάς, τον απλό λαό. Ο Καραγκιόζης δεν ανέχεται την κοροϊδία. Θα σηκώσει το κεφάλι και θα το πληρώσει, τρώγοντας ξύλο και πέφτοντας κάτω. «Επιτρέπεται να πέσεις, επιβάλλεται να σηκωθείς». Ο Καραγκιόζης δε μένει πεσμένος κάτω. Σηκώνεται γιατί το άδειο του στομάχι γουργουρίζει. Η πείνα του λειτουργεί σαν συναγερμός που τον κρατά πάντα σε εγρήγορση.
Ο Καραγκιόζης πεινάει για την αλήθεια. Μα ο καμπούρης συνεχώς λέει ψέματα για να καταφέρει να ζήσει. Το ψέμα τον θρέφει, του δίνει κουράγιο. Παλεύει αυτό το ψέμα να το κάνει αλήθεια. Αυτός δεν είναι ο αγώνας για την ζωή; Μια ατελείωτη προσπάθεια αυτά που ονειρευόμαστε, τα ψέματά μας, να τα κάνουμε αλήθεια. Σκοπός του Καραγκιόζη, σαν λαϊκός φιλόσοφος που είναι, είναι η αναζήτηση της αλήθειας. Ο καμπούρης θέτει ερωτήματα στον εαυτό του: «Ποιος είμαι; Τι κάνω; Ποια είναι τα όνειρά μου;» Και όποιος δει στον ύπνο του πως πεινά, στον ξύπνιο του θα αγωνιστεί για να χορτάσει.
Ο Καραγκιόζης πεινάει για γνώση. Για αυτό άλλωστε κάνει μια το γιατρό, την άλλη τον φούρναρη και τον μάγειρα, την άλλη τον γραμματικό. Κι αν δεν γνωρίζει τίποτα από αυτές τις τέχνες, στην πορεία θα τα καταφέρει. Ποιος άλλωστε τα κατάφερε αρχής εξαρχής; Στον δρόμο όλοι μαθαίνουμε. Αρκεί να έχουμε «όρεξη» για να μάθουμε.
Στην πορεία στους αιώνες, η περιέργεια για το παιχνίδι του φωτός και της σκιάς, η αναζήτηση της γνώσης, κρατάει ζωντανό το θέατρο σκιών. Φέτος είναι σημαδιακή χρονιά, μιας και το Πανελλήνιο Σωματείο Θεάτρου Σκιών γιορτάζει τα εκατό χρόνια από την ίδρυσή του.
Αυτόν τον μήνα, «το παράθυρο στον κόσμο» του σωματείου των καραγκιοζοπαιχτών, το περιοδικό «Ο Καραγκιόζης μας» κλείνει τα διακόσια τεύχη. Όσοι θέλετε να χορτάσετε, έστω για λίγο, την πείνα σας για το θέατρο σκιών, δεν έχετε παρά να αναζητήσετε τα τεύχη του περιοδικού. Διακόσια τεύχη γεμάτα από νέα, μελέτες, άρθρα, παιχνίδια για τον αιώνιο καμπούρη. Αυτόν που δε σταματά ποτέ να πεινά!
Η πείνα του Καραγκιόζη είναι αυτή που τον κρατάει ζωντανό! Κι όσο ο Καραγκιόζης πεινά, μείνετε ήσυχοι, θα υπάρχει έστω ένας που θα αντιστέκεται και θα λέει αυτά που πρέπει. Γιατί καταπώς είπε και ο Κωστής Παλαμάς «…να δώσει νόημα στων πολλών την ύπαρξη ένας φτάνει».
Τα τεύχη του περιοδικού «Ο Καραγκιόζης μας» μπορείτε να τα βρείτε στη σελίδα: https://www.somateiokaragkiozi.gr/periodiko/
