Οι προτάσεις ανάσχεσης των επιπτώσεων
Τα βασικά ευρήματα δέσμης μελετών του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών – ΙΟΒΕ για την επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην ελληνική οικονομία παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο ειδικής εκδήλωσης.
Οι μελέτες τεκμηριώνουν ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί πρόκληση με σημαντικές επιπτώσεις στην παραγωγή, την κατανάλωση, τις επενδύσεις και την απασχόληση. Παράλληλα, χρησιμοποιώντας ποσοτικά σενάρια και τομεακές αναλύσεις, το ΙΟΒΕ παρουσιάζει ένα στρατηγικό πλαίσιο δράσης για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Οι δυνητικές επιπτώσεις για τα ελληνικά νοικοκυριά είναι πολλαπλές: μείωση διαθέσιμου εισοδήματος, αύξηση ανελαστικών δαπανών, ενίσχυση της ενεργειακής φτώχειας, και μετατόπιση της κατανάλωσης σε άλλους κλάδους.
Στο ακραίο κλιματικό σενάριο, μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος κατά 10% και αλλαγή στις καταναλωτικές συνήθειες δύνανται να περιορίσουν το ΑΕΠ κατά €16 δισ. ετησίως, με εκτιμώμενη απώλεια 327 χιλ. θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης.
Ο τουριστικός τομέας αποτελεί έναν από τους πλέον στρατηγικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, συμβάλλοντας κατά περίπου 18% στο ΑΕΠ της χώρας. Με δεδομένο πως η θερινή αιχμή σε παραδοσιακούς προορισμούς αναμένεται να συρρικνωθεί λόγω ακραίων θερμοκρασιών, η μελέτη εκτιμά πιθανές απώλειες μέχρι και €2,2 δισεκ. και απώλεια 38 χιλ. θέσεων πλήρους απασχόλησης ετησίως. Ωστόσο, μέσα από στοχευμένες παρεμβάσεις επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου και ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού, είναι εφικτή η αντιστάθμιση των απωλειών και μια οριακή αύξηση του ΑΕΠ κατά €228 εκατ. και 6,6 χιλ. νέες θέσεις εργασίας ετησίως.
Ο πρωτογενής τομέας αποτελεί θεμελιώδη πυλώνα της ελληνικής οικονομίας, με ιδιαίτερη σημασία για την ανάπτυξη της περιφέρειας και την κοινωνική συνοχή. Η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) του τομέα ανέρχεται σε περίπου €7,4 δισεκ., με βασική πηγή την παραγωγή φυτικών και ζωικών προϊόντων. Ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως η κακοκαιρία Daniel, μπορούν να προκαλέσουν απώλειες άνω των €1,4 δισεκ. στην τριετία και απώλεια 58 χιλ. θέσεων εργασίας. Επιπλέον, έως και το 10% των αγροτικών εκμεταλλεύσεων ενδέχεται να μην επιστρέψουν στην παραγωγή.
Σε αυτό το πλαίσιο, το ΙΟΒΕ προτείνει δέσμη προτάσεων πολιτικής, οι οποίες συνοψίζονται:
– Προστασία των νοικοκυριών – απαραίτητες επενδύσεις στην ενεργειακή αποδοτικότητα, στην προσαρμογή του συστήματος υγείας και στη βελτίωση του δικτύου μέσων μαζικής μεταφοράς με έμφαση στην ηλεκτροκίνηση.
– Η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και η ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού περιορίζουν τις απώλειες από την πτώση της θερινής ζήτησης.
– Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του πρωτογενούς τομέα και η υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών που βελτιώνουν την απορρόφηση άνθρακα περιορίζουν τις απώλειες από την κλιματική αλλαγή, προστατεύουν τη διατροφική επάρκεια και στηρίζουν το αγροτικό εισόδημα, με αξιοποίηση της τεχνολογίας και καλύτερη διαχείριση των φυσικών πόρων.
– Η ενίσχυση της βιομηχανίας μέσα από στοχευμένες παρεμβάσεις σε υποδομές, τεχνολογία και δεξιότητες επιταχύνει την πράσινη μετάβαση, ενισχύει την ανταγωνιστικότητα και στηρίζει τη στρατηγική αυτονομία της ελληνικής οικονομίας.
– Η ενίσχυση της οικοκαινοτομίας μπορεί να παρέχει λύσεις απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Η σύνδεση με την επιχειρηματικότητα ενισχύει τη βιώσιμη ανάπτυξη δημιουργώντας ευκαιρίες απασχόλησης και επενδύσεων.
– Η αποτελεσματική ενσωμάτωση του κλιματικού κινδύνου στο χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι αναγκαία για τη σταθερότητα, τη βιωσιμότητα και τη διοχέτευση πόρων προς την πράσινη μετάβαση. Απαιτείται συνδυασμός ρυθμιστικής σαφήνειας, ενίσχυσης της τεχνογνωσίας και ενεργοποίησης ιδιωτικών κεφαλαίων.
