φυλλομετρητής
Δόθηκε αφορμή για ανασκόπηση μέσα στις γιορτές. Θυμήθηκα εκείνα τα πλούσια, ομορφοστρωμένα τραπέζια, τα αλμυρά και τα γλυκίσματα, τις συζητήσεις, τα γέλια και τις χαρές. Οργανώνονταν από νωρίς, με τηλεφωνικές συνεννοήσεις, με προβλέψεις και για τους πιο απαιτητικούς καλεσμένους, με τη βεβαιότητα ότι στις μέρες που θα ακολουθούσαν, ως τη γιορτή, οι εργασίες προετοιμασίας θα ήταν πολλές και η ευθύνη μεγάλη.
Τηρούνταν οι διαδικασίες, μια σειρά από τακτικά προγραμματισμένες ενέργειες, αυτοματοποιημένες με τα χρόνια και τη συστηματική επανάληψη. Σε κάποιες περιπτώσεις, έβρισκα τις χειρόγραφες σημειώσεις σε καλοντυμένα, με χαρτί σε χρώματα – μπλε, καφέ, μαύρο – τετράδια, τα οποία συνήθως οι νοικοκυρές φύλαγαν σαν τα μάτια τους και σπανιότατα τα δάνειζαν εκτός του οίκου τους. Συχνά, δε, κρατούσαν αρκετά μυστικά ειδικότητας και εντός αυτού.
«Θα μάθεις με τον καιρό», άκουγες να λένε, αποκρινόμενες στις ερωτήσεις των αγοριών και κοριτσιών, που γυρόφερναν, όταν δεν είχαν τί άλλο να κάνουν ως να φθάσουν οι συνδαιτημόνες. Σε άλλες περιπτώσεις, συνιστούσαν να διαβάζουμε τις συνταγές, και ό,τι καταλαβαίναμε, από τις γραφές και από την παρατήρηση. Σε ώρες αιχμής, ήταν σχεδόν αδύνατο να τις απασχολήσει η προφορική διδασκαλία. Το παράδειγμά τους, όμως, ήταν ισχυρό και υποδειγματικό.
Εκείνο που μετρούσε πάρα πολύ στις δεξιώσεις ήταν η ευγένεια. Αρχή, και Αξία, απαράβατη, την οποία συνέθετε μια σειρά από ουσιαστικά και επίθετα, ρήματα και επιρρήματα, όπως προσέχω, ακούω πολύ, μιλώ λίγο, φορώ τα καλά μου, αρχοντιά, άψογη καθαριότητα, φιλόξενη διάθεση, προνοητικότητα, ωραίο λεξιλόγιο, λιγοστές ερωτήσεις, σέβομαι τους μεγαλύτερους, αγαπώ και φροντίζω τους μικρότερους και τους γέροντες. Και άλλα πολλά, όπως τα συνδέουμε με τα Ήθη και το Ήθος.
Από τα χρόνια της παλιάς γενιάς – όλοι κάποτε υπαγόμαστε στην τάξη της, και όλοι έχουμε κάμποσα να μαρτυρήσουμε, να ομολογήσουμε και να μοιραστούμε – συγκρατώ την εσωτερική δύναμη της Οικογένειας. Εικόνα αυτονομίας, αυτάρκειας, αξιοπρέπειας∙ αντίληψη πλουραλιστική, πολυπολιτισμική, και σεβαστική στη διαφορετικότητα. Σχέση άρρηκτη με την ασφάλεια, την ελευθερία, το δίκαιο. Πηγή πλούτου πνεύματος και ομορφιάς.
Η σύντομη περιήγηση σε χαρακτήρες ποιότητας, από την οποία εξαρτιόνταν, στην παλιά γενιά, σε μεγάλο βαθμό οι ποσοτικές παράμετροι, ολοκληρώνεται, στη σημερινή παρουσίαση, με το γνωστό «το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν».
Εκείνα τα μέλη της, της παλιάς γενιάς, που το κατακτούσαν, και το μετέδιδαν, το καταστάλαγμα της πείρας, των εμπειριών, της άσκησης, λειτουργούσαν ως θετικοί καταλύτες για την ενότητα, δηλαδή την ειρήνη, και μέσα στην κάθε μονάδα και μεταξύ των ανεξάρτητων μονάδων σε κάθε κοινή τράπεζα.
Γνώριζε, η παλιά γενιά, ότι ένα από τα λιθαράκια στα θεμέλια του διαλόγου είναι η σιωπή.
Γι’αυτό το δώρο, της σιγής, που επικουρεί όλες τις αισθήσεις μας, συνεργεί με το βέλτιστο, και συνδράμει το άριστο, θα μιλήσουμε σε επόμενη ευκαιρία.
15.01.2025
Βασιλεία Στ. Κατσάνη
