«Ο Βασίλειος ο Μέγας ιεράρχης θαυμαστός
εις την οικογένειά σας να ’ναι πάντα βοηθός.»
Κάλαντα Μακεδονίας
Ακόμα ένας χρόνος φορτώθηκε στην «καμπούρα» μας. Μεγαλώσαμε! Όσο μεγαλώνουμε, όσο παθαίνουμε διάφορα, μέσα από αυτά μαθαίνουμε και γινόμαστε σοφότεροι. Για να μπορέσει ο καθένας μας να μετατρέψει την εμπειρία που αποκτά μέσα στον χρόνο σε γνώση, πρέπει να σκεφτεί. Για αυτό στο τέλος της χρονιάς συνηθίζουμε να κάνουμε μία ανασκόπηση. Θυμόμαστε τι πήγε σωστά και τι λάθος. Φροντίζουμε έτσι, με τη νέα χρονιά, να επαναλάβουμε το σωστό και να διορθώσουμε το λάθος. Το να καταφέρουμε να συνειδητοποιήσουμε την αξία αυτής της ανασκόπησης και του στοχασμού αυτό αποτελεί ένα σπουδαίο δώρο για τη νέα χρονιά.
Όταν αλλάζει ο χρόνος, περιμένουμε δώρα. Αυτά μας χαροποιούν και μας συντροφεύουν στη νέα χρονιά. Λένε πως τα δώρα αυτά μας τα φέρνει ο Αϊ-Βασίλης. Τι δώρα όμως περιμένουμε; Αν επιζητούμε δώρα εφήμερα, που τα χρησιμοποιούμε για λίγο και μετά τα αφήνουμε στο ράφι, που ικανοποιούν τη σύγχρονη «μανία» του καταναλωτισμού, τότε τα περιμένουμε από τον «δυτικό» Αϊ-Βασίλη. Αυτόν τον ευτραφή, κοκκινοφορεμένο, χαμογελαστό παππούλη που τον λένε «Σάντα Κλάους».
Αλήθεια τι δώρα έχει ανάγκη σήμερα ο κοινός Έλληνας;
Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, θα πρέπει να σκεφτούμε τι ζητάει για δώρο ο Καραγκιόζης. Αυτός ο καμπούρης ήρωας του θεάτρου σκιών συμβολίζει τον κοινό Έλληνα. Αυτόν που δεν μπορεί να πληρώσει το ενοίκιό του, που φοβάται να πάει στον μπακάλη, που τα βγάζει δύσκολα πέρα. Πόσοι στ’ αλήθεια σήμερα ταυτίζονται μαζί του; Δεν είναι τυχαίο που σε καιρούς δύσκολους το θέατρο σκιών τοποθετείται ψηλά στη συνείδηση του κάθε Έλληνα.
Στην παράγκα του ο Καραγκιόζης σκέφτεται δώρα. Σαν πλησιάζει ο νέος χρόνος, περιμένει κι αυτός τον Αϊ-Βασίλη. Ονειρεύεται πάντα το φαγητό! Φασόλια, κεφτέδες, κανταΐφια πρωταγωνιστούν στον ύπνο του και λαχταρά να γεμίσουν το στομάχι του στον ξύπνιο του. Πολλοί αγανακτούν με την ατελείωτη πείνα του Καραγκιόζη: «Μα δε θα χορτάσει ποτέ αυτός ο καμπούρης»; Ο Καραγκιόζης γνωρίζει πως δεν πρόκειται να χορτάσει ποτέ. Ξέρει πως είναι μάταιο να ζητάει για δώρο φαγητό. Τι ζητάει όμως ο Καραγκιόζης από τον Αϊ-Βασίλη;
Για να βρούμε την απάντηση, δεν πρέπει να ρωτήσουμε τι, αλλά από ποιον ζητάει τα δώρα του ο Καραγκιόζης. Ο καμπούρης δεν ζητάει δώρα από τον «Σάντα Κλάους» αλλά από κάποιον που ταιριάζει με τη δική του παράδοση και κοσμοθεωρία. Ο Καππαδόκης Άγιος Βασίλειος, λιπόσαρκος και ντυμένος φτωχικά, με δράση υπέρ των αδύνατων και των αδικημένων είναι ο Άγιος του Καραγκιόζη. Σε αυτόν απευθύνεται, για να του προσφέρει τα δώρα που θα τον βοηθήσουν στην καινούργια χρονιά.
Τα δώρα του Αγίου Βασιλείου είναι πνευματικά. Είναι δυνατόν ο Καραγκιόζης, που συνεχώς παραπονιέται για την πείνα του, να ζητήσει για δώρο πνευματική τροφή; Το θέατρο σκιών είναι γεμάτο συμβολισμούς. Πολλές φορές ο Καραγκιόζης άλλα λέει και άλλα εννοεί. Δεν γίνεται μια σκιά να χορτάσει με φασολάδα που τόσο επίμονα ζητάει ο καμπούρης. Η σκιά χορταίνει με τ’ όνειρο! Έτσι καταφέρνει και γίνεται άνθρωπος. Και όταν χάνεται τ’ όνειρο γίνεται ξανά σκιά…
Ο Καραγκιόζης θα ζητήσει από τον Άγιο Βασίλειο τα δώρα που θα τον βοηθήσουν να συνεχίσει να ονειρεύεται. Τα δώρα που θα τον βοηθήσουν να παραμείνει άνθρωπος. Για να μπορεί, όταν κοιμάται, να φαντάζεται έναν κόσμο όπου όχι μόνο αυτός αλλά κανείς δε θα πεινά. Έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι θα είναι αδελφωμένοι. Έναν κόσμο καλύτερο, όπου θα μπορούν όλοι να δουλέψουν, για να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους.
Ελπίδα, αγάπη, ειρήνη είναι τα δώρα που ζητά ο Καραγκιόζης για τη νέα χρονιά. Ελπίδα, για να συνεχίζει να κάνει όνειρα. Αγάπη, για να μπορεί με τους ανθρώπους γύρω του να συνεργάζεται, για να τα πραγματοποιήσει. Και για να μπορέσουν αυτά να συμβούν, πρέπει να υπάρχει «ἐπὶ γῆς εἰρήνη». Έτσι έρχεται η «ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία».
Στους καιρούς μας σε αρκετά μέρη του κόσμου υπάρχει πόλεμος. Τα ολέθρια αποτελέσματα του πολέμου τα γνωρίζουμε. Όσα άσχημα γίνονται στις «γειτονιές του κόσμου» επηρεάζουν όλους μας και όχι μόνο στις τιμές του πετρελαίου και του ρεύματος. Μόνο «εν ειρήνη», εξωτερική και εσωτερική, μπορεί ο άνθρωπος να βαδίσει στον δρόμο που του πρέπει, να προ-οδεύσει. Μόνο που αυτόν τον δρόμο πρέπει να τον προετοιμάσουμε, για να μπορέσουμε να τον περπατήσουμε.
«Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος δε θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και το δίκιο» γράφει ο Τάσος Λειβαδίτης. Ο αγώνας απαιτεί θυσίες κι αυτός που αγωνίζεται θα δεχθεί σφαλιάρες, για να τον ρίξουν κάτω. Μα πρέπει να σηκωθεί. Όπως ο Καραγκιόζης κάθε φορά που δέχεται σφαλιάρες από τον Βεληγκέκα. Ο ξυπόλητος όμως δεν πτοείται. Σηκώνεται, γελά και συνεχίζει. Ένας αγώνας η ζωή του. Ένας αγώνας η ζωή όλων μας.
Ο Καραγκιόζης εύχεται ειρήνη στον κόσμο, στο περιβάλλον μας και μέσα μας. Καλή μας χρονιά!
