Εντεινόμενες ελλείψεις σε προσωπικό και πόρους, παρότι ο γ.γ. Δασών του ΥΠΕΝ «βλέπει» βελτίωση
«Θα μείνουμε με δύο δασοφύλακες για περίπου δύο εκατομμύρια στρέμματα δασικής έκτασης. Η κατάσταση είναι κρίσιμη», υπογραμμίζει ο δασάρχης Ξάνθης, Παναγιώτης Μουχταρίδης
Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, τα δασαρχεία παλεύουν καθημερινά με μια πραγματικότητα που φαντάζει δυστοπική: ελλείψεις σε προσωπικό, υποχρηματοδότηση και μία ανεπαρκή υλικοτεχνική υποδομή, ενόσω οι αρμοδιότητες τους παραμένουν πολυποίκιλες και απαιτητικές.
Από τη Θράκη μέχρι την Κρήτη, οι δασολόγοι και δασοφύλακες καλούνται να επιτελέσουν το έργο τους με όλο και λιγότερους πόρους και εργαζόμενους. «Με την υπερπροσπάθεια των εργαζομένων, οι εργασίες έρχονται εις πέρας», λέει ο Παναγιώτης Μουχταρίδης, δασάρχης Ξάνθης, αναφερόμενος στη δύσκολη καθημερινότητα των δασικών υπηρεσιών. Το προσωπικό, συχνά, εργάζεται πέρα από τις ώρες του χωρίς αποζημίωση, και τα προβλήματα συσσωρεύονται, ενώ η ανάγκη για ενίσχυση των δασαρχείων γίνεται όλο και πιο επιτακτική.
Αλλά ακόμα και όταν η βοήθεια έρχεται, αυτή φαίνεται να είναι πολύ λίγη και πολύ αργά. Ο κ. Σταθόπουλος, γενικός γραμματέας Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος, απαντώντας σε πρόσφατη ερώτηση του «Ε» κατά τη διάρκεια του συνεδρίου της ΕΝΠΕ, τόνισε ότι παρά τις πρόσφατες προσλήψεις, το κενό των 22 ετών φαίνεται αδύνατο να γεφυρωθεί.
Παρά τις πρόσφατες προσλήψεις, το κενό που έχει δημιουργηθεί 22 χρόνια δεν καλύπτεται
Ο Στάθης Σταθόπουλος, γενικός γραμματέας Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος, σε πρόσφατη ερώτηση του «Ε» αναφέρει ότι η υποστελέχωση των δασαρχείων στην Ελλάδα είναι ένα πρόβλημα που ξεκίνησε το 1998, όταν άρχισε να φεύγει προσωπικό με πολύτιμες γνώσεις και εμπειρία προς άλλες υπηρεσίες, όπως η πυροσβεστική.
«Αυτή η απώλεια γνώσης είχε σοβαρές συνέπειες για την ομαλή λειτουργία των δασικών υπηρεσιών», τονίζει. Σημαντική αργοπορία υπήρξε και στις προσλήψεις νέου προσωπικού, με τις τελευταίες να πραγματοποιούνται το 2002, ενώ τα τελευταία χρόνια, μέσω του ΑΣΕΠ, πραγματοποιούνται νέες προσλήψεις που αναμένεται να φτάσουν τα 400 άτομα μέχρι το τέλος του 2024. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο κ. Σταθόπουλος, «το κενό που έχει δημιουργηθεί 22 χρόνια όπου δεν υπήρξε καμία πρόσληψη δεν καλύπτεται», ενώ η ανανέωση του προσωπικού είναι ακόμη ανεπαρκής για να καλύψει όλες τις ανάγκες των δασικών υπηρεσιών.
«Παρόλαυτα είμαστε σε καλό δρόμο με την αναβάθμιση των δασικών υπηρεσιών», δήλωσε ολοκληρώνοντας.
Η υποχρηματοδότηση, σύμφωνα με τον κ. Μουχταρίδη, είναι συνυφασμένη με την υποστελέχωση
Με τη σειρά του, ο Παναγιώτης Μουχταρίδης, δασάρχης Ξάνθης, τονίζει ότι οι ελλείψεις στο προσωπικό επηρεάζουν κάθε πτυχή της λειτουργίας του δασαρχείου, από τους ελέγχους μέχρι την προστασία των δασών.
«Τα προβλήματα είναι πολύπλευρα, καθώς οι ελλείψεις σε επιστημονικό προσωπικό και δασοφύλακες είναι κρίσιμες, με 2-3 άτομα να συνταξιοδοτούνται κάθε χρόνο», υπογραμμίζει.
Εκτός από το προσωπικό, η υλικοτεχνική υποδομή είναι επίσης ανεπαρκής. Τα αυτοκίνητα, απαραίτητα για τη μετακίνηση και την εκτέλεση των έργων, είναι λίγα και παλιά, ενώ η έλλειψη υπολογιστών και άλλου εξοπλισμού καθιστά την καθημερινή λειτουργία ακόμα πιο δύσκολη.
Η υποχρηματοδότηση, σύμφωνα με τον κ. Μουχταρίδη, είναι «συνυφασμένη με την υποστελέχωση», και πολλές φορές οι υπάλληλοι αναγκάζονται να εργαστούν υπερωριακά χωρίς αμοιβή για να καλύψουν το κενό. «Αν δεν δουλέψουμε υπερωριακά χωρίς να πληρωθούμε, δεν πρόκειται να διεκπεραιωθούν οι εργασίες», σημειώνει ο κ. Μουχταρίδης, αναφερόμενος στην πραγματικότητα που βιώνουν καθημερινά οι εργαζόμενοι στα δασαρχεία.
Προσθέτει επίσης ότι «το Υπουργείο χρηματοδοτεί τις δασικές υπηρεσίες με περίπου 30.000 ευρώ το χρόνο ανά δασική υπηρεσία, ενώ η μεγάλη χρηματοδότηση προέρχεται από το πρόγραμμα ANTINERO». Ωστόσο, τα χρήματα του ΑΝΤΙΝΕRO δεν καλύπτουν τις γενικές ανάγκες του δασαρχείου, καθώς οι πόροι αυτοί προορίζονται μόνο για τα αντιπυρικά έργα και όχι τις ποικίλες δράσεις των Δασαρχείων, όπως υποστηρίζει ο δασάρχης Ξάνθης.
«Αλλά ακόμα και οι εργασίες αντιπυρικής προστασίας απαιτούν επιβλέποντες, και εμείς έχουμε μόλις τρία άτομα στο τμήμα δασοτεχνικών έργων, εκ των οποίων το ένα άτομο ανήκει σε άλλο τμήμα. Επιπλέον, ο τμηματάρχης συνταξιοδοτείται σε έναν χρόνο. Όσον αφορά τους δασοφύλακες, ο ένας από αυτούς θα συνταξιοδοτηθεί από τη νέα χρονιά, ενώ πέρυσι συνταξιοδοτήθηκαν τρεις. Σε λίγο θα μείνουμε με δύο δασοφύλακες για όλο το Δασαρχείο, το οποίο καλύπτει σχεδόν δύο εκατομμύρια στρέμματα», τονίζει ο κ. Μουχταρίδης αναδεικνύοντας την απελπιστική κατάσταση που επικρατεί.
Το Δασαρχείο Ξάνθης, σύμφωνα με τον κ. Μουχταρίδη, χρειάζεται τουλάχιστον άλλα δέκα άτομα επιστημονικό προσωπικό και άλλους δέκα δασοφύλακες για να μπορεί να λειτουργούμε ευπρεπώς, διότι για την ώρα υπάρχουν παράνομες υλοτομίες όπου η μία περίπολος τα απογεύματα δεν επαρκεί για να ελεγχθούν. «Για την ώρα βέβαια θα έρθει μόνο ένας δασολόγος από το νέο έτος, καθώς από την ώρα που ενσωματώθηκαν οι δασικές υπηρεσίες δεν υπάρχουν οργανικές θέσεις».
Σε δυσχερέστερη θέση το Δασαρχείο Σταυρούπολης – Λειτουργεί με οχτώ υπαλλήλους
Αντίστοιχα, ο δασάρχης Σταυρούπολης, Αναστάσιος Τσιτλακίδης, παρατηρεί ότι οι ίδιες προκλήσεις είναι κοινές σε όλα τα δασαρχεία.
«Όλες οι δασικές υπηρεσίες ανά την Ελλάδα παρουσιάζουν τα ίδια προβλήματα», σημειώνει. Παρά τις περιορισμένες προσλήψεις, όπως η μία δασοπόνος που πρόκειται να έρθει στη Σταυρούπολη, τα κενά παραμένουν «κενά», ειδικά σε επιστημονικό προσωπικό και δασοφύλακες. Το προσωπικό του δασαρχείου περιορίζεται σε μόλις οχτώ άτομα, με τα ελάχιστα εργαλεία και τα αυτοκίνητα, τα οποία είναι άνω των 20 ετών, να δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο το έργο τους.
«Οι εργασίες βγαίνουν από τον ζήλο και την υπερπροσπάθεια των ήδη υπαρχόντων υπαλλήλων», παραδέχεται ο κ. Τσιτλακίδης, αναγνωρίζοντας την υπερβολική φόρτιση που υφίστανται οι εργαζόμενοι για να καλύψουν τις ανάγκες της καθημερινότητας.
Ενώ ο κ. Σταθόπουλος παρουσιάζει μια αισιόδοξη εικόνα με την έναρξη προσλήψεων και τον προγραμματισμό χρηματοδοτήσεων, οι μαρτυρίες των δασαρχών Μουχταρίδη και Τσιτλακίδη αναδεικνύουν την καθυστέρηση στην εφαρμογή αυτών των πολιτικών. Οι δασάρχες περιγράφουν μια καθημερινότητα όπου η χρηματοδότηση και οι πόροι παραμένουν ανεπαρκείς για την κάλυψη των άμεσων αναγκών τους.
Οι υποσχέσεις για προσλήψεις και βελτίωση της κατάστασης δεν έχουν ακόμα επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές στις καθημερινές λειτουργίες των δασαρχείων, που εξακολουθούν να βασίζονται στην αυταπάρνηση των εργαζομένων τους.
Το πρόβλημα της υποστελέχωσης και της υποχρηματοδότησης είναι πανελλαδικό, όπως επιβεβαιώνουν οι δηλώσεις τόσο του κ. Μουχταρίδη όσο και του κ. Τσιτλακίδη. Η πρόσληψη νέου προσωπικού και η αύξηση της χρηματοδότησης αποτελούν απαραίτητα βήματα, αλλά οι ανάγκες παραμένουν τεράστιες. Οι δασικές υπηρεσίες χρειάζονται σταθερή και ουσιαστική υποστήριξη για να διαχειριστούν αποτελεσματικά τις δασικές εκτάσεις.
Η προστασία των δασών δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στην υπερπροσπάθεια των εργαζομένων. Η πολιτεία οφείλει να δώσει προτεραιότητα στην ενίσχυση των δασαρχείων, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα και την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών αυτών για το μέλλον του φυσικού μας πλούτου.
