Τη φράση του Διονύση Σαββόπουλου δανείστηκε ο Άγγελος Συρίγος κατά την παρουσίαση του βιβλίου που συνέγραψε με τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου με τίτλο: «Μεταπολίτευση 1974 – 1975»
Κ. Ζαγναφέρης: «Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ που ζούμε είναι έργο ενός ανδρός. Του Κωνσταντίνου Καραμανλή»
Τις άγνωστες πτυχές μιας σκοτεινής περιόδου, στο μεταίχμιο της κατάρρευσης της χούντας έως την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, φωτίζει το βιβλίο με τίτλο «Μεταπολίτευση 1974–1975», το οποίο συνέγραψαν ο Άγγελος Συρίγος, Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου και βουλευτής της ΝΔ, και ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου, συγγραφέας. Το πραξικόπημα στην Κύπρο από τη χούντα του Ιωαννίδη, οι μαρτυρικές ώρες της Μεγαλονήσου με την απόβαση των Τούρκων και τη διαίρεση του νησιού, καθώς και οι πρώτες στιγμές της ελληνικής Δημοκρατίας με την επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή, θύμισαν στους παλαιότερους τις κρίσιμες αυτές στιγμές.
Μέσα από τις αφηγήσεις του κ. Συρίγου, αλλά και του Κώστα Ζαγναφέρη, πρώην αντιπεριφερειάρχη Ξάνθης και προέδρου του Συλλόγου Διάδοσης και Ανάπτυξης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Εθνάρχου Κωνσταντίνου Καραμανλή Ξάνθης, αναβίωσαν τα γεγονότα κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου, το απόγευμα, στην αίθουσα του «Π».
Κ. Ζαγναφέρης: «Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ που ζούμε είναι έργο ενός ανδρός. Του Κωνσταντίνου Καραμανλή»
Σε μια κατάμεστη αίθουσα, ο κ. Ζαγναφέρης, προλογίζοντας, ανέφερε:
«Σας ευχαριστώ όλους για την παρουσία σας, πιστεύοντας ότι φεύγοντας από εδώ θα έχετε προσθέσει ένα λιθαράκι στον κορβανά των γνώσεών σας. Είτε συμφωνώντας, είτε μαθαίνοντας, είτε διαφωνώντας. Ακούμε συχνά από εκπαιδευτικούς, πολίτες, ΜΜΕ, ακόμα και στα καφενεία, το “σλόγκαν”: Έθνος ανημέρωτο ιστορικά δεν έχει μέλλον. Όλοι επιδοκιμάζουμε, χειροκροτούμε, αλλά μέχρι εκεί. Αδράνεια, αδιαφορία, με τους νέους να ζουν στο σκοτάδι.
Η ιστορία είναι δύσκολη επιστήμη. Αντικειμενική ιστορία δεν υπάρχει. Κάθε ιστορικό γεγονός αποτελείται από έναν λόφο μικρών δράσεων. Οι περισσότεροι ιστορικοί επιλέγουν όποια μικροσυμβάντα τους βολεύουν και δημιουργούν το δικό τους αφήγημα. Τις περισσότερες φορές αυτή η “ιστορία” χρησιμοποιείται για λόγους προπαγάνδας. Δυστυχώς, μεγαλύτερο “βιασμό” έχει υποστεί η αφήγηση των γεγονότων της τελευταίας πεντηκονταετίας.
Καλωσορίζοντας τον πολιτικό και καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου Άγγελο Συρίγο, σας διαβεβαιώνω ότι το παρόν πόνημα, που συνέγραψε με τον κ. Ευάνθη Χατζηβασιλείου, δεν εμπίπτει στον ανωτέρω κανόνα. Οι συγγραφείς πλησιάζουν, στο μέτρο του δυνατού, στην αντικειμενική προσέγγιση των γεγονότων.
Τον προηγούμενο αιώνα των δραματικών αλλαγών, τρεις ήταν οι καταστροφικοί σταθμοί της πατρίδας: η Μικρασιατική Καταστροφή, με το τέλος της Μεγάλης Ιδέας, ο Εμφύλιος, και η καταστροφή της Κύπρου. Και στις τρεις περιπτώσεις ακολούθησαν περίοδοι κατά τις οποίες η Ελλάδα μεγαλούργησε: η δεύτερη περίοδος Βενιζέλου, η δεκαπενταετία 1950–65, με ανάπτυξη 15%, και η ευημερία και πραγματική δημοκρατία των τελευταίων πενήντα χρόνων. Πριν από την 21η Απριλίου 1967 ζούσαμε την καχεκτική δημοκρατία.
Η Δημοκρατία που ζούμε είναι έργο ενός ανδρός: του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Αυτόν θέλουμε να τιμήσουμε και να τονίσουμε το μεγαλειώδες έργο του, που παραμένει άγνωστο στους νέους. Ειδικά, να βάλουμε ένα τέλος στα ψεκασμένα αφηγήματα για αυτή την περίοδο, τα οποία προέκυψαν μετά την κρίση του 2010».
Όμως, σύμφωνα με τους συγγραφείς, η μεταπολίτευση τελείωσε το 1975, αμέσως μετά την ψήφιση του Συντάγματος. Έτσι, και η συζήτηση περί του τέλους της σταματά. Γιατί ο καθένας, κατά το δοκούν, ορίζει το τέλος της: το 2000, με την κρίση, με την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, το 2019… κ.λπ.»
Ερώτηση: Πότε τέλειωσε η μεταπολίτευση; Απάντηση Α. Συρίγου: Το 1975
Μιλώντας για το πόνημά του, ο κ. Συρίγος έθεσε ερωτήματα και έδωσε απαντήσεις σχετικά με την περίοδο αυτή. Το πρώτο ερώτημα ήταν: Πότε ακριβώς τελείωσε η μεταπολίτευση; Δεδομένου ότι αναπτύσσεται μια ρητορική γύρω από το θέμα, με απόψεις πως αυτή τελείωσε επί Σημίτη, με τα Μνημόνια ή με την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Η απάντηση που έδωσε είναι ότι η μεταπολίτευση τελείωσε το 1975, αμέσως μετά την ψήφιση του Συντάγματος από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Όπως είπε, ξεκίνησε το 1974 με το πραξικόπημα στην Κύπρο. Ανέφερε δε ότι αυτή είναι η Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία, την οποία χαρακτήρισε με μια φράση του Σαββόπουλου: «Το πιο φωτεινό ξέφωτο στην ιστορία του ελληνικού κράτους». Ο κ. Συρίγος σημείωσε πως εκείνη την περίοδο πραγματοποιήθηκε μεταπολίτευση και στην Ισπανία και στην Πορτογαλία, αλλά η μόνη που έγινε σε συνθήκες εθνικού κινδύνου ήταν η ελληνική. Υπογράμμισε, επίσης, ότι η Ελλάδα απέδειξε πως η δική της μεταπολίτευση ήταν η πιο επιτυχημένη.
Οι μαύρες μέρες του Αττίλα και ο …άσχετος Ιωαννίδης
Αναφερόμενος στις ημέρες του πραξικοπήματος στην Κύπρο, που αποτέλεσε την αφορμή για την απόφαση των Τούρκων να εισβάλουν στο νησί, χαρακτήρισε τον Ιωαννίδη ως μεγαλοϊδεατιστή και φανατικό αντικομμουνιστή, χωρίς καμία γνώση του διεθνούς γίγνεσθαι. Μάλιστα, αφηγήθηκε ένα περιστατικό κατά το οποίο, σε συνάντησή του με τον τότε Αμερικανό πρέσβη, ο Ιωαννίδης ενοχλήθηκε επειδή ο πρέσβης αποκάλεσε την Κωνσταντινούπολη “Ιστανμπούλ” και τον διέκοψε, την ώρα που ο τελευταίος τον προειδοποιούσε πως οι Τούρκοι ήταν έτοιμοι να εισβάλουν στην Κύπρο.
Επιπλέον, αναφέρθηκε στην ανετοιμότητα του ελληνικού στρατού, που φάνηκε στο φιάσκο της επιστράτευσης, καθώς και στην ανικανότητα των στρατιωτικών να αντιδράσουν άμεσα και αποτελεσματικά κατά τις πρώτες ώρες της εισβολής, παρά το γεγονός ότι διέθεταν νέα αεροσκάφη και υποβρύχια. Όσον αφορά την επιστράτευση, έκανε λόγο για «χάος» και ανέφερε πως αυτή συνέβαλε καθοριστικά στην καταστροφή της μαχητικής δυνατότητας του ελληνικού στρατού.
Ο Καραμανλής ήθελε μια Δημοκρατία Ευρωπαϊκού Τύπου
Όσον αφορά τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ανέφερε ότι για πολλές ημέρες μετά την έλευσή του από τη Γαλλία, με αεροπλάνο που του διέθεσε ο Γάλλος Πρόεδρος Ζισκάρ Ντ’ Εστέν, βρισκόταν σε αβεβαιότητα σχετικά με το αν ο αστυνομικός που ήταν δίπλα του ήταν εκεί για να τον φυλάει ή για να τον συλλάβει, καθώς γνώριζε ότι η χούντα εξακολουθούσε να ελέγχει τον στρατό και την αστυνομία.
Αναφερόμενος στα γεγονότα που ακολούθησαν και στην προσωπικότητά του, τόνισε ότι ο Καραμανλής ήθελε να δημιουργήσει μια Δημοκρατία ευρωπαϊκού τύπου. Οι μεταγενέστερες ενέργειές του, όπως η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ, καθώς και η δίκη των χουντικών από τη δικαιοσύνη και όχι από στρατοδικείο, το επιβεβαιώνουν. Πρόσθεσε ότι έλυσε το πολιτειακό ζήτημα με δημοψήφισμα, ενώ με το νέο Σύνταγμα καθιέρωσε την ισονομία και την ισοπολιτεία.
Ακολούθησαν ερωτήσεις από το κοινό, και πραγματοποιήθηκε μια πολύ εποικοδομητική συζήτηση για τα γεγονότα που σημάδεψαν την περίοδο της Μεταπολίτευσης.
