Κάθε μέρα και μια λαϊκή αγορά, όχι όμως αποκλειστικά από παραγωγούς
Προσοχή στους ‘’μαϊμού’’ παραγωγούς και τις τιμές
Κανείς ‘’λάτρης’’ της λαϊκής αγοράς δεν μένει παραπονεμένος στον Νομό Ξάνθης. Κάθε μέρα εκτός Δευτέρας λειτουργούν υπαίθριες λαϊκές αγορές σε διάφορες περιοχές του Νομού μας. Εκτός από το πασίγνωστο ‘’παζάρι’’ στο κέντρο της Ξάνθης, που σφύζει από κίνηση κάθε Σάββατο, κάθε μέρα μπορούν οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές να βρουν παραγωγούς και πωλητές σε περιοχές κοντά τους. Συγκεκριμένα οι μέρες και τα μέρη που λειτουργούν λαϊκές αγορές στον Νομό Ξάνθης είναι:
Τρίτη: Εύλαλο
Τετάρτη: Γενισσέα
Πέμπτη: Σέλερο
Παρασκευή: Κένταυρος και Άβδηρα
Σάββατο: Ξάνθη
Κυριακή: Πόρτο Λάγος
Η υπαίθρια αγορά στο Πόρτο Λάγος δεν είναι ακριβώς λαϊκή βέβαια, αλλά μια κυριακάτικη αγορά που διοργανώνεται με την ευθύνη του Λιμενικού Ταμείου Ξάνθης. Οι παραγωγοί και πωλητές στο ‘’παζάρι’’ Ξάνθης ανέρχονται σε 350 με 400 περίπου, καθώς υπάρχουν και εποχιακοί πωλητές, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Παράδειγμα εποχιακών παραγωγών αποτελούν οι αμπελουργοί Καβάλας, που διαθέτουν τα προϊόντα τους και στην αγορά της Ξάνθης μέσω της λαϊκής αγοράς της πόλης. Ο αριθμός των πωλητών στις επαρχιακές λαϊκές αγορές είναι σαφώς μικρότερος -περίπου οι μισοί πωλητές- από αυτόν της λαϊκής αγοράς της Ξάνθης, που αποτελεί την κεντρική υπαίθρια αγορά του Νομού. Τα πρόσωπα όμως που συμμετέχουν στις περιφερειακές αγορές, είναι σχεδόν τα ίδια που συναντά κανείς και στην σαββατιάτικη αγορά της Ξάνθης.
Πλήγμα βέβαια για τους παραγωγούς και τους πωλητές οπωροπολαχανικών των λαϊκών αγορών αποτελούν τα σούπερ μάρκετ, τα οποία διαθέτουν φρούτα και λαχανικά σε πολύ χαμηλές τιμές. Οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ έχουν συνήθως πολύ ανταγωνιστικές τιμές, αλλά τα περισσότερα προϊόντα τους είναι εισαγόμενα είτε από το εξωτερικό, είτε προέρχονται από μεγάλες μονάδες θερμοκηπίων. Είναι αλήθεια ότι κάποιος που επισκέπτεται μια λαϊκή αγορά, δύσκολα ξεχωρίζει τον παραγωγό από τον πωλητή. Ο ντόπιος παραγωγός διαθέτει στην αγορά προϊόντα που παράγει η περιοχή, τα οποία είναι καλύτερα εναρμονισμένα στο περιβάλλον όπου αναπτύσσονται και είναι σαφώς πιο φρέσκα, μια και το διάστημα που μεσολαβεί από την συγκομιδή ως την πώληση είναι μικρό, τουλάχιστον όσον αφορά τις μικρές επαρχιακές πόλεις. Οι απλοί πωλητές είναι έμποροι, που δεν επιβαρύνονται με τις πολλές οικονομικές υποχρεώσεις που έχει, για παράδειγμα, ένα μανάβικο μέσα στην πόλη. Αν αναλογιστεί κανείς ότι οι έμποροι δεν προέρχονται αναγκαστικά από την περιοχή, μπορούμε να πούμε ότι ζημιώνουν μάλλον παρά ωφελούν την εμπορική κίνηση της πόλης.
Για την διάκριση των επαγγελματιών πωλητών από τους παραγωγούς, έχει προβλεφθεί νομοθετική ρύθμιση, ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο των παραγωγών-μαϊμούδων και να παταχθούν μηχανισμοί παραγωγής ‘’μαύρου’’ χρήματος. Τις αλλαγές αυτές παραδόξως δεν στήριξαν οι παραγωγοί, οι οποίοι μέσω της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Παραγωγών Αγροτικών Προϊόντων Πωλητών Λαϊκών Αγορών επικεντρώθηκαν κυρίως στην μείωση των προστίμων, την οποία και πέτυχαν. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά από παρεμβάσεις τους προς τον αρμόδιο Υφυπουργό Ανάπτυξης πέτυχαν εντός του 2014 μείωση των προστίμων από το μισό μέχρι το ένα πέμπτο σε σχέση με τα πρόστιμα που ίσχυαν. Οι αντιδράσεις για τις εκ νέου κληρώσεις θέσεων στις λαϊκές αγορές ώστε να διαχωρίζονται παραγωγοί και έμποροι, προσέκρουσε στο επιχείρημα ότι κάποιοι κατέχουν τις θέσεις αυτές πολλά χρόνια και μια πιθανή αλλαγή θα τους στερήσει την σταθερή τους πελατεία. Παλαιότερες νομοθετικές ρυθμίσεις όμως προβλέπουν την ανάρτηση σε εμφανές μέρος των στοιχείων και της ιδιότητας κάθε πωλητή ή παραγωγού. Ένα μέτρο που φυσικά έχει ατονήσει. Όλοι αυτοί οι κανονισμοί που κατά καιρούς έχουν ψηφιστεί τόσο σε εθνικό, όσο και σε τοπικό επίπεδο, σκοπό έχουν την εύρυθμη λειτουργία της λαϊκών αγορών, αλλά και την διασφάλιση και προστασία του καταναλωτικού κοινού. Ένα κοινό που θα πρέπει να αναθεωρήσει τις επιλογές του, κυρίως στις προμήθειες φρούτων και λαχανικών, προτιμώντας εποχιακά και τοπικά προϊόντα. Μια βόλτα στην λαϊκή αγορά μας προσφέρει πέρα από την μεγάλη ποικιλία επιλογών και μια πλήρη εικόνα της ποιότητας, αφού μπορούμε να συγκρίνουμε από πάγκο σε πάγκο. Πρέπει όμως να συνειδητοποιήσουμε για μια σωστή και υγιεινή επιλογή, ότι ένα μικρότερο και όχι τόσο θελκτικό στην όψη φρούτο ή λαχανικό συνήθως διασφαλίζει την φυσική του παραγωγή χωρίς την έντονη χρήση λιπασμάτων και εντομοκτόνων. Πέρα από το οικονομικό λοιπόν κομμάτι -που μπορεί να ρυθμιστεί με προσέλευση κατά τις μεσημεριανές ώρες- θα πρέπει να σκεφτόμαστε και το θέμα της υγείας μας, εκτός και αν επιθυμούμε να τρώμε οπωροπολαχανικά ‘’απ’ έξω κούκλα και από μέσα πανούκλα’’.
Χ.Δ.
