Η κλιματική κρίση και η διαχείριση της είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Πολλές φορές η κλιματική κρίση αναφέρεται ως δικαιολογία για την ανεπαρκή κρατική διαχείριση της
Αντιδράσεις από την αντιπολίτευση ξεσήκωσε η ανακοίνωση της ΔΕΥΑΑ
Μείζον θέμα έχει προκύψει από τις συχνές διακοπές υδροδότησης του Δήμου Αβδήρων καθώς, όπως φαίνεται, η ανεπάρκεια υδάτινων πόρων απειλεί τους κατοίκους σε μόνιμη κατάσταση αναζήτησης και αποθήκευσης νερού.
Το ζήτημα ξεκίνησε όταν την Πέμπτη 11 Ιουλίου παρουσιάστηκε βλάβη στον κεντρικό αγωγό, ο οποίος ξεκινά από την κεντρική δεξαμενή στην περιοχή του Γενικού Νοσοκομείου Ξάνθης, που υδροδοτεί σχεδόν όλους τους οικισμούς της Δημοτική Ενότητας Αβδήρων. Η βλάβη αποδείχθηκε ιδιαιτέρως σοβαρή και δύσκολα επισκευάσιμη διότι εντοπίστηκε σε μεγάλο βάθος οπότε η αποκατάσταση της εν λόγω διαρροής ολοκληρώθηκε την Παρασκευή απόγευμα. Παρόλο που πλέον δεν υπήρχε βλάβη, όπως αποδείχθηκε, η υδροδότηση δεν αποκαταστάθηκε πλήρως διότι, σύμφωνα με πληροφορίες του «Ε», οι δεξαμενές είχαν αδειάσει πλήρως και απαιτούνταν χρόνος ώστε να επέλθει ισορροπία στο σύστημα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μέσα στους ίδιους οικισμούς κάποια σπίτια να έχουν νερό και κάποια άλλα όχι και σε κάποιους άλλους η υδροδότηση να επανέλθει κανονικά την Κυριακή 14 Ιουλίου (σ.σ. δύο μέρες μετά την επιδιόρθωση της βλάβης), όπως, για παράδειγμα, η παραλία Μάνδρας.
Την Κυριακή 14 Ιουλίου η ΔΕΥΑΑ εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία επέρριψε ευθύνες στους κατοίκους των οικισμών με πρόβλημα υδροδότησης διότι κάνοντας «αλόγιστη χρήση στερούν το νερό από τους υπόλοιπους». Στη συνέχεια αναφέρθηκε η απόφαση που πάρθηκε από το Δ.Σ. της ΔΕΥΑΑ που αναφέρει ότι «απαγορεύεται αυστηρά το πότισμα με λάστιχο και με μπεκ χώρων πρασίνου και οπωροκηπευτικών καθώς και το πλύσιμο αυτοκινήτων και αυλών» και «οι παραβάτες θα τιμωρούνται με πρόστιμο 100 ευρώ και αν επαναληφθεί η παράβαση με διακοπή της υδροδότησής τους».
Γιατί όμως ο Δήμος Αβδήρων έχει προβλήματα υδροδότησης;
Οι βροχές τον χειμώνα ήταν ελάχιστες – Η στάθμη των γεωτρήσεων συνεχώς «πέφτει»
Οι αιτίες του προβλήματος υδροδότησης στον Δήμο Αβδήρων είναι αρκετές και συνδεόμενες. Μία από αυτές είναι η κλιματική κρίση και η επακόλουθη ανομβρία που παρατηρείται έντονα τους τελευταίους δύο μήνες όπως επίσης ο ήπιος χειμώνας.
Ερχόμενη αντιμέτωπη με το φαινόμενο της λειψυδρίας τα τελευταία χρόνια, η διεθνής επιστημονική κοινότητα κρούει πλέον έντονα τον κώδωνα του κινδύνου. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών έχει επισημάνει πως τα τελευταία τέσσερα έτη οι βροχοπτώσεις είναι εξαιρετικά περιορισμένες, με μείωση που ξεπερνά το 30%, πράγμα που ζορίζει τα ήδη λιγοστά υδατικά αποθέματα. Η κλιματική κρίση που εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς αναμένεται να επιφέρει άλλο ένα πλήγμα. Η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για το Κλίμα (IPCC) εκτιμά πως η λεκάνη της Μεσογείου είναι μία από τις περιοχές του πλανήτη που αναμένεται να βιώσουν δραματική μείωση των βροχοπτώσεων
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα μετεωρολογικά δεδομένα από το Meteo τον μήνα Μάρτιο 2023 στην Ξάνθη η μέγιστη βροχή ήταν με ύψος 2,59 mm. Έξι μέρες ήταν βροχερές με το ύψος της βροχής ίσο ή μικρότερο από 0,2 mm. Το Φεβρουάριο η μέγιστη βροχή ήταν 5,59 mm στις 28/2 και όλο το Φεβρουάριο είχε μια μέρα βροχής με το ύψος ίσο ή μικρότερο από 0,2 mm. Αυτό έχει ως αντίκτυπο, σύμφωνα με πληροφορίες του «Ε», η στάθμη των γεωτρήσεων, που χρησιμοποιεί η ΔΕΥΑΑ, να έχει πέσει αισθητά και οι ίδιες γεωτρήσεις να μην έχουν την παραγωγικότητα που είχαν.
Η «βαριά βιομηχανία» της χώρας αυξάνει τις πιέσεις του συστήματος ύδρευσης
Σύμφωνα με πηγή του «Ε», το δίκτυο ακόμα και πριν ξεκινήσει η τουριστική περίοδος ήταν σε οριακό σημείο, η πίεση στο σύστημα διπλασιάστηκε λόγω τουρισμού και η βλάβη «ήρθε και το αποτελείωσε», όπως αναφέρθηκε.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η ανακοίνωση της ΔΕΥΑΑ παραβλέπει τον… ελέφαντα στο δωμάτιο, που δεν είναι άλλος από την αύξηση του τουρισμού και της κίνησης στο παραλιακό μέτωπο Αβδήρων, οι οποίες συνεπάγονται και τεράστιες καταναλώσεις νερού. Ο τουρισμός συνολικά ασκεί μεγάλες πιέσεις, όχι μόνο λόγω επισκεπτών, αλλά και λόγω των τουριστικών υποδομών που δημιουργούνται και χρειάζονται πολύ νερό για να λειτουργήσουν.
Ένας τουρίστας καταναλώνει περίπου τριπλάσιες ποσότητες νερού σε σχέση με έναν ντόπιο, όπως επιβεβαίωσε πρόσφατα σε δηλώσεις του στην εφημερίδα «Πατρίς» ο Γιώργος Πελεκανάκης, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Διευθυντών Ξενοδοχείων. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ατομική κατανάλωση μπορεί να φτάνει μέχρι και στα 500 λίτρα ημερησίως αν συνυπολογιστεί η κατανάλωση στο δωμάτιο του ξενοδοχείου (ντους και μπάνιο, τουαλέτα, νιπτήρας), η κατανάλωση νερού για την προετοιμασία φαγητού και ποτών στα εστιατόρια, το πλύσιμο πιάτων και ποτηριών και άλλες υπηρεσίες και δραστηριότητες.
Η κλιματική κρίση είναι υπαρκτή – Η διαχείριση της όχι
Η κλιματική κρίση και η διαχείριση της είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Πολλές φορές η κλιματική κρίση αναφέρεται ως δικαιολογία για την ανεπαρκή κρατική διαχείριση της.
Με την υπάρχουσα ανομβρία και την αυξημένη ζήτηση νερού λόγω τουρισμού, οι Δήμοι οφείλουν να επανεξετάσουν τις προτεραιότητες τους, όσον αφορά στις υποδομές υποστήριξης του υπάρχοντος δικτύου. Οι υποδομές, άλλωστε, που υπάρχουν δεν είναι αρκετές για τόσον κόσμο, το οποίο επιβεβαιώνεται από πηγή του «Ε» που τονίζει ότι «υπάρχουν ζητήματα τεχνικά με την έννοια ότι τα δίκτυα ύδρευσης του Δήμου Αβδήρων σχεδιάστηκαν με πολύ διαφορετικούς όρους και σε άλλες εποχές, οι οποίες έχουν αλλάξει πλέον. Το δίκτυο που υπέστη βλάβη κατασκευάστηκε την δεκαετία του 1970» και πρόσθεσε ότι «υλοποιήθηκε πρόσφατα ένα έργο που αφορούσε την αντικατάσταση του 60% του δικτύου. Υπάρχει όμως ένα άλλο 40% που παραμένει το ίδιο. Το να αντιμετωπιστεί η παλαιότητα των δικτύων είναι μια μεγάλη πρόκληση. Αυτή τη στιγμή παρόλαυτα δεν μπορεί να υποστηριχθεί οικονομικά η σύνταξη των απαιτούμενων μελετών για την αντικατάσταση του υπόλοιπου 40% του δικτύου».
Σύμφωνα με το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο Πόσιμου Νερού 2022, στην περιφέρεια ΑΜΘ παρατηρήθηκε έλλειμμα επαρκούς πόσιμου νερού σε ορισμένες περιοχές ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγεται το παραλιακό μέτωπο του Δήμου Αβδήρων λόγω της εποχικής αύξησης κατανάλωσης. Το Σχέδιο προέκρινε τότε την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων επεξεργασίας νερού και των δικτύων για να αντιμετωπισθούν φαινόμενα τοπικής υποβάθμισης της ποιότητας του νερού προς κατανάλωση, καθώς και των αντλιοστασίων, τα οποία είναι πεπαλαιωμένα, υπολειτουργούν και παρουσιάζουν σημαντική κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος με ταυτόχρονη μεγάλη απώλεια ύδατος λόγω εφαρμογής παρωχημένης τεχνολογίας.
Ο Χρήστος Ακράτος αναπληρωτής καθηγητής στο ΔΠΘ με γνωστικό αντικείμενο την «Διαχείριση Υδατικών Πόρων» σημείωσε στο «Ε» ότι «είναι ανάγκη να επενδύσουμε σε νέες και ανθεκτικές υποδομές νερού που μπορούν να αντέξουν τις κλιματικές μεταβολές και τις έντονες καιρικές συνθήκες, καθώς η παραδοσιακή προσέγγιση στην επιλογή υλικών και την κατασκευή έχει εμποδίσει την υιοθέτηση εναλλακτικών, που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως αντίβαρο σε ένα φαινόμενο που θα αλλάξει τις ζωές μας τα επόμενα χρόνια».
Τα δίκτυα ύδρευσης, τα οποία είναι παλιά, έχει αποδειχθεί ότι έχουν απώλειες που μπορεί να φτάνουν το 30%, ενώ έχουν αναφερθεί περιπτώσεις με απώλειες που αγγίζουν το 60%.
Αντιδράσεις από την αντιπολίτευση ξεσήκωσε η ανακοίνωση της ΔΕΥΑΑ
Αντιδράσεις ξέσπασαν ύστερα από την ανακοίνωση της ΔΕΥΑΑ σχετικά με το πρόστιμο των 100 ευρώ.
Η Λαϊκή Συσπείρωση Δήμου Αβδήρων κατηγόρησε τον δημοτική αρχή ότι «κατηγορεί τους κατοίκους του Δήμου για την αλόγιστη χρήση του νερού και για την έλλειψη, ενώ παράλληλα απειλήθηκαν πως αν ποτίσουν τον μπαχτσέ τους ή πλύνουν τα μπαλκόνια τους εκτός από το πρόστιμο των 100 ευρώ, μπορεί να τιμωρηθούν και με διακοπή υδροδότησης».
«Η έλλειψη σχεδίου αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων, φανερώθηκε με την πρώτη ανακοίνωση του δήμου, ο οποίος σε συνθήκες καύσωνα και διακοπής υδροδότησης, αντί να φροντίσει να μην μείνει κανένας κάτοικος του δήμου μας χωρίς νερό, αντί να προμηθεύσει τους κατοίκους με εμφιαλωμένα νερά και να μεριμνήσει για την διανομή νερού γενικής χρήσης με τα βυτιοφόρα, προτίμησε να υποδείξει 2 σημεία κοινόχρηστων παροχών στη Γενισέα και στη Ν. Κεσσάνη σε απόσταση έως 15 χιλιομέτρων, αδιαφορώντας αν οι κάτοικοι και κυρίως ηλικιωμένοι έχουν την δυνατότητα και τα μέσα να μεταβούν στα σημεία αυτά», τονίζει χαρακτηριστικά.
Εν συνεχεία, ο δημοτικός σύμβουλος της παράταξης «Τώρα Όλοι Μαζί Μπορούμε» Δημήτρης Δόντσος με δηκτική ανακοίνωση υποστήριξε ότι «η ΔΕΥΑΑ όφειλε να είχε μεριμνήσει ότι σε περίπτωση βλάβης του δικτύου, πράγμα σύνηθες τα τελευταία χρόνια, να έχει εναλλακτική λύση που θα έμπαινε σε εφαρμογή λειτουργίας ώστε να εξασφαλίσει νερό πόσιμο, αλλά και νερό για θέματα προσωπικής υγιεινής κλπ. Η πολιτική προστασία του Δήμου απούσα και αυτή, χωρίς οργάνωση και προγραμματισμό ώστε να συνεισφέρει στις δύσκολες ώρες που αντιμετωπίζουμε και μας εκθέτουν όλους» ενώ προσθέτει ότι «οι βλάβες είναι γνωστό ότι υπάρχουν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν μέχρι την δημιουργία νέου σύγχρονου δικτύου και όχι αμιάντου όπως το σημερινό. Ο σωστός προγραμματισμός και η ιεράρχηση των πραγματικών αναγκών είναι αυτά που λείπουν και απαιτούνται από την ΔΕΥΑ Αβδήρων, για την υγεία και την ποιότητα ζωής των κατοίκων».
Μεγάλη η απώλεια του πόσιμου νερού στην άρδευση χωραφιών
Η κύρια απώλεια πόσιμου νερού πραγματοποιείται κατά την άρδευση χωραφιών καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, πολλές φορές στον κάμπο του Δήμου Αβδήρων χρησιμοποιείται αντί του αρδευτικού νερού με συνέπεια την εμφανή έλλειψη νερού στους οικισμούς.
Με δεδομένες τις απώλειες νερού κατά τη μεταφορά και την άρδευση, αλλά και λόγω υπεράρδευσης, το νερό που τελικά αξιοποιείται συνήθως φτάνει στο 55% περίπου του αρχικού όγκου. Οπότε αν λάβουμε υπόψη ότι πρόκειται για πόσιμο νερό η «χασούρα» του 45% του νερού αποτελεί μία τεράστια απώλεια. Για αυτό το λόγο προτείνεται η στάγδην άρδευση, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως η πιο αποδοτική μέθοδος άρδευσης.
