Ο σκηνοθέτης Βαγγέλης Λάσκαρης μιλάει στο «Ε» για το έργο «Η μάνα αυτουνού…Έλλη Ζάχου Ταχτσή» το οποίο θα φιλοξενηθεί στην ΦΕΞ όπως επίσης για την θέση του θεάτρου στην ελληνική κοινωνία
«Η πατριαρχία είναι παρούσα και ιδιαίτερα στις μέρες που αμφισβητείται την βλέπουμε να αντιστέκεται και να δείχνει τα δόντια της με αποτέλεσμα να μετράμε θύματα γυναικοκτονιών»
Έχοντας παρακολουθήσει την παράσταση «Τhe Prudes» ξέραμε τι μπορούμε να περιμένουμε από τον ταλαντούχο σκηνοθέτη και ηθοποιό Βαγγέλη Λάσκαρη και αυτό δεν είναι τίποτα λιγότερο από την συνταρακτική παράσταση «Η μάνα αυτουνού…Έλλη Ζάχου Ταχτσή» της συγγραφέα Κικής Μαυρίδου με την καταξιωμένη ηθοποιό Ράνια Σχίζα στο ρόλο της Έλλης Ζάχου Ταχτσή. Η παράσταση, η οποία ήδη παίζεται εδώ και τρία χρόνια, θα ταξιδέψει έως την Ξάνθη ώστε να μυήσει τους θεατές στο κόσμο της μητέρας του Κώστα Ταχτσή, στα λόγια που ποτέ δεν ειπώθηκαν και τις οικογενειακές σχέσεις που διαμορφώνουν, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, την οπτική που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο.
Η Έλλη Ζάχου Ταχτσή, υπήρξε μια ανυπόταχτη γυναίκα, που το μόνο που ήθελε, ήταν να ζήσει ελεύθερη και να αγαπηθεί. Ατύχησε και στα δύο. Υπέκυψε στη σκληρότητα της εποχής της και έγινε πιο σκληρή από αυτήν. «Η μάνα αυτουνού». Προσφώνηση απαξιωτική, ειρωνική, σαρκαστική, μα τόσο οικεία, τόσο γνώριμη. Ειπωμένη υπαινικτικά και πάντοτε χαμηλόφωνα. Σχεδόν ψιθυριστά. Από αυτούς τους ψίθυρους που είναι μαχαιριές στην καρδιά. Που καμιά φορά όμως γίνονται και φονικά. «Ο γιος αυτηνής», ο Κώστας Ταχτσής, δολοφονήθηκε. Όπως «δολοφονείται» σ’ αυτόν τον κόσμο, ότι απειλεί να ξεσκεπάσει την υποκρισία του. «Η μάνα αυτουνού». Το λιγότερο φωτισμένο πρόσωπο στον κυρίως αυτοβιογραφικό συγγραφικό κόσμο του Κώστα Ταχτσή. Στον οποίο βασίστηκε για να γράψει και το σημαντικότερο έργο του. Το «Τρίτο Στεφάνι». Που αποτελεί, πέρα από μια καταγραφή κι ένα ξεμασκάρεμα της αγίας ελληνικής οικογένειας. Εάν όμως το «Τρίτο Στεφάνι» ταυτίζεται με την ίδια την Ελλάδα, η ιστορία της μητέρας του, ταυτίζεται με όλα τα κρυμμένα μυστικά. Που κρατάμε καλά κλειδωμένα σε σκονισμένα μπαούλα, στοιβαγμένα στα υπόγεια της ψυχής μας.
Λίγες μέρες πριν ανέβει η παράσταση στη σκηνή της ΦΕΞ, ο Βαγγέλης Λάσκαρης μιλάει στο «Ε» για το έργο, τη συνεργασία με την Ράνια Σχίζα, την υποδοχή της παράστασης από το κοινό όπως επίσης για την θέση του θεάτρου στην ελληνική κοινωνία.
«Ε»: Ποια ήταν η σχέση της Έλλης Ζάχου Ταχτσή με τον γιο της και συγγραφέα Κώστα Ταχτσή; Η σχέση μάνας-γιου με ποιο τρόπο τους στιγμάτισε;
Β.Λ.: Έχει πάντα ενδιαφέρον το ερώτημα πόσο η οικογένεια μας καθορίζει και σε τι βαθμό. Πόσο μοιάζουμε στους γονείς μας ή πόσο θέλουμε να πάμε κόντρα σε αυτούς. Σχέσεις αγάπης, μίσους, ανταγωνισμού; Η οικογένεια είναι ένα καταφύγιο ή ένας θύλακας που μας καταδυναστεύει; Βάζω ερωτήσεις γιατί αυτό πρέπει να κάνει και η τέχνη. Δεν είναι οι απαντήσεις που έχουν σημασία αλλά τα ερωτήματα που πρέπει να θέσουμε. Στην παράσταση συνυπάρχουν όλα αυτά τα ερωτήματα που βασανίζουν τους ήρωες της ιστορίας μας.
«Ε»: Κατά την διάρκεια της σκηνοθεσίας του έργου «Η μάνα αυτουνού…Έλλη Ζάχου Ταχτσή», της Κικής Μαυρίδου, βιώσατε κάποια αποκάλυψη;
Β.Λ.: Την σημασία της απλότητας. Πόσο λίγα πράγματα είναι απαραίτητα τελικά για να φτιάξεις μια παράσταση. Ένα δυνατό κείμενο, ένας δουλεμένος ηθοποιός, μια ωραία μουσική ατμόσφαιρα, ένα έξυπνο φωτιστικό περιβάλλον.
«Ε»: Η ηρωίδα του έργου, Έλλη Ζάχου Ταχτσή, βιώνει μία γεμάτη αντιφάσεις ζωή. Με ποιο τρόπο η διακεκριμένη ηθοποιός Ράνια Σχίζα προσέγγισε τον ρόλο υπό τη δική σας καθοδήγηση;
Β.Λ.: Δουλέψαμε πολύ πάνω στο λόγο, στο ρυθμό και στο πώς πρέπει να μεταφερθεί η ιστορία στο κοινό. Μπήκαμε σε μια διαδικασία αφαίρεσης οτιδήποτε περιττού. Με ενδιέφερε ιδιαίτερα η επικοινωνία του έργου με την πλατεία, τους θεατές δηλαδή δια μέσω της ηθοποιού.
«Ε»: Υπάρχουν κοινά σημεία στην θέση της γυναίκας του τότε με την γυναίκα με του σήμερα;
Β.Λ.: Φυσικά η πατριαρχία είναι παρούσα και ιδιαίτερα στις μέρες που αμφισβητείται την βλέπουμε να αντιστέκεται και να δείχνει τα δόντια της με αποτέλεσμα να μετράμε θύματα γυναικοκτονιών.
«Ε»: Το έργο έχει λάβει διθυραμβικές κριτικές όσον αφορά την ερμηνεία, το κείμενο και την σκηνοθεσία. Το περιμένατε; Πώς έχει υποδεχθεί το κοινό την παράσταση;
Β.Λ.: Πάντα μου αρέσουν οι παραστάσεις που φτιάχνω, με απασχολεί όπως είπα και πιο πάνω να περνάει το έργο στην πλατεία, δεν υπάρχει θέατρο χωρίς τους θεατές, άρα όταν πετυχαίνει η δουλειά είμαι χαρούμενος, γιατί καθώς δουλεύουμε στις πρόβες μόνο φανταζόμαστε πώς θα υποδεχθεί το κοινό καθετί που στήνουμε στη σκηνή. Κατά την διάρκεια των προβών κάτι καταλάβαινα πως πάει πολύ καλά, αλλά ποτέ δεν μπορείς να ξέρεις. Το μπιζάρισμα στο τέλος, το ότι ξεκινήσαμε σε μια μικρή σκηνή και αναζητήσαμε μεγαλύτερο χώρο γιατί γινόταν το ένα γέμισμα μετά το άλλο και το γεγονός πως η παράσταση παίζεται τρια χρόνια μάλλον δείχνει πως καλά μας υποδέχονται. Ελπίζω το ίδιο να γίνει και στη Ξάνθη.
«Ε»: Ποια θέση έχει το θέατρο στην ελληνική κοινωνία; Ή καλύτερα θα έπρεπε να είχε;
Β.Λ.: Κοίτα τους καλλιτέχνες λίγο μας αγαπάνε, λίγο μας λυπούνται για τις δύσκολες εργασιακές συνθήκες, παρόλο που το 90 % των οικογενειών τουλάχιστον κλαίνε αν ακούσουν πως τα παιδιά τους θα ασχοληθούν με το θέατρο. Βλέπουμε πως η άρνηση πολλών ανθρώπων δεν τους πτοεί και το τολμούν με αποτέλεσμα να έχουμε μια πολύ ζωντανή θεατρική σκηνή με όλα τα καλά και τα άσχημα.
«Ε»: Στην Ελλάδα πόσο εύκολο είναι για κάποιον ή κάποια να ασχοληθεί και να βιοποριστεί από το θέατρο;
Β.Λ.: Καθόλου εύκολο και εκεί έχουν την ρίζα τους και οι διαρκείς διεκδικήσεις του κλάδου. Χρειάζεται περισσότερη στήριξη από την πολιτεία γιατί το θέατρο δεν μπορεί να πορεύεται με βάση τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς. Η στήριξη του σύγχρονου πολιτισμού θα πρέπει να είναι πολιτική επιλογή και στα μάτια τα δικά μου έχει τα ίδια χαρακτηριστικά και την ίδια σπουδαιότητα με την ανάγκη για υγεία και παιδεία.
Πληροφορίες για την παράσταση στην Ξάνθη
Την Τρίτη 14 Μαΐου για δύο παραστάσεις στις 19:00 και 21:15 στην Καπναποθήκη της ΦΕΞ
Τιμή εισιτηρίου: 16€ κανονικό 13€ μειωμένο (ΑΜΕΑ, φοιτητικό, πολυτέκνων, μέλη της ΦΕΞ)
Προπώληση εισιτηρίων: στο Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης και στη more.com
