Αρχική ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Αφιερώματα Βιβλιοπρόταση της Πέμπτης: «Μαγεία, Επιστήμη Και Θρησκεία – Ο μύθος στην πρωτόγονη ψυχολογία» του Μπρονισλάβ Κάσπαρ Μαλινόφσκι

Βιβλιοπρόταση της Πέμπτης: «Μαγεία, Επιστήμη Και Θρησκεία – Ο μύθος στην πρωτόγονη ψυχολογία» του Μπρονισλάβ Κάσπαρ Μαλινόφσκι

0

Ο Μαλινόφσκι μελετά τους ανθρώπους, μετά εξετάζει τα βιβλία και στη συνέχεια επιστρέφει στους ανθρώπους


Το «Ε» προτείνει το βιβλίο του Μπρόνισλαβ Κάσπαρ Μαλινόφσκι με τίτλο «Μαγεία, Επιστήμη Και Θρησκεία – Ο μύθος στην πρωτόγονη ψυχολογία» από τις εκδόσεις Πλέθρον και σε μετάφραση του Βασίλη Ντζούνη.

Κανένας συγγραφέας της εποχής μας δεν έχει κάνει περισσότερα από τον Μαλινόφσκι για να συνδέσει με κατανοητό τρόπο την πραγματικότητα του ανθρώπινου βίου με τις ψυχρές αφηρημένες έννοιες της επιστήμης. Τα έργα του αποτελούν έναν ανεκτίμητο σύνδεσμο μεταξύ της γνώσης της καθημερινότητας των απομακρυσμένων εξωτικών λαών και της θεωρητικής γνώσης που κατέχει η ανθρωπότητα.

Το ταλέντο του Μαλινόφσκι ήταν διπλό: ήταν προικισμένος με την ευφυΐα που συνήθως είναι χαρακτηριστική των καλλιτεχνών, και με την ικανότητα του επιστήμονα να παρατηρεί και να διακηρύττει αυτό που είναι οικουμενικό. Στον αναγνώστη του Μαλινόφσκι παρέχονται έννοιες σχετικές με τη θρησκεία, τη μαγεία, την επιστήμη, την ιεροτελεστία και τον μύθο, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης παραστατικών εντυπώσεων και αντιλήψεων σχετικά με τους κατοίκους των νησιών Trobriand, στη ζωή των οποίων με τόση σαγήνη εμβαθύνει.

Ο Μαλινόφσκι μελετά τους ανθρώπους, μετά εξετάζει τα βιβλία και στη συνέχεια επιστρέφει στους ανθρώπους. Αντίθετα με κάποιους, δεν μελετά τους ανθρώπους για να βρει σε αυτούς εκείνα που του είπαν τα βιβλία πως θα βρει. Ο εκλεκτικισμός της θεωρίας του Μαλινόφσκι ωθείται από το γεγονός ότι η ανθρώπινη πραγματικότητα, στην οποία πάντα επιστρέφει, δεν μπορεί ποτέ να αναπαρασταθεί από κάποιο μεμονωμένο θεωρητικό πλαίσιο στο οποίο έχει δοθεί έμφαση.

«[…] Ζώντας νοητικά για λίγο καιρό μεταξύ ανθρώπων με έναν πολύ πιο απλό πολιτισμό από τον δικό μας, ίσως μπορούμε να αποκτήσουμε μια νέα αίσθηση προοπτικής αναφορικά με τους δικούς μας θεσμούς, τις δικές μας πεποιθήσεις και τα δικά μας έθιμα. Συνεπώς, αν η ανθρωπολογία μπορεί να μας προκαλέσει μια αίσθηση της προοπτικής και να μας προσφέρει μια πιο λεπτή αίσθηση του χιούμορ, μπορεί πολύ εύκολα να αξιώσει για τον εαυτό της τον τίτλο μιας πολύ σπουδαίας επιστήμης».

Μπρ. Μαλινόφσκι

Ο Μαλινόφσκι πιστώνεται ως ιδρυτής εκείνου του τομέα της κοινωνικής ανθρωπολογίας γνωστού ως λειτουργισμός (φονξιοναλισμός), θεωρώντας πως όλα τα επιμέρους στοιχεία μιας κοινωνίας διαπλέκονται για να σχηματίσουν ένα ισορροπημένο σύστημα. Έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις πίστεις, τις τελετουργίες, τα έθιμα, τους θεσμούς, τη θρησκεία, την τελετουργία και τα σεξουαλικά ταμπού.

Την πρώτη έρευνα πεδίου ο Μαλινόφσκι τη διεξήγαγε στην περίοδο 1915-18, όταν μελέτησε τον νησιωτικό πληθυσμό των νήσων Τρόμπριαντ της Νέας Γουινέας στον νοτιοδυτικό Ειρηνικό, που η κοινωνική δομή τους ήταν μητρογραμμική, δηλαδή η γενιά ορίζονταν μόνο από το σόι της μητέρας και αυτό καθόριζε τις σχέσεις στην οικογένεια και στην κοινωνία ευρύτερα. Χρησιμοποιώντας μια μάλλον ολιστική προσέγγιση στην έρευνά τους, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι κοινωνικές σχέσεις και αλληλεπιδράσεις των γηγενών στηρίζονταν στη μαγεία, τη θρησκεία, τη συγγένεια και το εμπόριο. Συνεισέφερε επίσης στην διαπολιτισμική μελέτη της ψυχολογίας μέσω των παρατηρήσεών του για τις σχέσεις της συγγένειας. Υποδεικνύοντας ότι η ατομική ψυχολογία εξαρτάται από το πολιτισμικό εννοιολογικό πλαίσιο απέρριψε τις θεωρίες του Σίγκμουντ Φρόιντ για το οιδιπόδειο σύμπλεγμα που καθόριζε τη ζωή των νησιωτών Τρομπράιαντ. Έγραψε ένα βιβλίο για την έρευνα πεδίου που διεξήγαγε και για τις εμπειρίες του με τίτλο Αργοναύτες του δυτικού Ειρηνικού (1922).

Σε μια άλλη έρευνα πεδίου που διεξήχθη το 1934 στην Αφρική ο Μαλινόφσκι και ο Άλφρεντ Ρέτζιναλντ Ράντκλιφ-Μπράουν (Alfred Reginald Radcliffe-Brown) έφεραν μαζί τους μια ολόκληρη γενιά ανθρωπολόγων, που τεκμηρίωσαν έρευνες για τις αφρικανικές φυλετικές κοινωνίες. Επισκέφθηκε επίσης την κοιλάδα του Οασάκο στο Μεξικό στην περίοδο 1941-42. Ένα από τα μείζονα επιτεύγματα του Μαλινόφσκι θεωρείται η επιτυχής ενσωμάτωση της πολιτισμικής θεωρίας στην επιστήμη της ψυχολογίας. Όχι μόνον είδε τον πολιτισμό ως σύστημα συλλογικών εθίμων, αλλά επανειλημμένα έδωσε έμφαση στον οργανικό και λειτουργικό χαρακτήρα του.

Κατείχε σε όλη τη διάρκεια της ζωής του σημαντικές θέσεις σε ακαδημαϊκά ιδρύματα το πανεπιστήμιο Κορνέλ, το πανεπιστήμιο Γέιλ, το πανεπιστήμιο του Λονδίνου και το πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, το οποίο τον ανακήρυξε επίτιμο διδάκτορα. Ήταν πολύγλωσσος – μιλούσε πολωνικά, ρωσικά, γερμανικά, γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά, ισπανικά και αρκετές διαλέκτους ιθαγενών. Πέθανε στις 14 Μαΐου 1942, στο Νιου Χέιβεν του Κονέκτικατ.

Περισσότερα Σχετικά Άρθρα
Περισσότερα άρθρα από ΕΜΠΡΟΣ
Περισσότερα άρθρα από Αφιερώματα
Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.

Μπορεί επίσης να σας αρέσει

Μνημόσυνο για τους ιδρυτές και ευεργέτες του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης

Η τελετή μνημοσύνου θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή, 1 Δεκεμβρίου 2024, στις 10:00, στον Ιε…