Ένας παλιός και ένας νέος βιβλιοπώλης της Ξάνθης εξηγούν γιατί η κατάργηση θα φέρει υψηλότερες τιμές και θα καταστρέψει το βιβλίο ως προϊόν πολιτισμού
Πιέσεις ασκούν εκδότες και βιβλιοπώλες, προκειμένου να μην εφαρμοστεί ένα μέτρο που θα σημάνει το τέλος των μικρών βιβλιοπωλείων
Βιβλιοπώλες, εκδότες και μεγάλη μερίδα των αναγνωστών άρχισε και πάλι να συζητά για τη σημασία της διατήρησης της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου, ενώ με βάση τις προθέσεις που βολιδοσκοπήθηκαν από την πλευρά της κυβέρνησης ασκούνται έντονες πιέσεις προκειμένου η τελευταία να μην προχωρήσει σε ένα καθεστώς πλήρους απελευθέρωσης της αγοράς στο χώρο του βιβλίου, καθώς, όπως διατείνονται, αυτό θα σηματοδοτήσει την υποβάθμιση των βιβλίων καθώς και το τέλος των μικρών βιβλιοπωλείων.
Ο διάλογος που έχει ξεκινήσει με αφορμή την πρόταση για κατάργηση της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου, σε συνδυασμό με τις νέες τάσεις που εμφανίζονται στον χώρο (αγορές από το ίντερνετ και τα ηλεκτρονικά βιβλία) θέτουν τις βάσεις για μια νέα προσέγγιση του ζητήματος.
Για το θέμα αυτό που απασχολεί έντονα το χώρο του βιβλίου μίλησαν στο «Ε» ένας παλιός και ένας νέος βιβλιοπώλης της Ξάνθης και εξήγησαν τις παραμέτρους με τις οποίες σχετίζεται η Ενιαία Τιμή Βιβλίου (Ε.Τ.Β.).
Μ. Σπανίδης: «τα μεγάλα συμφέροντα πιέζουν, αλλά υπάρχει μεγάλη αντίδραση»
«Η ενιαία τιμή βιβλίου είναι αυτή που συγκρατεί την ασυδοσία, ελέγχει και προστατεύει το ίδιο το προϊόν», σημειώνει ο Μιχάλης Σπανίδης, προσθέτοντας ότι: «διαφορετικά θα αναπτυχθούν συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού με βιβλία να πωλούνται μαζικά από αλυσίδες σούπερ μάρκετ ή εμπορικά κέντρα». Εξάλλου, όπου εφαρμόστηκε είχε αρνητικές επιπτώσεις, συμπληρώνει. Η Ε.Τ.Β. εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες πλην της Αγγλίας και της Αμερικής και πράγματι, στην Αγγλία οδήγησε σε αύξηση των τιμών.
Ο κ. Σπανίδης τονίζει ακόμη: «απευθυνόμαστε σε μία πολύ περιορισμένη αγορά. Ο κόσμος αν απελευθερωθεί η αγορά θα προτιμήσει το πιο φτηνό, αλλά στη συνέχεια θα διαμορφωθούν όροι μονοπωλίου και οι τιμές θα ανεβούν, ενδεχομένως και ακόμη περισσότερο. Μέχρι τώρα υπήρχε ένα νομοθετικό πλαίσιο που συγκρατούσε, όμως τώρα τα μεγάλα συμφέροντα πιέζουν και θέλουν να το καταργήσουν».
Πάντως, ο ίδιος πρότεινε τη δυνατότητα που μπορεί να παρασχεθεί σε διακύμανση τιμής σχετικά με το αν πρόκειται για ποιοτική έκδοση (με σκληρό εξώφυλλο) ή με πιο χαμηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά.
Θ. Αθανασιάδης: «η μείωση της τιμής με την κατάργηση της ΕΤΒ αποτελεί μπανανόφλουδα»
Ο Θανάσης Αθανασιάδης, συνιδιοκτήτης του βιβλιοπωλείου «Δύο» εξηγεί ότι με την ΕΤΒ, κάθε βιβλίο πωλείται σε μία μέγιστη τιμή με μέγιστη έκπτωση 10%, η οποία και δίνεται ακόμη και στο σύνολό της σε αρκετές περιπτώσεις. «Αν καταργηθεί η ΕΤΒ θα έρχεται ένας μεγάλος οργανισμός και θα ζητά μαζική παραγγελία για ένα βιβλίο το οποίο και θα πουλά μονοπωλιακά. Ο εκδότης δε θα έχει συμφέρον από το να εκδώσει ψαγμένα ή λιγότερο εμπορικά βιβλία. Και οι βιβλιοπώλες στην ουσία θα αντικατασταθούν από τους εμπόρους βιβλίου, ενώ θα κυριαρχήσουν τα εύπεπτα και μαρκετίστικα βιβλία», σημειώνει ο ίδιος, υπογραμμίζοντας ότι η μείωση της τιμής μέσω της κατάργησης της ΕΤΒ αποτελεί ουσιαστικά μία «μπανανόφλουδα».
Το βιβλίο είναι κυρίως πολιτιστικό αγαθό και όχι αντικείμενο εμπορίου
Για το θέμα αυτό το Νοέμβριο του 2013 όταν και πάλι τέθηκε το θέμα της κατάργησης της ΕΤΒ σε ανεπίσημη μορφή επιστολή προς τον πρωθυπουργό και όλους τους αρχηγούς κομμάτων, αλλά και τα αρμόδια υπουργεία απέστειλε η Ένωση Ελληνικού Βιβλίου με την υπογραφή τεσσάρων από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους, όπου επισημαίνονταν ότι η ΕΤΒ τηρεί μια ισορροπία μεταξύ αναγνωστών, συγγραφέων, βιβλιοπωλών και εκδοτών.
Τόνιζαν ότι η ΕΤΒ διατηρεί και προστατεύει τη μέγιστη έκπτωση από τους εκδοτικούς οίκους και τα βιβλιοπωλεία στο 10% και δεν επιτρέπει την αύξηση των τιμών, ενώ έδιναν ιδιαίτερη βαρύτητα στο γεγονός ότι το βιβλίο είναι κυρίως πολιτιστικό αγαθό και όχι αντικείμενο εμπορίου. Η ενιαία τιμή του βιβλίου, που ξεκίνησε από την πρωτοπόρο στο θέμα αυτό Γαλλία, όπως ανέφεραν, έχει διττό σκοπό: να εξορθολογίσει την αγορά και να προστατεύσει και ενισχύσει τον πλουραλισμό στον χώρο του βιβλίου. Πιο συγκεκριμένα, να προστατεύσει το σοβαρό και δύσκολο άρα αντιεμπορικό βιβλίο, το οποίο είναι το στοιχείο που προάγει την παιδεία, τον πολιτισμό και άρα το δημοκρατικό πολίτευμα. Επιπλέον, ας γίνει σαφές πως η ενιαία τιμή αφορά ένα μέρος της εκδοτικής παραγωγής και όχι το μεγαλύτερο, διότι περιλαμβάνει μόνο τα βιβλία εκείνα που τυπώθηκαν εντός της τελευταίας διετίας. Μελέτες που έγιναν από το ΕΚΕΒΙ μετά τα πρώτα έτη εφαρμογής της ενιαίας τιμής αποδεικνύουν οι τιμές όχι μόνο δεν ανέβηκαν, αλλά συγκρατήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα.
Οι πολίτες επιθυμούν τη διασφάλιση έκδοσης και πιο εξειδικευμένων βιβλίων
Να σημειώσουμε ότι και μεγάλη μερίδα των αναγνωστών τάσσεται στο πλευρό βιβλιοπωλών και εκδοτών, καθώς πιστεύει ότι με αυτό τον τρόπο διατηρείται η ισορροπία στις τιμές των βιβλίων, ενώ εξασφαλίζεται ότι θα συνεχίζουν να εκδίδονται. Άλλωστε και στην Ξάνθη, όπως παρατηρούν οι βιβλιοπώλες της, υπάρχει ενδιαφέρον, από το σαφώς περιορισμένο βέβαια αναγνωστικό κοινό, και σε εκδόσεις πιο απαιτητικές, σε εξειδικευμένα βιβλία και σε λιγότερο διαδεδομένα. Αλλά ακόμη και για τις πιο δημοφιλείς εκδόσεις, οι ξανθιώτες δείχνουν να προτιμούν την περιήγηση στο τοπικό βιβλιοπωλείο από τις ηλεκτρονικές παραγγελίες.
Ελένη Διαφωνίδου
