Οι ηγέτες καθορίζουν την εποχή τους και γράφουν ιστορία μέσα από το έργο τους, τις ιδέες τους και, φυσικά, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους. Η ουσιαστική και λεπτομερής αποτίμηση του έργου του Κώστα Σημίτη και το πώς αυτό καθόρισε την Ελλάδα θα γίνει από τις επόμενες γενιές.
Η αντικειμενικότητα που απαιτείται για μια αποτίμηση χρήσιμη για τον λαό μας και τη χώρα μας χρειάζεται χρόνο, απόσταση από τα γεγονότα και απόσταση από οξύνσεις και συγκρούσεις, που είναι στοιχεία των δημοκρατικών διαδικασιών.
Ο Κώστας Σημίτης όμως ανήκει σε εκείνη την κατηγορία των ξεχωριστών ηγετών που συνέδεσε την πορεία του με συγκεκριμένους εθνικούς μεγάλους στόχους, που είχαν σχέδιο, αυστηρό χρονοδιάγραμμα και οι οποίοι επετεύχθησαν.
Αυτό δεν αμφισβητείται από κανέναν.
Η ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ δεν ήταν απλά η εισαγωγή του ευρώ. Ήταν ένα όραμα που αγκαλιάστηκε από τους πολίτες γιατί εξέφραζε την επιθυμία να αλλάξει η Ελλάδα, να σταματήσουν η συνεχής οικονομική αστάθεια, οι συχνές νομισματικές κρίσεις που ταλαιπωρούσαν τα νοικοκυριά, η υστέρηση των εισοδημάτων τους σε σχέση με τις ανάγκες τους.
Η Ελλάδα ως μέλος της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης έγινε μέλος του πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια επιλογή και ένα επίτευγμα που αφορούσαν όχι μόνο την οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη, αλλά και την ασφάλεια της χώρας.
Αντίστοιχα η επίτευξη του στόχου της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ απέδειξε τη δύναμη του Πολιτικού και της Πολιτικής όταν υπάρχει σχέδιο και γνώση του ευρύτερου περιβάλλοντος και, κυρίως, όταν ο πατριωτισμός εκφράζεται με την πραγματική του διάσταση και όχι με ρητορικές κενολογίες.
Η ένταξη της Κύπρου άλλαξε τότε τα δεδομένα για το νησί, ενώ είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι υπάρχει ένα έθνος που εκφράζεται με δύο κράτη στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Πέρα όμως από τις εθνικές επιτυχίες και τα μεγάλα έργα που άλλαξαν τη χώρα, ο Κώστας Σημίτης υπήρξε αντιστασιακός, διανοούμενος, πολιτικός, κυβερνήτης, έχοντας πάντα μια σταθερή ταυτότητα ιδεολογική, αξιακή και πολιτική.
Ο Κώστας Σημίτης θέτει την προσωπική του σφραγίδα στο ρεύμα του εκσυγχρονισμού και του ευρωπαϊσμού, που γίνονται κυρίαρχα θέματα την εποχή της διακυβέρνησής του.
Έτσι η θέση για τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας έχει πλέον σχεδόν καθολική αποδοχή. Ο εκσυγχρονισμός, παρά τις περιπέτειες των πολλών μορφών λαϊκισμού που υπέστη η χώρα, παραμένει ένα διαρκές αίτημα μιας κοινωνικής πλειοψηφίας η οποία βρίσκεται σήμερα σε όλα τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου.
Όπως γράφει ο ίδιος για τον εκσυγχρονισμό, «η έννοια έχει ενσωματωθεί στο ελληνικό πολιτικό λεξιλόγιο. Αναφέρεται ιδίως στην πολιτική της περιόδου 1996-2004. Ωστόσο η σύνδεσή της σε μια συγκεκριμένη πολιτική περίοδο δεν συμβιβάζεται με το κεντρικό σύνθημά της, δηλαδή την ανάγκη συνεχούς προσαρμογής στις συνθήκες ζωής που αλλάζουν. Ο εκσυγχρονισμός δεν ολοκληρώνεται σε μια κυβερνητική θητεία. Απαιτεί μόνιμη και συνεχή προσπάθεια ιδίως στην παιδεία και τη διεύρυνση της γνώσης, στην επέκταση της δημοκρατίας, την κοινωνική δικαιοσύνη…».
Ο εκσυγχρονισμός της κοινωνίας έτσι όπως αναλύθηκε από τον Κώστα Σημίτη στις εκατοντάδες σελίδες των βιβλίων του, στη δράση του ΟΠΕΚ που υπήρξε η βάση για τη δημιουργία του εκσυγχρονιστικού ρεύματος, είναι για πολλούς το ζητούμενο κάθε εποχής.
Ο εκσυγχρονισμός δεν είναι απλά αντιλαϊκισμός, απαιτεί γνώση και διορατικότητα. Απαιτεί διαμόρφωση στρατηγικής με μεταρρυθμίσεις, αλλαγές, νέες ιδέες, αξιοκρατία και κυρίως κοινωνική δικαιοσύνη. Χρειάζεται πολιτικούς με τόλμη γιατί είναι προς όφελος των πολλών αλλά αντιστρατεύεται τη στασιμότητα και το βόλεμα πολλών.
Η εκδήλωση που οργανώνεται στις 6 Νοεμβρίου είναι μια ανοιχτή γιορτή τιμής, για έναν σπουδαίο άνθρωπο που θέλουμε εν ζωή να του δείξουμε την αγάπη μας και τον σεβασμό μας και ακόμα και για αυτούς που ήταν πάντα κριτικοί απέναντί του να δείξουν την αναγνώριση και τον σεβασμό στο ήθος και την προσφορά του.
Έτσι προχωρά η δημοκρατία, έτσι γινόμαστε όλοι καλύτεροι.
Άννα Διαμαντοπούλου
Η Άννα Διαμαντοπούλου είναι πρόεδρος του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη –πρ. επίτροπος ΕΕ – πρ. υπουργός.