Μερικές από τις πιο διάσημες σελίδες του Louis Althusser και ταυτόχρονα ένας από τους σημαντικότερους σταθμούς στην εξέλιξη της θεωρητικής του διαδρομής
Το «Ε» προτείνει το βιβλίο του Louis Althusser με τίτλο «Απάντηση Στον Τζων Λιούις – Για την ιστορία, την πάλη των τάξεων και τη φιλοσοφία» από τις εκδόσεις Εκτός Γραμμής σε μετάφραση του Τάσου Μπέτζελου.
Αυτές οι φιλοσοφικές θέσεις μάς επιτρέπουν να κατανοήσουμε και το νόημα της περίφημης «μικρής φράσης» του Μαρξ από τη 18η Μπρυμαίρ. Διότι ολόκληρη η φράση λέει: «Οι άνθρωποι κάνουν την ιστορία τους, αλλά δεν την κάνουν με στοιχεία που έχουν ελεύθερα επιλέξει, σε περιστάσεις που οι ίδιοι έχουν επιλέξει, αλλά σε περιστάσεις που βρίσκουν άμεσα μπροστά τους, δεδομένες και κληρονομημένες από το παρελθόν». Και σαν να είχε προβλέψει ότι μια μέρα κάποιοι θα εκμεταλλεύονταν τις πέντε πρώτες λέξεις του, ακόμα και αυτές τις «περιστάσεις». […]
Πρέπει λοιπόν να διαβάζουμε με προσοχή τους συγγραφείς μας. Η ιστορία είναι πράγματι μια «διαδικασία χωρίς Υποκείμενο και Τέλος / Τελικούς Σκοπούς», της οποίας οι δεδομένες περιστάσεις, όπου «οι άνθρωποι» δρουν ως υποκείμενα υπό τον καθορισμό κοινωνικών σχέσεων, είναι το προϊόν της ταξικής πάλης. Συνεπώς, η ιστορία δεν έχει Υποκείμενο, με τη φιλοσοφική σημασία του όρου, αλλά κινητήρια δύναμη: την πάλη των τάξεων.
Το παρόν κείμενο συγκεντρώνει μερικές από τις πιο διάσημες σελίδες του Louis Althusser και ταυτόχρονα συνιστά έναν από τους σημαντικότερους σταθμούς στην εξέλιξη της θεωρητικής του διαδρομής. Ο Γάλλος φιλόσοφος παραδίδει μια συμπυκνωμένη διατύπωση των στρατηγικών θέσεων του για τη μαρξιστική θεωρία, τόσο για την υλιστική φιλοσοφία όσο και για τον ιστορικό υλισμό, που περνά μέσα από μια πολεμική αλλά και διεισδυτική απόρριψη του κυρίαρχου σοβιετικού μαρξισμού της περιόδου και των στοιχείων αστικής ηγεμονίας που απηχούσε. Την ίδια στιγμή, το μανιφέστο αυτό συνιστά και μια δημόσια φιλοσοφική αυτοκριτική του Γάλλου φιλοσόφου γύρω από τον θεωρητικισμό που εκτιμά ότι έφεραν όψεις προηγούμενων αναλύσεών του. Έτσι, η Απάντηση στον Τζων Λιούις εξακολουθεί να είναι ίσως το μοναδικό κείμενο στο οποίο ο Louis Althusser δεν επιχειρεί μόνο να περιγράψει μια –σχεδόν πάντοτε υπό έλευση– υλιστική φιλοσοφική πρακτική, αλλά τη δοκιμάζει κιόλας ο ίδιος, χαράσσοντας διαχωριστικές γραμμές, εκφέροντας θέσεις που είναι αντι-θέσεις, και διερευνώντας τα αποτελέσματα των θέσεων αυτών, τον τρόπο που ανοίγουν ή όχι δρόμους στη θεωρία και την ιδεολογική ταξική πάλη υπέρ των υπό εκμετάλλευση τάξεων.
