Η στήλη της Ροζέτας, είναι μια πέτρινη επιγραφή, η οποία προέρχεται από τον ναό του Πτολεμαίου του Ε’ του Επιφανή.
Χρονολογείται στον 2ο αιώνα π.Χ. και φέρει μια εγχάρακτη επιγραφή σε δύο γλώσσες (αιγυπτιακή και ελληνική) και τρία συστήματα γραφής (ιερογλυφικά, δημώδη αιγυπτιακή, ελληνική). Το ελληνικό μέρος της στήλης αρχίζει ως εξής: «Βασιλεύοντος του νέου και παραλαβόντος την βασιλείαν παρά του πατρός”….
Η Στήλη αποκαλύφθηκε τυχαία στις 15 Ιουλίου του 1799, από Γάλλους, στην πόλη Ροζέτα(Ελ Ρασίντ),κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο. Εντοπίστηκε από τον στρατιωτικό μηχανικό Pierre-François-Xavier Bouchard στο πλαίσιο γαλλικής στρατιωτικής οχυρωματικής επιχείρησης. Μαζί με άλλα ευρήματα ανήκε στο γαλλικό Ινστιτούτο της Αιγύπτου (Institut d’Égypte) μέχρι και την επικράτηση των Άγγλων στην Αίγυπτο.
Με τη νίκη των Άγγλων επι των Γάλλων στην Αίγυπτο το πολύτιμο εύρημα πέρασε νόμιμα στους νικητές, με τη Συνθήκη της Αλεξάνδρειας το 1801. Το πολύτιμο εύρημα, μεταφέρθηκε στην Αγγλία το 1802. Εκεί παρουσιάστηκε σε επιστημονικό κοινό και αργότερα μεταφέρθηκε στο Βρετανικό Μουσείο, όπου και βρίσκεται μέχρι σήμερα.
Ο σπουδαίος Γάλλος μελετητής Ζαν-Φρανσουά Σαμπολιόν (1790-1832) , από τους πιο διακεκριμένους γλωσσολόγους της εποχής, κατάφερε, με βάση τα ονόματα των βασιλέων Πτολεμαίου και Αρσινόης που αναφέρονται στην στήλη, να βρει το κλειδί για να αποκρυπτογραφήσει τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά. Αυτή η τοσο σπουδαία και σημαντική ανακάλυψη, ήταν καθοριστική για την εξέλιξη της επιστήμης της Αιγυπτιολογίας. Το σύστημα που χρησιμοποίησε ο Σαμπολιόν για να αποκρυπτογραφήσει το κείμενο της στήλης, αποτελεί σημαντικό οδηγό για όσους ενδιαφέρονται για τη μελέτη των αρχαίων συστημάτων γραφής.
Κώστας Μαυρομάτης
Συλλέκτης-ερευνητής
