Συνέντευξη με το δίκτυο «Είμαστε Μαζί, Έχουμε Φωνή», ένα δίκτυο για τα ανθρώπινα δικαιώματα που εδρεύει στην Ξάνθη
«Είναι θέμα πολιτικής βούλησης, νομίζουμε, καθώς η πολιτεία προσανατολίζεται σε άλλες μορφές διαχείρισης του θέματος και όχι σε κρατικές δομές» όπως δήλωσε η εκπρόσωπος του δικτύου
Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα φαινόμενο το οποίο είναι παρών και μπορούμε να το συναντήσουμε παντού αφού δεν κάνει διακρίσεις στο μορφωτικό επίπεδο, επάγγελμα και θρησκεία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας που καταγγέλθηκαν στη γραμμή «SOS 15900» τους πρώτους επτά μήνες του 2022, σε μία περίοδο που το φαινόμενο των γυναικοκτονιών είναι σε έξαρση, από τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους μέχρι και τον Ιούλιο, οι κλήσεις στην τηλεφωνική γραμμή «SOS 15900» για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας ανήλθαν σε 2.090, ενώ, χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως μόνο τους τελευταίους δύο μήνες, δηλαδή τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, έγιναν 708 κλήσεις. Και προφανώς εδώ αναφέρονται μόνο τα περιστατικά τα οποία έχουν δηλωθεί καθώς άγνωστος είναι ο αριθμός των κακοποιήσεων ο οποίος δεν έχει γίνει γνωστός στο ευρύ κοινό.
Ειδικότερα στην περιφέρεια της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης τα περιστατικά που δηλώνονται παρουσιάζουν αυξητική τάση όπως άλλωστε και σε όλον τον ελλαδικό χώρο. Καθώς είναι γνωστή η άποψη ότι η πρόληψη είναι ο αποδοτικότερος τρόπος για την αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων, και ειδικότερα για το πρόβλημα της ενδοοικογενειακής βίας η Αλεξανδρούπολη, η Καβάλα και η Κομοτηνή ανταποκρίθηκαν δίνοντας στη διάθεση των πολιτών Συμβουλευτικά Κέντρα τα οποία σκοπό έχουν να παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες πληροφόρησης και συμβουλευτικής στις γυναίκες που απευθύνονται σε αυτά, στο πλαίσιο ολοκληρωμένων δράσεων ψυχοκοινωνικής στήριξης από ειδικό επιστημονικό προσωπικό συμβούλων, όπως ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και νομικούς, εξειδικευμένων, στην προσέγγιση των γυναικών με την οπτική του φύλου.
Η Ξάνθη, παρόλαυτα δεν διαθέτει Δομή Φιλοξενίας Κακοποιημένων Γυναικών αλλά ούτε Συμβουλευτικό Κέντρο κάτι το οποίο αποτελεί ένα πισωγύρισμα σχετικά με τις πολιτικές που λαμβάνουν χώρα ώστε οι γυναίκες να αποκτήσουν την δική τους φωνή και να βρίσκουν βοήθεια όταν την χρειαστούν.
Το «Ε» επικοινώνησε με το δίκτυο «Είμαστε Μαζί, Έχουμε Φωνή» ώστε να καταδειχθούν οι λόγοι οι οποίοι αποτελούν τροχοπέδη στην απόκτηση Συμβουλευτικού Κέντρου στην πόλη της Ξάνθης.
«Ε»: Μπορείτε να μου πείτε ποιος είναι ο σκοπός του δικτύου σας και σε ποιες δράσεις προβαίνετε;
Ε.Μ.Ε.Φ.: Το δίκτυο ξεκίνησε ως μια πρωτοβουλία ανθρώπων οι οποίοι εντόπισαν ένα κενό στην πόλη. Το κενό είναι ότι η Ξάνθη, παρότι είναι μια πόλη με αρκετές αντιθέσεις και έντονη γυναικεία κακοποίηση, δεν διαθέτει Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης. Ξεκινήσαμε το 2019 ως μία ομάδα με πρώτο στόχο την ίδρυση ενός Κέντρου Συμβουλευτικής Υποστήριξης για κακοποιημένες γυναίκες. Το 2020 το δίκτυο αποτέλεσε μία από τις εντονότερες κινηματικές ομάδες μαζί με τον Σύλλογο Φοιτητών Ξάνθης καθώς με πρωτοβουλία των δύο πραγματοποιήθηκε η συλλογή υπογραφών με αίτημα την ίδρυση του Συμβουλευτικού Κέντρου στην Ξάνθη. Επιπρόσθετα, το δίκτυο δεν ασχολείται μόνο με τα έμφυλα δικαιώματα αλλά ασχολείται με όλο το φάσμα των δικαιωμάτων καθώς οι δράσεις μας έχουν και ΛΟΑΤΚΙ+ χαρακτηριστικά και χαρακτηριστικά των δικαιωμάτων των γυναικών σε μία ολότητα.
«Ε»: Η ύπαρξη του διαδικτύου ρίχνει φως και δίνει έκταση στις υποθέσεις κακοποίησης; Δρα αυτή η κατάσταση ως ανασταλτικός παράγοντας; Έχει συμβάλει στην αποτροπή αυτών των περιστατικών;
Ε.Μ.Ε.Φ: Αρχικά είναι πολύ θετικό ότι το διαδίκτυο ρίχνει φως σε τέτοιου είδους υποθέσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι μέσα στην πανδημία αν δεν υπήρχε το διαδίκτυο δεν θα βιώναμε σαν Ελλάδα το κίνημα MeToo ή θα το βιώναμε πολύ αργότερα. Όμως, δεν θεωρούμε ότι ένας σεξιστής κακοποιεί με βάση το αν η πράξη του δημοσιοποιηθεί ή όχι. Η πατριαρχία είναι κάτι πολύ πιο βαθύ και δεν λύνεται μόνο μέσα από τις κυρώσεις που μπορεί να έχει ο θύτης. Η άλλη πλευρά του νομίσματος είναι ότι με την δημοσιοποίηση υπάρχει κίνδυνος να στοχοποιηθεί το θύμα. Είναι πολύ θολό το τοπίο του διαδικτύου.
«Ε»: Η πολιτεία αντιμετωπίζει το θέμα επαρκώς;
Ε.Μ.Ε.Φ.: Η πολιτεία δείχνει τα προοδευτικά της αντανακλαστικά μέσα από εκδηλώσεις που αφορούν την έμφυλη βία αλλά πρακτικά και επί της ουσίας δεν δρα όπως θα έπρεπε. Κινήσεις εντυπωσιασμού και τίποτα άλλο. Είναι σημαντικό σαφώς να υπάρχουν εκδηλώσεις αλλά πιο κρίσιμο είναι σε μία πόλη όπως η Ξάνθη, ο δήμος και η περιφέρεια να συνεργαστούν με σκοπό να ιδρύσουν ένα Συμβουλευτικό Κέντρο, κάτι το οποίο δεν συμβαίνει αυτή τη στιγμή. Είναι θέμα πολιτικής βούλησης, νομίζουμε, καθώς η πολιτεία προσανατολίζεται σε άλλες μορφές διαχείρισης του θέματος και όχι σε κρατικές δομές.
«Ε»: Το σύστημα εκπαίδευσης διοργανώνει σεμινάρια ευαισθητοποίησης πάνω σε αυτά τα θέματα;
Ε.Μ.Ε.Φ.: Οι εποχές που ζούμε είναι συντηρητικές και ακόμα και σήμερα το να μιλήσεις ανοιχτά για αυτά τα θέματα αποτελεί ταμπού. Παρόλαυτα, υπάρχουν νησίδες στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση ώστε να ανοίξει συζήτηση αλλά όλο αυτό βασίζεται στην προσωπική εμπειρία του εκπαιδευτικού, δηλαδή δεν υπάρχει κάποια επίσημη εκπαίδευση πάνω στα έμφυλα ζητήματα και στην σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Υπάρχουν προσπάθειες αλλά δεν είναι κάτι γενικευμένο, είναι στο χέρι του εκάστοτε εκπαιδευτικού να μπορέσει να μιλήσει για αυτά τα ζητήματα.
«Ε»: Τον Απρίλιο του 2021 ξεκινήσατε να μαζεύετε υπογραφές που είχαν ως αίτημα τη δημιουργία συμβουλευτικού κέντρου για κακοποιημένες γυναίκες στην Ξάνθη. Η γενική γραμματέας του Δήμου, Σοφία Ψωμά συναντήθηκε με την αρμόδια για θέματα δημογραφικής πολιτικής, Μαρία Συρεγγέλα. Πώς προχώρησε αυτή η υπόθεση;
Ε.Μ.Ε.Φ.: Όταν συλλέξαμε τις υπογραφές απευθυνθήκαμε σε πρώτη φάση στην Δημοτική Αρχή καθώς υπήρχε ένα πρόγραμμα ΕΣΠΑ ώστε να χρηματοδοτηθεί η δημιουργία του Συμβουλευτικού Κέντρου. Παρόλαυτα δεν βρήκαμε την απαραίτητη υποστήριξη από τον Δήμο αν και πιέσαμε αρκετά με ερωτήσεις στο δημοτικό συμβούλιο, με τις χίλιες υπογραφές που συγκεντρώσαμε οι οποίες δείχνουν ότι οι κοινωνία έχει εντοπίσει το πρόβλημα καθώς και με διαρκείς συναντήσεις. Το πρόγραμμα ΕΣΠΑ έχει πλέον λήξει, στον προϋπολογισμό του 2022 υπάρχει η δημιουργία δομής φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών στην Σταυρούπολη η οποία δεν έχει υλοποιηθεί διότι το ποσό στον προϋπολογισμό δεν επαρκούσε για μία τέτοια δομή. Την σκυτάλη πήρε η Περιφέρεια με την θέληση της να ιδρύσει μια δομή φιλοξενίας στις πρώην μαθητικές εστίες (δομή «Στήριξης»). Χαρήκαμε πολύ που υπήρξε αυτή η πρωτοβουλία αλλά από την συνάντηση μας με τον κ. Κουρτίδη δεν προέκυψε καμία μέριμνα για την λειτουργία αυτής της δομής. Η δομή είναι σχεδόν έτοιμη, θα παρέχει χώρο στον Σύλλογο Μονογονεϊκών Οικογενειών παρόλαυτα από την συζήτηση που κάναμε με τον κ. Κουρτίδη δεν προκύπτει κάποια στελέχωση αυτής της δομής. Όπως μας το περιέγραψε ο ίδιος, η δομή θα βασίζεται κατά κύριο λόγο στον εθελοντισμό. Εμείς ως πάγια διεκδίκηση έχουμε μια δημόσια στελεχωμένη δομή με ψυχολόγους, νομικούς, κοινωνικούς λειτουργούς, φροντιστές κλπ. Το να βασίζεται μία δομή στον εθελοντισμό και όχι σε εξειδικευμένο προσωπικό σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν τα απαραίτητα εχέγγυα ώστε να εξασφαλίζεται η ασφάλεια των γυναικών που θα φιλοξενούνται.
Παύλος Μαραγκός
pmaragkos@empros.gr
