«Ουμπέρτο Έκο – Η Φιλοσοφία και οι Κλάδοι της», η θεματική της προσεχούς διδακτικής συνάντησης
«Ουμπέρτο Έκο – Η Φιλοσοφία και οι Κλάδοι της», είναι ο τίτλος του νέου μαθήματος στο πλαίσιο των ελεύθερων μαθημάτων του φιλολόγου-συγγραφέα Θανάση Μουσόπουλου, που πραγματοποιούνται στον χώρο του Μουσείου Ιστορίας Ελληνικής Ενδυμασίας του Λ.Ε.Ξ. (Αγ. Γεωργίου 1, 1ος όροφος).
Το επόμενο μάθημα θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2025 – 7 – 8 μμ και ενημερωτικά ο διδάσκων ως προς το πλαίσιο του μαθήματος παραθέτει τις παρακάτω πληροφορίες: «Η φιλοσοφία, ως γνωστόν, παίζει ένα διπλό ρόλο : από τη μια μεριά συνενώνοντας τις επιστήμες χαράζει ένα δρόμο προς την αλήθεια, από την άλλη διατυπώνει θεωρίες και οράματα για τον άνθρωπο και την κοινωνία, όσον αφορά το καλό, το δίκαιο και το ωραίο.
Η επιστήμη, η φιλοσοφία, η τέχνη, η θρησκεία, η πολιτική, όλα έχουν ως σκοπό να βοηθήσουν τον άνθρωπο στην πορεία του, ατομικά και κοινωνικά. Όλα συνδέονται και αλληλοσυμπληρώνονται. Όποια προσέγγιση διακηρύσσει τη μοναδικότητά της και την αποκλειστικότητά της, και τον άνθρωπο δε συνδράμει και ακυρώνει την αποστολή της.
O Umberto Eco θα απαντήσει στο ερώτημα « Τι είναι η φιλοσοφία»:
«Αν αφήσουμε στην άκρη την αρχική ετυμολογία, σύμφωνα με την οποία «φιλοσοφία» σημαίνει «αγάπη για τη σοφία», το να ορίσουμε τη φιλοσοφία είναι δύσκολο, δεδομένου ότι το νόημα της λέξης αλλάζει ανά τους αιώνες. Στην αρχαία Ελλάδα πίστευαν ότι ο άνθρωπος ξεκίνησε να φιλοσοφεί (όπως έλεγε ο Αριστοτέλης) ως αντίδραση στα παράδοξα φαινόμενα, αλλά σε παράδοξα φαινόμενα απαντά η ερώτηση «ποιος έχει κάνει όλα όσα μας περιστοιχίζουν;» (ερώτηση οπωσδήποτε φιλοσοφική, αν και κοινή σε όλες τις θρησκείες), καθώς και η ερώτηση «πώς γίνεται όλα τα μηρυκαστικά να έχουν κέρατα, εκτός από την καμήλα;» – μία ερώτηση στην οποία ο Αριστοτέλης προσπάθησε να απαντήσει, αλλά σήμερα την απευθύνουμε προς την επιστήμη και όχι τη φιλοσοφία […] Όσο κι αν η φιλοσοφία διευρύνει το έδαφος της επιστήμης, συνεχίζει (ας μας επιτραπεί η έκφραση) να χώνει τη μύτη της παντού. Θα μπορούσαμε, λοιπόν, να πούμε ότι, παρόλο που από την αρχαιότητα έως σήμερα η ανθρωπότητα έχει αναθέσει στην επιστήμη να βρει απαντήσεις για ορισμένα ερωτήματα, υπάρχουν άλλα για τα οποία η επιστήμη δεν έχει απαντήσεις (παραδείγματος χάριν, τι είναι το καλό και το δίκαιο, υπάρχει η ιδέα μίας Πολιτείας ανώτερης από τις άλλες, γιατί υπάρχει το κακό και ο θάνατος, και ούτω καθεξής) και τα οποία εμπίπτουν στο πεδίο της φιλοσοφικής έρευνας. Κάποιος, άλλωστε, είπε ότι η φιλοσοφία είναι η επιστήμη που ασχολείται με τα ερωτήματα για τα οποία δεν υπάρχουν απαντήσεις».
Στο επικείμενο και στα δύο επόμενα μαθήματα θα προσεγγίσουμε τους τρεις βασικούς κλάδους της Φιλοσοφίας:
1.Γνωσιολογία – Οντολογία: Το πώς πρέπει να προσεγγίζουμε την πραγματικότητα, ώστε οι κρίσεις να έχουν κύρος, μέχρι πού μπορεί να φτάσει η γνώση αποτελεί αντικείμενο της γνωσιολογίας, που μαζί με την οντολογία ( τη θεωρία για την πραγματικότητα) αποτελούν βασικό κλάδο της φιλοσοφίας.
2.Ηθική: Προσδιορισμός ηθικού τρόπου διαβίωσης ανθρώπων, κοινός κώδικας ηθικής συμπεριφοράς, κριτήριο ηθικών επιλογών, ηθική αξία καθορίζεται από έμφυτο, αποτέλεσμα πράξεων ή προθέσεις καθορίζουν ηθική.
- Αισθητική: Σύγκειται από ζητήματα ομορφιάς, τέχνης, βασικό σημείο αναφοράς αισθητικής φιλοσοφίας».
