Η υπεύθυνη διοργάνωσης του 2ου φεστιβάλ ΦΑΕΡΟΠ μίλησε για τον πολυεπίπεδο χαρακτήρα του ενημερώνοντας πως τον Νοέμβρη «κατεβαίνε» στην πόλη, στα εργοστάσια, παλιά και σύγχρονα-«Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο παρόν και το μέλλον της τεχνικής εκπαίδευσης και των άξιων τεχνικών- μαστόρων με στόχο να εμπλέξουμε τις νεαρές ηλικίες ξανά στην τεχνική μας εκπαίδευση, στη χειρωνακτική εργασία», τόνισε στο «Ε»
Τη μεγάλη κλίμακα και την φιλοσοφία της βιομηχανίας αντικατοπτρίζουν, σύμφωνα με την Μαρία Πετρά τα φεστιβάλ βιομηχανικής κληρονομιάς. Η ίδια επισημαίνει πως οι άξονες παρέμβασης μέσω αυτών των πρωτοβουλιών είναι η προβολή και η διατήρηση της παραγωγικής και βιομηχανικής κληρονομιάς.
«Ο σημαντικότερος άξονας του φεστιβάλ Παραγωγικής και Βιομηχανικής κληρονομιάς 2025 πάνω στον οποίο δίνουμε έμφαση και βαρύτητα είναι ‘’Μάστορες-Κάστορες’’. Εδώ τον πρώτο ρόλο θα τον δίνουμε κάθε φορά στους καλύτερους τεχνίτες», υποστήριξε για το 2ο Φεστιβάλ ΦΑΕΡΟΠ, που πραγματοποιείται από τις 13 Σεπτεμβρίου έως τις 15 Δεκεμβρίου, αναγνωρίζοντας και το τουριστικό αποτύπωμα.
Η ίδια μας μεταφέρει στον 2ο κύκλο με έναρξη τον Νοέμβριο εξηγώντας παράλληλα πως η γνώση της ιστορίας είναι ένας ενεργός διάλογος λόγου και πράξης, παρελθόντος και παρόντος.
Το 2ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΑΕΡΟΠ –ΦΕΣΤΙΒΑΛ ξεκίνησε και ολοκληρώνεται τον Δεκέμβριο μέσα από πολλές θεματικές. Αναφερθείτε σε αυτές.
Καταρχάς, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε την εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ για το βήμα που μας δίνεται να εξηγήσουμε τους σκοπούς και τους στόχους του φετινού φεστιβάλ ΦΑΕΡΟΠ το οποίο ξεκίνησε στις 13 του Σεπτέμβρη και θα ολοκληρωθεί το Δεκέμβριο του 2025. Ο λόγος που ένα ΦΕΣΤΙΒΑΛ όπως το ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΑΕΡΟΠ διαρκεί αρκετό χρονικό διάστημα έχει να κάνει με τον πολυεπίπεδο χαρακτήρα του.
Τα φεστιβάλ βιομηχανικής κληρονομιάς σε μια πρώτη μικρή έρευνα που πραγματοποιήσαμε – θα δημοσιευθεί στα πρακτικά του τελευταίου συνεδρίου του ελληνικού τμήματος του ΤΙCCΙΗ που έγινε στη Λάρισα τον Οκτώβρη του 2024- είναι φεστιβάλ που αντικατοπτρίζουν τη μεγάλη κλίμακα και φιλοσοφία της βιομηχανίας: δεν συμπεριλαμβάνουν μόνο ένα βιομηχανικό μνημείο, δεν είναι μονοθεματικά σε καμία περίπτωση (πχ μόνο για τον καπνό), δεν αφορούν μόνο μια πόλη, ένα χωριό, δεν εμπλέκουν αποκλειστικά στη διαχείριση μια ειδικότητα ή κάποιους τοπικούς φορείς και πολιτικούς ή πολιτιστικούς παράγοντες! Έκαστος στο είδος του και ο καθένας στο πόστο του: επιστήμονες, φορείς, επαγγελματίες και πολίτες.
Είναι φεστιβάλ διευρυμένα, διεπιστημονικά, καλλιτεχνικά, εκπαιδευτικά, δημιουργικά , σύνθετα, κοινοτικά ! Αυτά προς απάντηση σε όσους και όσες αναρωτιούνται, γιατί το ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΑΕΡΟΠ θέλει να απλωθεί σε όλη την περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, γιατί το ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΑΕΡΟΠ δεν είναι ένα μονοθεματικό και τοπικιστικό φεστιβάλ! Ακολουθούμε τη διεθνή επιστημονική πρακτική με βάση τα δεδομένα, τις ανάγκες και τις προτεραιότητες της περιοχής μας και της χώρας μας.
Οι άξονες του ΦΕΣΤΙΒΑΛ είναι η προβολή και η διατήρηση της παραγωγικής και βιομηχανικής κληρονομιάς. Η προβολή της σύγχρονης βιομηχανίας και παραγωγής που πρέπει κατά τη γνώμη μας να συνδεθεί με το παραγωγικό παρελθόν, τη δημιουργία νέων καλλιτεχνικών και πολιτισμικών προϊόντων εμπνευσμένων από το παραγωγικό και βιομηχανικό μας παρελθόν. Ο σημαντικότερος άξονας του ΦΕΣΤΙΒΑΛ πάνω στον οποίο δίνουμε έμφαση και βαρύτητα είναι ο άξονας Μάστορες-Κάστορες, όπου τον πρώτο ρόλο θα τον δίνουμε κάθε φορά στους καλύτερους τεχνίτες τους οποίους και θα καλούμε για να μεταδώσουν τεχνογνωσία κυρίως στη νεότερη γενιά και μια επιθυμία στροφής προς τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα. Φυσικά και το ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΑΕΡΟΠ έχει και τουριστικό αποτύπωμα φέρνοντας στην περιοχή μας οργανωμένα και διευρυμένα τον θεματικό βιομηχανικό τουρισμό.
Η φιλοσοφία σας πέρα από την προβολή του παραγωγικού παρελθόντος επικεντρώνεται στην προσπάθεια να δώσετε το υλικό σε καλλιτέχνες κι εκείνοι να το μεταποιήσουν. Σε ποιους απευθύνεστε;
Απευθυνόμαστε στους καλλιτέχνες σε όποιο είδος τέχνης υπηρετούν, πχ φέτος δώσαμε ένα πρωτογενές υλικό εμπνευσμένο από την ιστορική πορεία ενός καπνομάγαζου της Ξάνθης (το καπνομάγαζο Π) στον καραγκιοζοπαίκτη Γιάννη Χατζή, ο οποίος και έχει γράψει το σενάριο ενός νέου έργου εμπνευσμένου από την επιστημονική δουλειά που κάναμε και από τη λογοτεχνία (το δοκίμιο του Στέφανου Ιωαννίδη Οι Δεγκτζήδες και άλλα διηγήματα) . Συγκεντρώνουμε τραγούδια για την καπνεργασία και γράφουμε και νέα τραγούδια ακριβώς γιατί πιστεύουμε ότι η γνώση της ιστορίας είναι ένας ενεργής διάλογος λόγου και πράξης παρελθόντος και παρόντος.
Είμαστε βεβαίως ανοιχτοί σε προτάσεις που θα έρθουν στην ΠΑΣΤΑΛΙ. ΑΜΚΕ και στο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΑΕΡΟΠ συγκροτημένες και σχετικές με το περιεχόμενο του ΦΕΣΤΙΒΑΛ.
Ποιους τεχνίτες ξεχωρίζετε;
Ωραία ερώτηση τον καλό τεχνίτη τον ξεχωρίζουμε από τη μαστοριά του, την τεχνογνωσία που φέρνει, τη συνέπεια που τον διακρίνει και κυρίως την επιθυμία να μοιραστεί την γνώση του. Με αυτή την έννοια είναι η δεύτερη χρονιά φέτος που καλούμε τον πρωτομάστορα της αναστήλωση του γεφυριού της Πλάκας στην Ήπειρο, Θανάση Ποράβα (λιθοξόος εκ Γρεβενών) γιατί είναι από τους τελευταίους και πολύτιμους πετράδες που έχει αυτή την στιγμή η Ελλάδα, είναι επίτιμο μέλος της ΠΑΣΤΑΛΙ. ΑΜΚΕ, πολύ δοτικός άνθρωπος και στηρίζει την όλη προσπάθεια με κάθε τρόπο, γι’ αυτό τον ευχαριστούμε πάρα πολύ.
Επίσης, απευθύνεστε σε πολλά σχολεία, ειδικότερα παρουσιάσατε τη δουλειά σας σε σχολεία όπως το 8ο Γυμνάσιο, το 2ο ΕΠΑΛ, το 13ο Δημοτικό και φυσικά έπονται κι άλλες επαφές. Τι επιθυμείτε να κρατήσουν τα παιδιά μέσα από αυτές τις επαφές;
Ήδη από το πρώτο φεστιβάλ ΦΑΕΡΟΠ το οποίο έγινε το 2024 επιδιώξαμε να έρθουμε σε επαφή και με τον μαθητικό πληθυσμό της περιοχής μας. Το 2ο ΕΠΑΛ Ξάνθης (ο τομέας δομικών έργων) συμμετείχε από πέρυσι και συνεχίζει φέτος. Δίνουμε προτεραιότητα στην παρούσα φάση σε μαθητές σχετικούς με την τεχνική εκπαίδευση, αλλά από φέτος διευρύναμε τις δράσεις μας προσκαλώντας το 8ο γυμνάσιο Ξάνθης (από τον συνοικισμό του Δροσερού), καθώς επίσης επισκεφτήκαμε και το 13 ο Δημοτικό σχολείο, το οποίο «έτρεχε» ένα πολύ ιδιαίτερο πρόγραμμα για τις γέφυρες του νομού.
Ποια είναι τα ερεθίσματα που περνάτε μέσω των δράσεων του φεστιβάλ;
Το παρόν και το μέλλον της τεχνικής εκπαίδευσης και των άξιων τεχνικών- μαστόρων βρίσκεται στο να εμπλέξουμε τις νεαρές ηλικίες ξανά στην τεχνική μας εκπαίδευση, στη χειρωνακτική εργασία.
Δεν θα γίνουμε όλοι επαγγελματίες μάστορες, αλλά όλοι πρέπει να ξέρουμε τα βασικά της μαστοριάς, είπα στα παιδιά του 13ου Δημοτικού που ξέρανε και τι θα πει μερεμέτι, τις καμπύλες των γεφυριών του τόπου τους. Κάποια έχουν γονείς μάστορες, ξέρουνε ότι και τα πουλιά χτίζουν τις φωλιές τους έξυπνα με πλιθιά και ξύλα.
Από τον Νοέμβριο ξεκινά ο 2ος κύκλος του ΦΑΕΡΟΠ για να συνδέσει τη βιομηχανική κληρονομιά με τη σύγχρονη βιομηχανία. Τι θα παρακολουθήσουν οι συμμετέχοντες; Πώς θα επιτευχθεί αυτή η σύνδεση;
Τον Νοέμβρη το ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΑΕΡΟΠ από το ΠΑΣΤΑΛΙ (τον αγροτικό χώρο) κατεβαίνει στην πόλη, στα εργοστάσια και τα παλιά, άλλα και τα σύγχρονα: Θα πραγματοποιηθεί από τις 7,8 και 9 Νοέμβρη σε συνεργασία με το εργαστήριο Pressa Workshop και τον Βαγγέλη Τάσιο χαράκτη-ζωγράφο και συνεργάτη του ΦΕΣΤΙΒΑΛ και της ΠΑΣΤΑΛΙ. ΑΜΚΕ. Πρόκειται για ένα τριήμερο, που θα περιλαμβάνει σεμινάρια, διαλέξεις (ανοιχτές στο κοινό), προβολή ντοκιμαντέρ , μουσικές και περιηγήσεις σε παλιά και σύγχρονα εργοστάσια, τυπογραφεία της Ξάνθης. Θα ανακοινώσουμε τις επόμενες ημέρες το πρόγραμμα και τον τρόπο συμμετοχής.
Πώς αντιλαμβάνεστε την χαρακτική ως μία εφαρμοσμένη τέχνη στη βιομηχανία;
Η χαρακτική ξεκίνησε ως εφαρμοσμένη τέχνη, πολύτιμη για τη διάδοση της γνώσης με διάφορους τρόπους. Στο σεμινάριο που θα κάνουμε θέλουμε οι συμμετέχοντες να εμβαθύνουν στο πώς η χαρακτική μπορεί να συνδεθεί με τη βιομηχανία μέσα από νέα έργα που θα δημιουργήσουν όποιοι επιθυμούν και θέλουν να εμπνευστούν. Επιδιώκουμε να στρέψουμε το βλέμμα στην παραγωγή.
Επίσης, τον Νοέμβρη έχουμε και μια μεγάλη εκδήλωση για τη σύγχρονη βιομηχανία με ειδικούς προσκεκλημένους από τον χώρο της βιομηχανίας, από την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και αλλού.
Τι προγραμματίζετε το 2026; Θα δούμε νέες δράσεις, συναντήσεις, συνεργασίες;
Το 2026 ετοιμάζουμε κάποια πράγματα σε σχέση με αυτά που κάνουμε. Ενδεχομένως να συνεχίσουμε και τα εργοταξιακά σεμινάρια του ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΑΕΡΟΠ, αλλά και άλλες δράσεις ανεξάρτητες που έχουν να κάνουν με τον χώρο που διαχειριζόμαστε το ΠΑΣΤΑΛΙ, μια παλιά διατηρητέα αγροικία του καπνού. Οι νέες συνεργασίες θα ανακοινωθούν στην ώρα τους.
