Οι φλόγες που καταβροχθίζουν για ακόμη ένα καλοκαίρι δάση, χωριά και ζωές δεν είναι απλώς «φυσικές καταστροφές». Είναι ο καθρέφτης μιας πολιτικής αποτυχίας και μιας κοινωνικής τύφλωσης απέναντι σε αυτό που ο Serge Audier αποκαλεί «πρωτόγνωρη κρίση που απειλεί τους όρους της ίδιας της επίγειας ζωής». Δεν φταίει μόνο η κλιματική κρίση· φταίει και η εμμονή μας να την αντιμετωπίζουμε ως τεχνικό πρόβλημα διαχείρισης, αντί ως βαθιά πολιτικό ζήτημα που αγγίζει το πώς θέλουμε να ζούμε, να παράγουμε και να συνυπάρχουμε.
Δεν αρκεί η τεχνολογική καινοτομία, ούτε οι περιστασιακές εξαγγελίες για αναδασώσεις και αντιπυρικά σχέδια. Χρειάζεται μια σύγκρουση με τις δυνάμεις που επιμένουν να βάζουν το κέρδος και το ιδιωτικό βραχυπρόθεσμο συμφέρον πάνω από την ασφάλεια και τη βιωσιμότητα της κοινής μας ζωής. Στη σημερινή Ελλάδα, αυτή η σύγκρουση σημαίνει να τεθεί υπό αμφισβήτηση η ίδια η λογική της ανάπτυξης που εκτοπίζει δάση για τουριστικές ζώνες και εγκαταλείπει την ύπαιθρο στη μοίρα της.
Από την άλλη, έχουμε μία κυβέρνηση, η οποία αντιμετωπίζει τις φωτιές με επικοινωνιακές φιέστες και καθυστερημένα μέτρα, την ίδια στιγμή που προωθεί fast-track επενδύσεις σε τουριστικές ζώνες και βιομηχανικά έργα μέσα σε περιοχές που κανονικά θα έπρεπε να προστατεύονται ως κόρη οφθαλμού. Η πολιτική της δεν βλέπει τη φύση ως κοινό αγαθό, αλλά ως ακίνητη περιουσία προς εκμετάλλευση.
Ο Serge Audier μιλά για την ανάγκη η οικολογία να γίνει res publica δλδ να γίνει κοινή υπόθεση και πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης. Το βιώσιμο μοντέλο που χρειαζόμαστε είναι ακριβώς το αντίθετο από αυτό που εφαρμόζει η ΝΔ:
• Πρόληψη πριν την καταστολή: μόνιμη επένδυση σε τοπικές δομές πυροπροστασίας, δασοκομική διαχείριση, καθαρισμό δασών και απομάκρυνση εύφλεκτης βλάστησης.
• Αποκεντρωμένη ανάπτυξη: στήριξη αγροτικής και δασικής οικονομίας, ώστε οι άνθρωποι να επιστρέψουν στην ύπαιθρο και να την προστατεύουν.
• Οικονομία χαμηλού οικολογικού αποτυπώματος: ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κυκλική παραγωγή, πράσινες υποδομές.
• Δημοκρατική συμμετοχή: οι αποφάσεις για γη, νερό και δάση να ανήκουν στις τοπικές κοινωνίες και όχι σε κλειστά κυβερνητικά γραφεία ή σε επενδυτές.
Η οικολογία πρέπει να βγει από το περιθώριο και να μπει στην καρδιά των πολιτικών αντιπαραθέσεων. Όχι ως συμπλήρωμα προγραμμάτων, αλλά ως άξονας που επαναπροσδιορίζει την έννοια της προόδου. Οι πυρκαγιές που βιώνουμε από τη Χίο έως την Πάτρα και από τη Φιλιππιάδα έως την Ηλεία δεν είναι ένα ακόμα τυχαίο «κακό καλοκαίρι»· είναι η προειδοποίηση ότι το μοντέλο ανάπτυξης που έχει επιλεγεί για τη χώρα καίγεται μαζί με τα δέντρα.
Αν δεν μετατρέψουμε την οικολογία σε πεδίο δημοκρατικού αγώνα, τότε θα παραμένουμε θεατές, με τον καπνό και τις στάχτες να σκεπάζουν όχι μόνο τον ουρανό, αλλά και το πολιτικό μας μέλλον.
