Η Βουλή απέρριψε ένσταση αντισυνταγματικότητας, ενώ το υπουργείο Μετανάστευσης επικαλέστηκε προηγούμενη νομοθετική πρακτική και αύξηση παράνομων αφίξεων / Κόντρα Βενιζέλου – Γεραπετρίτη για το άρθρο 15 της ΕΣΔΑ
Η Βουλή υπερψήφισε την τροπολογία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου που προβλέπει αναστολή τριών μηνών στη δυνατότητα υποβολής αιτήματος ασύλου για πρόσφυγες και μετανάστες που εισέρχονται από τη Βόρεια Αφρική. Η ψηφοφορία ολοκληρώθηκε με 177 ψήφους υπέρ, 74 κατά και 42 παρών, ενώ συμμετείχαν 293 βουλευτές.
Στην εν λόγω τροπολογία «προβλέπεται η αναστολή της υποβολής αιτήσεων χορήγησης ασύλου όσων φθάνουν στην Ελλάδα παράνομα από τη Βόρεια Αφρική με πλωτά μέσα. Τα άτομα αυτά επιστρέφονται χωρίς καταγραφή στη χώρα προέλευσης ή καταγωγής». Όπως έχει ανακοινωθεί, οι μετανάστες θα παραμένουν σε ειδικούς χώρους κράτησης, ένας εκ των οποίων θα δημιουργηθεί στην Κρήτη.
Σκληρή γραμμή από την κυβέρνηση
H σκληρή γραμμή που επέλεξε η κυβέρνηση εκφράστηκε ήδη με τον πλέον καθαρό τρόπο στην τροπολογία που έφτασε εσπευσμένα στη Βουλή, έπειτα από την ανακοίνωση των μέτρων διά στόματος του ίδιου του πρωθυπουργού στη Βουλή.
Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Θάνος Πλεύρης υποστήριξε ότι «αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή από τη Βόρεια Αφρική και τη Λιβύη είναι μια επιχείρηση εισβολής προς την Ευρώπη».
Επίσης, προανήγγειλε την κατάθεση νομοσχεδίου που θα ποινικοποιεί την παραμονή στη χώρα παράνομων μεταναστών.
Για «αναγκαία και απολύτως σύννομη απόφαση για το καλό της χώρας και των πολιτών» έκανε λόγο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Π. Μαρινάκης, για να προσθέσει: «Αυτή τη στιγμή η χώρα όφειλε να αντιδράσει σε μια έκτακτη κατάσταση και νέα κρίση την οποία δεν προκάλεσε, αλλά έχει υποχρέωση να την αντιμετωπίσει. Και θα το κάνουμε με όλες μας τις δυνάμεις με βάση τις ισχύουσες διατάξεις».
Σε ηπιότερους τόνους ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης, απορρίπτοντας τις αντικυβερνητικές ενστάσεις, μεταξύ άλλων ανέφερε: «Υπάρχει εν δυνάμει απειλή. Δεν μπορούμε να περιμένουμε να εκδηλωθεί αυτή η απειλή για να αντιδράσουμε τότε. Αναπτύσσεται ένα φαινόμενο που μπορεί να καταστεί πολύ επικίνδυνο. Δεν είναι μια ευτυχής, αλλά είναι μια αναγκαία διάταξη».
Ένσταση αντισυνταγματικότητας
Στο μεταξύ, τα κόμματα της αντιπολίτευσης εξαπέλυσαν πυρά κατά της κυβέρνησης. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου υποστήριξε την ένσταση αντισυνταγματικότητας που κατέθεσε το κόμμα της για τη ρύθμιση, τονίζοντας ότι πρόκειται για μελανό στίγμα στη Δημοκρατία και στην ευρωπαϊκή ιστορία. ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ και Νέα Αριστερά εκφράστηκαν επίσης κατηγορηματικά κατά της τροπολογίας. Η ένσταση αντισυνταγματικότητας, την οποία υποστήριξε και το ΠΑΣΟΚ, απορρίφθηκε εντέλει το πρωί της Παρασκευής.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Ελληνικής Λύσης, Κωνσταντίνος Χήτας, απέρριψε από την πλευρά του κόμματός του την ένσταση αντισυνταγματικότητας της τροπολογίας, γιατί όπως είπε «παρότι η κυβέρνηση κάνει “μισό βήμα” και “μισή δουλειά” θα την ψηφίσει (σ.σ.: την τροπολογία)».
Πυρά
«Δεν έπρεπε να προετοιμαστεί καλύτερα όλη η Ευρώπη για να προλάβει τις αιτίες του μεταναστευτικού; Δεν έπρεπε να ετοιμάσει καλύτερα τη διπλωματική αποστολή της για να μην καταλήξει σε φιάσκο; Δεν θα έπρεπε να καταλάβει ο κ. Γεραπετρίτης που πήγε δυο μέρες πριν τι γίνεται;» διερωτήθηκε, μιλώντας στο ΟΝΕ, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος, κατηγορώντας την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό για τη στάση τους στο ζήτημα των μεταναστευτικών ροών.
«Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε την αναστολή της διαδικασίας ασύλου, όπως την ορίζει το διεθνές δίκαιο. Στην επόμενη ευρωπαϊκή σύνοδο, ο Έλληνας πρωθυπουργός δικαιούται μια αγκαλιά από τη Μελόνι και τον Όρμπαν. Αυτή είναι η πολιτική του οικογένεια», σημείωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος της Νέας Αριστερά, Αλέξης Χαρίτσης.
Η στάση του ΠΑΣΟΚ
Από την πλευρά του, το ΠΑΣΟΚ διά του προέδρου του διαχώρισε τη θέση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. «Εμείς θα ψηφίσουμε “παρών” στην τροπολογία, γιατί δεν φέρνει λύση. Είναι επικοινωνιακό παιχνίδι. Θεωρούμε ότι η λύση είναι μία: Επιταχύνετε τις διαδικασίες απόρριψης του ασύλου, ώστε να επιστρέφουν άμεσα στις χώρες τους, από τη στιγμή που τα στοιχεία μας συμφωνούν ότι κατά 80% δεν είναι πρόσφυγες, αλλά είναι μετανάστες και ειδικά από χώρες που έχουμε διμερείς συμβάσεις», είπε ο Νίκος Ανδρουλάκης. Επισημαίνεται πως διαφορετική στάση έχει ο Χάρης Δούκας ο οποίος υποστήριξε ότι ένα «όχι» από το ΠΑΣΟΚ, όπως είπε, θα αποτελούσε πιο «καθαρή» θέση.
Σε υψηλούς τόνους η απάντηση Πλεύρη
Ο κ. Πλεύρης, απαντώντας στην επιχειρηματολογία της αντιπολίτευσης, κατηγόρησε το ΠΑΣΟΚ για υποκριτική στάση, σημειώνοντας πως, αν και οι βουλευτές της Χαριλάου Τρικούπη υποστηρίζουν ότι η τροπολογία παραβιάζει το Σύνταγμα, ετοιμάζονται να ψηφίσουν «παρών».
«Μόνο χθες από τα 507 άτομα που εισήλθαν παράνομα στη χώρα οι 495 ήταν άντρες και 16 γυναίκες. Τέλος το παραμύθι με τις μωρομάνες. Έχουμε σύνορα, έχουμε επικράτεια και θα την προστατεύσουμε», σημείωσε από το βήμα της Ολομέλειας ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, ενώ κατηγόρησε και τα κόμματα της Αριστεράς για τη στάση τους: «Η Αριστερά στο σύνολό της μάς λέει ότι όποιος έρχεται πρέπει να καταγραφεί και να πάρει άσυλο. Περιμένουν στις ακτές της Λιβύης 3 εκατ. κόσμος. Καταλαβαίνετε τι ζητάτε;». «Μην ανησυχείτε κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ, εμείς δεν θα κάνουμε Μόρια. Τέτοιες συνθήκες ήταν του ΣΥΡΙΖΑ», συμπλήρωσε απευθυνόμενος στα έδρανα του ΣΥΡΙΖΑ.
Σημειώνεται, ως προς τη συζήτηση περί αντισυνταγματικότητας και τη θέση του ΠΑΣΟΚ, ότι ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος Παύλος Χρηστίδης υποστήριξε την αντισυνταγματικότητα της τροπολογίας λέγοντας ότι η χρησιμοποίηση του άρθρου 15 του ΕΣΔΑ «δημιουργεί τεράστιο ζήτημα και οι απαντήσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη δημιουργούν προβληματισμό, εάν όχι γέλια». Η κυβέρνηση, είπε, «παραδέχεται ότι επικαλείται το άρθρο 15 ΕΣΔΑ χωρίς να το χρησιμοποιεί», δηλαδή «δεν θα υπάρξει οποιαδήποτε ενημέρωση στο Συμβούλιο της Ευρώπης όπως αξιώνει το άρθρο 15 του ΕΣΔΑ, θα υπάρξει παραβίαση απροκάλυπτη».
Διπλή παρέμβαση Βενιζέλου
Στο μεταξύ την Πέμπτη, υπήρξε παρέμβαση σχετικά με την επίκληση από την κυβέρνηση του άρθρου 15 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) στην τροπολογία πραγματοποίησε ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Όπως ανέφερε ο πρώην υπουργός, το άρθρο 15 της ΕΣΔΑ είναι «αντίστοιχο του άρθρου 48 του ελληνικού Συντάγματος για την κατάσταση πολιορκίας». Ο ίδιος σημείωνε και τα εξής: «Η εύκολη και ανεπίγνωστη επίκληση αυτής της διάταξης της ΕΣΔΑ θέτει ζήτημα υψίστης σημασίας για την υπόσταση του κράτους δικαίου στη χώρα μας και τον σεβασμό θεμελιωδών υποχρεώσεών της κατά το διεθνές δίκαιο. Το λιγότερο που πρέπει να γίνει αμέσως είναι η ανάκληση αυτής της αιτιολογικής σκέψης-δήλωσης από την τροπολογία, πέραν προφανώς των άλλων νομικών προβλημάτων που αυτή θέτει».
Ακολούθησε η απάντηση από την πλευρά του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη. «Τρέφω σεβασμό στον κ. Βενιζέλο και στην επιστημονική του κατάρτιση, εδώ όμως, με κάθε σεβασμό, υπάρχει μια σχετική σύγχυση», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών από το βήμα της Βουλής. Όπως είπε, τα σχετικά άρθρα (15 ΕΣΔΑ και 48 του Συντάγματος) δεν ενεργοποιούνται, αλλά υπάρχουν προϋποθέσεις. Ο υπουργός Εξωτερικών επικαλέστηκε και δικαστικά προηγούμενα με παράδειγμα, όπως ανέφερε, τις αποφάσεις του δικαστηρίου του Στρασβούργου. Ο Γιώργος Γεραπετρίτης υποστήριξε ότι η σχετική τροπολογία δεν έχει κανένα ζήτημα νομιμότητας ή συνταγματικότητας. Όπως ισχυρίστηκε, δεν ενεργοποιείται το άρθρο 15 του ΕΣΔΑ. Συντρέχουν, όμως, οι προϋποθέσεις «και όπως θα έλεγε και ο κ. Βενιζέλος που το έχει καταστήσει ως οιονεί συντακτικού χαρακτήρα. Αυτό που κάνουμε είναι να μεριμνήσουμε ώστε με σεβασμό στο Σύνταγμα να μη καταστεί η Ελλάδα δεξαμενή ψυχών».
Απάντηση στην απάντηση Γεραπετρίτη έδωσε το πρωί ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ασκώντας εκ νέου δριμεία κριτική προς την κυβέρνηση. «Ο υπουργός Εξωτερικών και αγαπητός συνάδελφος στο πεδίο της νομικής επιστήμης Γιώργος Γεραπετρίτης, με ευγένεια πάντα, διαπίστωσε ότι έχω περιπέσει σε “σύγχυση” γιατί η κυβέρνηση “δεν ενεργοποιεί” το άρθρο 15 ΕΣΔΑ, δηλαδή δεν θέλει να τεθεί η χώρα σε καθεστώς παρέκκλισης (derogation) από την ΕΣΔΑ. Ο ίδιος όμως προσυπέγραψε και υποστήριξε την επίσημη κυβερνητική δήλωση ότι λαμβάνονται μέτρα «κατά παράβαση των υποχρεώσεων που προβλέπονται στη Σύμβαση», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Βενιζέλος αναφερόμενος στον κ. Γεραπετρίτη, ενώ στη συνέχεια επαναλαμβάνει ότι δεν βρίσκει «λογική και νομική συνοχή» στο σκεπτικό της κυβέρνησης όσον αφορά την εν λόγω τροπολογία. «Δεν έγινε επίκληση του άρθρου 15 στην κρίση, στην πανδημία και στον Εβρο. Γιατί τώρα;», ήταν το βασικό σκεπτικό του πρώην προέδρου του ΠΑΣΟΚ.
