«Με ενδιαφέρει προσωπικά το εσωτερικό νήμα της σύνδεσης με τη ρίζα, τη γιαγιά, την προγιαγιά», είπε, μιλώντας στο «Ε» η δραματουργός Μάτα Κατσούλη
«Θέλουμε να περάσουμε αρχικά στα παιδιά μας αυτή την αγάπη για το ‘’μαζί’’, για την ζεστασιά της οικογένειας», λέει στο «Ε» για την παράσταση η Μάτα Κατσούλη
Το εσωτερικό νήμα της σύνδεσης με τη ρίζα, τη γιαγιά και την προγιαγιά ξετυλίγει η μουσικοχορευτική παράσταση με τίτλο «Το κοσμοϋφάδι του εργόηχου». Το έργο επικεντρώνεται στο θέμα του ρόλου της γυναίκας από το παρελθόν στο σήμερα μέσω ενός συμβολικού εργαλείου υφαντικής, που είναι ο αργαλειός. Την ίδια στιγμή ο εργόηχος αποτελεί μία εντελώς καινούργια κατασκευή και σύλληψη, είναι σαν ένα πολύ μικρό πιανάκι με χορδές που παίζονταν με πένα πατώντας πλήκτρα με το αριστερό χέρι και χτυπώντας τις χορδές με το δεξί. Τα δύο χέρια συνεργάζονται όπως στο αδράχτι.
«Θα δείξουμε πως πλέον η γυναίκα αφιερώνει τον χρόνο της σε ό,τι αυτή επιθυμεί από τότε που ελευθερώθηκαν τα χέρια της και η οικογενειακή υποχρέωση δεν την κρατά πλέον δέσμια για την εξυπηρέτηση βασικών αναγκών», τόνισε στο «Ε» η δραματουργός, Μάτα Κατσούλη, παρουσιάζοντας την παράσταση που έρχεται στον αρχαιολογικό χώρο των Αβδήρων στις 2 και 3 Αυγούστου. Με αφορμή την παράσταση εξηγεί τη μετάβαση της γυναίκας από την κάλυψη των αναγκών στη σημερινή πιο χειραφετημένη εκδοχή της, ακολουθεί επιθυμίες και μεταμορφώνεται.
Περιγράψτε μας το περιεχόμενο της μουσικοχορευτικής παράστασης με τίτλο «Το κοσμοϋφάδι του εργόηχου».
Παρουσιάζεται με αφορμή το κάλεσμα και το φετινό θέμα του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός», που αφορά τη σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν και το μέλλον. Οπότε έχουμε επικεντρωθεί στο θέμα του ρόλου της γυναίκας από το παρελθόν στο σήμερα μέσω ενός συμβολικού εργαλείου υφαντικής, που είναι ο αργαλειός. Η λειτουργία του είναι μια προσφορά από το Κοιν.Σ.ΕΠ Πλέτενο και ευχαριστούμε πολύ για αυτό.
Έχουμε την αιώνια Υφάντρα, η οποία στην αρχή της παράστασης εξηγεί στο κοινό πόσες ζωές κουβαλά ένα νήμα μέχρι να γίνει υφάδι. Αφού γίνει μία μικρή εισαγωγή με συνοδεία μουσικής, έπειτα είμαστε τρεις φίλοι, που πάμε μία βόλτα στο εξοχικό. Mε αφορμή την ανάγκη μας να σκεπαστούμε ανοίγουμε ένα σεντούκι και ρίχνουμε σκεπάσματα. Τότε ακούγονται διάφορες ιστορίες κατά την ώρα της ύφανσης από παλιά και τις αναβιώνουμε. Κλείνουμε την παράσταση κάνοντας τη σύνδεση με το «τώρα», δηλαδή ο αργαλειός θα μετατραπεί σε ένα μουσικό όργανο, «εργόηχος». Πρόκειται για εντελώς καινούργια κατασκευή και σύλληψη, σαν ένα πολύ μικρό πιανάκι με χορδές που θα παίζεται με πένα. Θα δείξουμε πως πλέον η γυναίκα αφιερώνει τον χρόνο της σε ό,τι αυτή επιθυμεί από τότε που ελευθερώθηκαν τα χέρια της και η οικογενειακή υποχρέωση δεν την κρατά πλέον δέσμια για την εξυπηρέτηση βασικών αναγκών. Συνεπώς, με αυτή την συμβολική μεταμόρφωση αναγόμαστε στο σήμερα.
Ποιοι συμβολισμοί αναδύονται μέσα από την υπόθεση γύρω από το υφαντό;
Η ύφανση ουσιαστικά είναι η σύγκλιση όλων των τεχνών και των επιστημών, είναι η συνάντηση όλων αυτών. Αυτό το γνωρίζουν όλες αυτές οι γυναίκες, που το έχουν κάνει και ο συμβολισμός στο «τώρα», όπως προανέφερα είναι η αυτοδιάθεση πλέον της γυναίκας. Μπορεί να υφαίνει όποια γυναίκα θέλει, αρκεί να είναι επιθυμία της, επιλογή της.
Αυτό που με ενδιαφέρει προσωπικά είναι το εσωτερικό νήμα της σύνδεσης με τη ρίζα, με τη γιαγιά, την προγιαγιά. Με αυτόν τον τρόπο, λοιπόν εγώ φέρνω πάνω στην Ξάνθη όντως υφαντά της προγιαγιάς μου και της γιαγιάς της μητέρας μου. Θέλω και να τις λυτρώσω, αλλά και να δείξω ταυτόχρονα πως τις κουβαλάω μέσα μου στην σκέψη, μα και στην καρδιά μου. Ωστόσο, το σήμερα μας έχει πάει κάπου αλλού…
Πώς τελικά περιπλέκονται τρεις διαφορετικές ιστορίες με επίκεντρο την ιστορία του κόσμου, της παρέας και τη σιωπηλή ιστορία της καρδιάς;
Εμείς θα πούμε ένα παραμύθι με σακί, ένα χιουμοριστικό παραμύθι με μία κοπέλα που ντράπηκε για κάτι που της συνέβη, έπειτα ο άντρας της είπε πως φεύγει κι αν βρει εξυπνότερους δεν θα ξαναγυρίσει ποτέ, αλλά αν βρει πιο χαζούς θα επιστρέψει. Η αλήθεια είναι ότι ο άντρας συνειδητοποιεί ότι δεν υπάρχουν πιο έξυπνοι από τη γυναίκα του και επιστρέφει. Πρόκειται για ένα χιουμοριστικό παραμύθι, που έλεγαν οι γυναίκες μεταξύ τους κατά τη διάρκεια της ύφανσης ή της προετοιμασίας. Εμείς θα το πούμε με αφορμή το σακί που θα βρω εγώ, όταν ανοίξω το σεντούκι.
Η άλλη ιστορία προέκυψε όταν αποφασίστηκε να εμφανίσουμε την ιδέα μας στα Άβδηρα. Συγκεκριμένα, αφορά την Κόρη- την Περσεφόνη και τον Πλούτωνα. Με αφορμή ένα κιλίμι που θα βρω μέσα θα πω την ιστορία της Κόρης, η οποία έπαιζε με τις φίλες της, αλλά προηγουμένως ύφαινε, έπειτα την είδε ο Πλούτωνας και την κατέβασε στον άλλο κόσμο. Από την ώρα που επέστρεψε η Κόρη στα υφαντά της έμαθε όλα τα χρώματα, της γης και του ουρανού. Οπότε τα υφαντά της ολοκληρώθηκαν. Αφορά τους μύθους, τις ιστορίες γύρω από τα μυθικά πρόσωπα, τις αιώνιες Υφάντρες. Τέλος, έρχεται μία άλλη ιστορία με αφορμή ένα ταγάρι. Είναι μία αληθινή ιστορία, την οποία θα αναφέρουμε.
Ποια είναι η θέση της Κόρης και πώς αυτή επαναπροσδιορίζεται με την αλλαγή του καιρού; Τελικά πώς αναδεικνύεται η δυναμική της γυναίκας στο πλαίσιο της παράστασης; Με τι προσέγγιση;
Παίρνουμε την εκδοχή του μύθου σύμφωνα με την οποία η Περσεφόνη-η Κόρη βρίσκεται στον ουρανό και ο Πλούτωνας την κοιτάζει από τη γη φέρνοντας την εκεί. Επιστρέφει πάνω και περικλείει όλα τα χρώματα της πλάσης στα υφαντά της, δηλαδή ολοκληρώνεται μέσα από μία ιστορία αγάπης. Είναι μία ρομαντική ιστορία, έχει φως.
Αυτά τα παραμύθια ευτυχώς για εμένα τα άκουσε και η κόρη μου από τη μητέρα μου.
Η γυναίκα πλέον είναι όλα αυτά που ήταν κάποτε συν του ότι είναι αυτεξούσια, μπορεί να αποφασίσει η ίδια. Παλαιότερα ήταν άμεση ανάγκη να γίνουν συγκεκριμένα πράγματα, ώστε η οικογένεια να προχωρήσει, ήταν απαραίτητη προϋπόθεση να είναι προκομμένη η γυναίκα.
Μιλήστε μας για τη σύνδεση της λαογραφικής παράδοσης με τις σύγχρονες προσλαμβάνουσες, μέσα στο έργο.
Τη λαογραφία κάποιοι την προσλάβαμε από τις γιαγιάδες μας-γιατί δεν είχαμε όλοι την τύχη να έχουμε γιαγιάδες, που είχαν μεγαλώσει με τον λυρισμό των παραμυθιών-, ακούσαμε θρύλους και μύθους. Τα παραμύθια για εμάς ήταν η τηλεόραση που δεν υπήρχε.
Έχοντας μέσα μας όλο αυτόν τον σπόρο και τον πλούτο σήμερα θέλουμε να περάσουμε αρχικά στα παιδιά μας αυτή την αγάπη για το «μαζί», για την ζεστασιά της οικογένειας, τη συγκέντρωση γύρω από την οικογένεια. Παίρνουμε το άρωμα της Ελλάδας μέσα από τα παραμύθια και τη λαογραφία μας. Μας ενώνει η λαογραφία, είναι ένα είδος κοινωνίας το παραμύθι, η λαογραφία, οι παραδοσιακοί χοροί.
Ποια είναι η λειτουργία της μουσικής; Έχει δύναμη; Αν, ναι πώς μπορούμε να την αντιληφθούμε;
Στο πρώτο μέρος-είμαι μόνη μου με τον αργαλειό-έχουμε μία ζωντανή διαδικασία και θέλουμε να ακουστεί ο ήχος στον κόσμο. Ειδικότερα, στο πρώτο παραμύθι κυριαρχούν δημοτικό στοιχείο, κλαρίνο, όπως επίσης και ο ρυθμός καλαματιανού, τα ελληνικά ακούσματα. Θα έχουμε βιολί, βιόλα, κλαρινέτο και βιολοντσέλο.
Στο μέρος που θα συνδράμει ο εργόηχος πρέπει να αναφέρουμε πως είναι ειδική κατασκευή, δεν είναι υπαρκτό όργανο και έχει πολύ ενδιαφέρον.
Την παράσταση θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε 2 και 3 Αυγούστου στις 21.30 στον Αρχαιολογικό Χώρο Αβδήρων.
Τα πρόσωπα που θα δούμε είναι: Μάτα Κατσούλη (Άχρονη υφάντρα), Νίκος Σπανάτης (Άνδρας), Δανάη Γιαννακάκου (Χορεύτρια)
Μουσικοί: Κώστας Τζέκος (κλαρινέτο), Χαράλαμπος Καρασαββίδης (βιολί I), Κωνσταντίνος Παναγιωτίδης (βιολί II), Στέλιος Παπαναστάσης (βιόλα), Μαρσέλα Μπινέρι-Μπάσσιου (βιολοντσέλο)
ΑΜΚΕ ΤΕΧΝΗ-ΨΥΧΗ
Η εκδήλωση προσφέρεται δωρεάν από το Υπουργείο Πολιτισμού. Καταβάλλεται μόνο το αντίτιμο εισόδου του αρχαιολογικού χώρου, όπου υπάρχει.
Η προκράτηση θέσης είναι υποχρεωτική
Περισσότερες πληροφορίες και προκρατήσεις θέσεων:
https://allofgreeceone.culture.gov.gr/event/to-kosmoyfadi-tis-erchigou/
