Ανησυχία προκαλούν οι εκτεταμένες απώλειες σε έλατα και πλατάνια – Τι αναφέρουν οι ειδικοί για τα αίτια και τις δυνατότητες ανάσχεσης
Σημαντικές αλλοιώσεις καταγράφονται στο φυσικό τοπίο της Ελλάδας, με μαζικές νεκρώσεις δέντρων να εντοπίζονται σε πολλές δασικές περιοχές της χώρας. Σύμφωνα με τη δασοπόνο του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, Νικολέτα Σουλιώτη, πρόκειται για πολυπαραγοντικό φαινόμενο που σχετίζεται τόσο με την κλιματική κρίση όσο και με την παρουσία επιβλαβών παθογόνων οργανισμών.
Ελάτη: Πίεση από την ξηρασία και άνοδο της θερμοκρασίας
Όπως εξηγεί η κ. Σουλιώτη, οι θάνατοι δέντρων ελάτης, κυρίως σε ψηλά δάση αλλά και σε χαμηλότερα υψόμετρα, αποδίδονται κυρίως στην αυξημένη θερμοκρασία και στην ανομβρία των τελευταίων ετών. Η τάση αυτή επιβεβαιώνεται και από τις επιτόπιες παρατηρήσεις του δασικού εντομολόγου Δημήτρη Αβτζή (ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ), σύμφωνα με τον οποίο οι ξηράνσεις συνδέονται με τοπικές ξηρές χρονιές και όχι με σπάνιες ασθένειες.
Ιδιαίτερα ευάλωτα είναι τα δέντρα που φύονται σε ρηχά εδάφη ή σε νότιες πλαγιές βουνών, όπου η πρόσβαση στο νερό είναι πιο περιορισμένη. Στο περιβάλλον αυτό, έντομα που τρέφονται από τους φλοιούς των δέντρων ενισχύουν τις νεκρώσεις, επεκτείνοντας την επίδρασή τους σε μεγαλύτερες εκτάσεις.
Η κλιματική κρίση, πέραν των θερμοκρασιών, αυξάνει και τη συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων, επιτείνοντας την πίεση στα δασικά οικοσυστήματα.
Πλατάνια: Πλήγμα από εισβολή παθογόνου μύκητα
Σε ακόμη πιο δύσκολη κατάσταση βρίσκονται τα πλατάνια, τα οποία πλήττονται από τον αλλόχθονο μύκητα Ceratocystis platani, ο οποίος προκαλεί τη θανατηφόρα ασθένεια «μεταχρωματικό έλκος». Ο μύκητας εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και χαρακτηρίζεται ως παθογόνος οργανισμός καραντίνας, χωρίς διαθέσιμη θεραπεία.
Η ταχύτητα εξάπλωσης του μύκητα εντείνεται από ακραία καιρικά φαινόμενα, καθώς πλημμύρες σε ποταμούς όπως ο Πηνειός, ο Κηρέας και ο Ληθαίος συνέβαλαν στη διάδοση του παθογόνου μέσω του νερού. Σημαντικό ρόλο παίζει και η ανθρώπινη δραστηριότητα, μέσω της οποίας ο οργανισμός μεταφέρεται σε νέες περιοχές.
Επιτήρηση και διαχείριση: Μέτρα πρόληψης και αντίδρασης
Η Ελλάδα, όπως σημειώνει η κα Σουλιώτη, πραγματοποιεί ετήσιες αυτοψίες στα δάση, προκειμένου να εντοπίζονται έγκαιρα φαινόμενα φθοράς και να λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στις επεμβάσεις σε περιοχές με παρουσία πλατάνων, καθώς απαιτείται ειδική άδεια και τήρηση διαδικασιών απολύμανσης εργαλείων, ώστε να αποφευχθεί η διασπορά του παθογόνου.
Όσον αφορά τα έλατα και τα άλλα κωνοφόρα, η ενδεδειγμένη διαχείριση περιλαμβάνει αραιώσεις στις νεαρές συστάδες, ώστε να μειωθεί ο ανταγωνισμός για νερό, καθώς και υλοτομία και αποφλοίωση των προσβεβλημένων δέντρων, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο.
Πηγή: CNN GREECE
