Η ελληνική κυβέρνηση δηλώνει έτοιμη να ασκήσει βέτο στη διμερή συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας για το πρόγραμμα ReArm Europe
Η Ελλάδα υπέγραψε τον Κανονισμό Δράσης για την Ασφάλεια της Ευρώπης (SAFE), ο οποίος παρέχει στα κράτη-μέλη και σε τρίτες χώρες, μεταξύ των οποίων η Τουρκία, πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία ύψους 150 δισ. ευρώ για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης. Ωστόσο, η ελληνική πλευρά δηλώνει ότι θα προβάλει ενστάσεις κατά τη διαδικασία σύναψης της απαραίτητης διμερούς συμφωνίας μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας, προϋπόθεσης για τη συμμετοχή της Άγκυρας στο πρόγραμμα ReArm Europe.
Ο Κανονισμός απαιτεί από τα κράτη-μέλη να υποβάλουν στην Κομισιόν τα εθνικά τους σχέδια για αμυντικά έργα εντός έξι μηνών, οπότε το θέμα της τουρκικής συμμετοχής αναμένεται να επανέλθει. Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι το κρίσιμο στάδιο είναι η υπογραφή διμερούς συμφωνίας, που απαιτεί ομοφωνία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η Αθήνα προτίθεται να ασκήσει βέτο, στηρίζοντας τη θέση της στα άρθρα 212 και 218 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ε.Ε. (ΣΛΕΕ).
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το νομικό πλαίσιο που διέπει τη διαδικασία έγκρισης των διμερών αμυντικών συμφωνιών στηρίζεται σε απόφαση του COPERER II και περιλαμβάνεται στην αιτιολογική σκέψη του Κανονισμού SAFE. Παρόλα αυτά, από πλευράς Βρυξελλών επισημαίνεται ότι αποφάσεις για θέματα ασφάλειας και άμυνας λαμβάνονται ομόφωνα μόνο σε περιπτώσεις απειλής.
Αναφορικά με το τουρκικό casus belli, η ελληνική κυβέρνηση έχει προτείνει ότι αυτό μπορεί να αποτελέσει λόγο απειλής, ωστόσο το γεγονός ότι το casus belli υφίσταται από το 1995 και η διμερής προσπάθεια διαλόγου με την Τουρκία τα τελευταία δύο χρόνια δημιουργούν αμφιβολίες για τη δυνατότητα θεσμικής αναγνώρισης αυτής της απειλής.
Κατά τη χθεσινή σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε., ο Κανονισμός SAFE υιοθετήθηκε χωρίς ψηφοφορία, με εξαίρεση την αποχή της Ουγγαρίας. Η ελληνική πλευρά κατάφερε, σύμφωνα με πηγές, να εξασφαλίσει νομικές διασφαλίσεις σχετικά με τις προϋποθέσεις συμμετοχής τρίτων χωρών στο πρόγραμμα.
Ο Κανονισμός προβλέπει ευνοϊκούς όρους δανεισμού για τρίτες χώρες, που μπορούν να λάβουν έως και το 35% των πιστώσεων για κάθε εξοπλιστικό πρόγραμμα. Μέχρι σήμερα, τρίτες χώρες που συμμετέχουν είναι η Ουκρανία και χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Στο μέλλον, αναμένεται να προστεθούν και άλλες χώρες, πιθανόν και η Τουρκία, λόγω συνεργασιών της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας με ευρωπαϊκές εταιρείες.
